Tìm lại bầu trời xanh: Cấp bách kiểm soát chặt nguồn thải, khắc phục ô nhiễm

3 giờ trướcBài gốc

Ô nhiễm không khí. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết mùa ô nhiễm không khí ở Hà Nội và các tỉnh phía Bắc thường diễn ra từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau. Song năm 2025, do tác động của mưa bão nên mùa ô nhiễm bắt đầu muộn hơn và hiện nay (giữa tháng 11), "mùa ô nhiễm" đã bắt đầu.

Trước tình hình trên, để giảm thiểu ô nhiễm, tìm lại bầu trời xanh cho Thủ đô, các bộ, ngành, địa phương cần tăng cường phối hợp thực hiện các giải pháp cấp bách về kiểm soát nguồn thải, hành động nhanh trong 6 tháng tới.

Với trách nhiệm quản lý Nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã dự thảo Đề án thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về khắc phục ô nhiễm (tập trung giải quyết ô nhiễm mang tính liên ngành, liên vùng cho vùng Thủ đô).

Hà Nội đang vào “mùa ô nhiễm”

Ông Hoàng Văn Thức, Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết trong vòng 6 tháng tới, dự báo mức độ ô nhiễm môi trường không khí tại thành phố Hà Nội và các tỉnh phía Bắc sẽ gia tăng.

Lý do được ông Thức đề cập bởi đây là giai đoạn cao điểm triển khai các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, xây dựng các công trình dân dụng, kéo theo việc vận chuyển vật liệu, đổ thải, tăng lượng phương tiện tham gia giao thông… Các yếu tố này đồng thời kết hợp với hiện tượng thời tiết nghịch nhiệt, khiến tình hình ô nhiễm trở nên nan giải hơn.

Nhìn nhận từ góc độ địa phương, bà Lưu Thanh Chi - Phó trưởng phòng Quản lý môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết để kiểm soát các nguồn thải từ giao thông, sở đang trình hội đồng nhân dân thành phố những cơ chế chính sách về chuyển đổi phương tiện giao thông từ nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện thân thiện với môi trường.

Thành phố cũng lập đề án xây dựng vùng phát thải thấp, thực hiện từ 1/7/2026. Tuy nhiên, để lập được vùng trên, hiện Hà Nội đang gặp nhiều khó khăn về hạ tầng kết nối giao thông để phù hợp với việc chuyển đổi phương tiện của người dân.

Hà Nội cũng thành lập tổ công tác liên ngành để rà soát 9 phường trong vành đai 1 để rà soát bãi đỗ xe, trạm sạc điện. Thế nhưng, thực tế cho thấy việc lập các bãi đỗ xe, trạm sạc điện vẫn khó do các phường hạn chế về quỹ đất, trong khi các điểm phải đáp ứng tiêu chí về an toàn cháy nổ, khoảng không…

Đối với các nguồn đốt mở, điểm tích cực nhất Hà Nội làm được đến nay là việc vận động người dân không sử dụng bếp than đạt đến 99%, việc hạn chế đốt rơm rạ đạt được trên 80%. Bất cập tồn đọng là vẫn còn tình trạng đốt rơm rạ sau thu hoạch và đốt rác thải tự phát ở khu vực ngoại thành.

Về xử lý bụi ở các công trình xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội có kiểm tra nhưng không phủ hết, trong khi cam kết của doanh nghiệp thực hiện trong Báo cáo Đánh giá giá tác động môi trường (ĐTM) còn yếu.

Kết quả chỉ số chất lượng môi trường không khí tại một số điểm sáng 17/11 tại Hà Nội. (Nguồn: Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường)

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng nhấn mạnh quan trắc được coi là công cụ “tai mắt,” nhưng hệ thống trạm quan trắc không khí ở Hà Nội lại đang trong giai đoạn thay thiết bị, bảo trì bảo dưỡng nên việc kết nối về Bộ Nông nghiệp và Môi trường chưa được liên thông.

Đề cập giải pháp trong thời gian tới, bà Chi đề nghị cơ chế sử dụng số liệu nguồn từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường để phục vụ chạy mô hình tính toán chất lượng không khí, đáp ứng việc xây dựng vùng phát thải thấp.

Hà Nội cũng định hướng đầu tư các trạm quan trắc không khí, kết nối về Sở Nông nghiệp và Môi trường vào đầu năm 2026. Ngoài ra, một vấn đề quan trọng được bà Chi đề cập tới là nguồn nhân lực. Theo đó, lực lượng cán bộ chuyên trách về môi trường cần phải đồng bộ, kịp thời vào cuộc.

Tăng cường các giải pháp ứng phó ô nhiễm

Trước tình hình trên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết bộ đang triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý chất lượng không khí, tập trung vào hai đô thị lớn là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.

“Bộ cam kết sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành, địa phương để tham mưu Chính phủ tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí, đặc biệt tại Thủ đô Hà Nội,” ông Thành nói.

Đại diện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng kêu gọi toàn xã hội cùng hành động vì bầu trời xanh, bắt đầu từ việc nhỏ như: Giảm ô nhiễm tại nguồn, thúc đẩy giao thông và năng lượng sạch, lan tỏa thông điệp sống xanh, xây dựng môi trường sống xanh và sạch - nơi mỗi cây xanh là máy lọc không khí, mỗi mặt nước là lá phổi của thành phố.

Về giải pháp lâu dài, ông Hoàng Văn Thức - Cục trưởng Cục Môi trường cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cùng với các bộ, ngành, địa phương xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ để xem xét phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Nhức nhối ô nhiễm không khí ở Hà Nội. (Ảnh: TTXVN)

Ngoài ra, để tăng cường sự chỉ đạo, thực hiện, phối hợp liên ngành, liên tỉnh trong thực thi các hành động, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã dự thảo Đề án thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về khắc phục ô nhiễm (tập trung giải quyết ô nhiễm mang tính liên ngành, liên vùng cho vùng Thủ đô). Hiện dự thảo này đang được xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã hình thành mạng lưới kết nối và chia sẻ thông tin, hàng tuần, tổng hợp các nội dung, hoạt động (từ các bộ, ngành, địa phương) để báo cáo Thủ tướng Chính phủ; xây dựng kế hoạch thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách trong giai đoạn từ cuối năm 2025 - 2026 (tập trung vào các thời điểm ghi nhận ô nhiễm từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau) của bộ nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí khu vực Hà Nội.

Trên cơ sở đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp cùng Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Bộ Y tế cùng Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội làm việc, thảo luận về nội dung, phân công triển khai và phương thức phối hợp thực hiện một số nội dung cấp bách nhằm ứng phó với “kỳ ô nhiễm.”

Ngoài các kế hoạch của Cục Môi trường, ông Thức cho biết các đơn vị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (như Cục Khí tượng Thủy văn, Cục Viễn thám quốc gia, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu) cũng đang tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Đó là dùng thiết bị viễn thám để theo dõi chất lượng không khí các vùng, tích hợp quan trắc môi trường vào các trạm khí tượng thủy văn, lập đề án chế biến rơm rạ thành than sinh học…

Ngày 13/11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026, trong đó nhấn mạnh nhiệm vụ cấp bách về bảo vệ môi trường và xử lý ô nhiễm không khí tại hai đô thị lớn nhất cả nước. Chính phủ được giao xây dựng đề án xử lý tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2026; rà soát, điều chỉnh lộ trình áp dụng chuẩn khí thải đối với xe máy và ôtô đang lưu thông.

Nghị quyết trên cũng yêu cầu kiểm soát mục tiêu bảo vệ môi trường ngay từ giai đoạn quyết định chủ trương đầu tư, loại trừ các dự án sử dụng công nghệ lạc hậu, nguy cơ gây ô nhiễm cao.

Ngoài ra, Quốc hội đề nghị Chính phủ đẩy mạnh quản lý rác thải nhựa, điện tử, chất thải công nghiệp và chất thải nguy hại; phát triển công nghiệp môi trường và dịch vụ tái chế chất thải; tăng cường các giải pháp ứng phó ô nhiễm để nâng cao chất lượng sống tại các đô thị,... nhằm giúp cải thiện đáng kể môi trường không khí, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/tim-lai-bau-troi-xanh-cap-bach-kiem-soat-chat-nguon-thai-khac-phuc-o-nhiem-post1077360.vnp