Tín chỉ carbon hôm nay (15.8): Việt Nam có thể trở thành cầu nối tài chính xanh toàn cầu

2 giờ trướcBài gốc

Trong bối cảnh thế giới đang chạy đua chuyển đổi xanh và Việt Nam cam kết đạt carbon trung hòa vào năm 2050, việc xây dựng một Trung tâm Tài chính Quốc tế không chỉ là nhu cầu mà còn là tất yếu.

Dự thảo Nghị định mới được Bộ Công Thương công bố đã vẽ ra một bức tranh đầy tham vọng - nơi mà Việt Nam có thể trở thành cầu nối quan trọng trong hệ sinh thái tài chính xanh toàn cầu.

Điều đáng chú ý nhất trong dự thảo này là sự xuất hiện của 6 loại sàn giao dịch đa dạng, từ truyền thống đến hiện đại, từ hàng hóa cơ bản đến các sản phẩm tài chính phức tạp. Đây không chỉ là một danh sách đơn thuần mà là một chiến lược tổng thể nhằm định vị Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế.

Sàn giao dịch tài chính xanh - Trái tim của tương lai bền vững

Trong số 6 loại sàn được đề xuất, sàn giao dịch sản phẩm tài chính xanh có thể được coi là "ngôi sao" của cả hệ thống. Không phải ngẫu nhiên mà sàn này được đặt ra những tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất. Việc quy định rằng chỉ những sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn môi trường do Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định mới được niêm yết cho thấy quyết tâm của Việt Nam trong việc tránh hiện tượng "greenwashing" - tình trạng các sản phẩm được "tô vẽ" xanh nhưng thực chất không mang lại lợi ích môi trường thực sự.

Yêu cầu về báo cáo kiểm toán độc lập về tính chất "xanh" và quy trình thẩm định minh bạch không chỉ bảo vệ nhà đầu tư mà còn xây dựng uy tín cho thị trường tài chính xanh Việt Nam trên trường quốc tế. Đây là bài học quý giá từ những thị trường phát triển, nơi mà sự thiếu minh bạch đã từng gây ra những cú sốc không nhỏ.

Điều ấn tượng không kém là cơ chế "dừng khẩn cấp" khi phát hiện sản phẩm không đáp ứng tiêu chí xanh. Việc quy định sàn giao dịch phải tạm dừng giao dịch và đình chỉ niêm yết ngay lập tức cho thấy sự nghiêm túc trong việc duy trì chất lượng thị trường. Đây là một tín hiệu mạnh mẽ gửi tới cộng đồng quốc tế rằng Việt Nam không chỉ muốn có một thị trường tài chính xanh mà còn muốn có một thị trường chất lượng cao.

Sàn giao dịch tín chỉ carbon - Cửa ngõ bước vào kinh tế carbon

Sàn giao dịch tín chỉ carbon, phục vụ giao dịch tín chỉ giảm phát thải theo chuẩn quốc tế, có thể được xem là "cú hích" quan trọng giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào thị trường carbon toàn cầu. Với quy mô thị trường carbon thế giới hiện đang tăng trưởng mạnh mẽ và dự kiến đạt hàng trăm tỉ USD trong những năm tới, việc có được một sàn giao dịch tín chỉ carbon uy tín sẽ mở ra cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Yêu cầu về cơ chế đo lường - báo cáo - thẩm tra (MRV) minh bạch và chứng nhận hợp lệ từ cơ quan có thẩm quyền cho thấy Việt Nam đang học hỏi từ kinh nghiệm của các thị trường carbon phát triển như EU ETS hay California Cap-and-Trade. Việc tuân thủ quy định về lưu trữ, công bố thông tin và phòng chống gian lận trong thương mại carbon cũng thể hiện sự chín chắn trong thiết kế chính sách.

Sàn giao dịch tín chỉ carbon không chỉ là nơi giao dịch mà còn là động lực thúc đẩy các dự án bảo vệ môi trường. Khi có một thị trường thanh khoản và minh bạch, các dự án trồng rừng, năng lượng tái tạo, tiết kiệm năng lượng sẽ có thêm nguồn thu từ việc bán tín chỉ carbon, từ đó trở nên khả thi hơn về mặt tài chính.

Bốn sàn còn lại - Đa dạng hóa danh mục

Sàn giao dịch hàng hóa và phái sinh

Sàn giao dịch hàng hóa và phái sinh hàng hóa sẽ đóng vai trò nền tảng, cung cấp các sản phẩm truyền thống như nông sản, kim loại, năng lượng. Đây là lĩnh vực mà Việt Nam đã có kinh nghiệm và thế mạnh nhất định, đặc biệt với các mặt hàng nông sản như cà phê, gạo, hạt tiêu.

Sàn giao dịch sản phẩm văn hóa nghệ thuật

Việc đưa sàn giao dịch sản phẩm văn hóa, nghệ thuật vào danh sách cho thấy tầm nhìn xa của các nhà hoạch định chính sách. Trong bối cảnh NFT (Non-Fungible Token) và nghệ thuật số đang phát triển mạnh mẽ, Việt Nam muốn sớm tham gia vào làn sóng này.

Sàn giao dịch kim loại quý hiếm

Với vị trí địa lý thuận lợi và nguồn tài nguyên phong phú, sàn giao dịch kim loại quý hiếm có thể giúp Việt Nam trở thành trung tâm giao dịch kim loại quan trọng trong khu vực, đặc biệt là các kim loại đất hiếm cần thiết cho công nghiệp công nghệ cao.

Sàn giao dịch chuyên biệt và nền tảng giao dịch số mới

Một trong những điểm sáng của dự thảo là việc áp dụng cơ chế sandbox cho các sàn giao dịch chuyên biệt và nền tảng giao dịch số mới. Cơ chế này cho phép các sản phẩm tài chính mới được thử nghiệm trong môi trường kiểm soát trước khi được phép hoạt động chính thức.

Đây là cách tiếp cận khôn ngoan, học hỏi từ kinh nghiệm của Singapore, Anh và nhiều quốc gia khác. Sandbox không chỉ bảo vệ nhà đầu tư khỏi rủi ro mà còn tạo không gian cho sự đổi mới, giúp các công ty fintech và các sản phẩm tài chính mới có cơ hội phát triển.

Cân bằng giữa đổi mới và quản lý rủi ro

Quy định về việc chỉ được vận hành chính thức khi đáp ứng yêu cầu về bảo mật, an toàn thông tin và được cấp phép theo đúng quy trình cho thấy sự cân bằng khéo léo giữa khuyến khích đổi mới và quản lý rủi ro. Đồng thời, quyền đình chỉ ngay lập tức khi phát hiện nguy cơ rủi ro hệ thống đảm bảo rằng sự đổi mới không đi kèm với việc hy sinh an toàn.

Một trong những thành công của dự thảo là việc phân công trách nhiệm rõ ràng giữa các bộ ngành. Bộ Tài chính chịu trách nhiệm về thuế, hải quan, kiểm soát dòng tiền; Bộ Công Thương phụ trách danh mục sản phẩm và giám sát giao dịch; Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý tín chỉ carbon và chất lượng hàng hóa nông lâm nghiệp; Ngân hàng Nhà nước kiểm soát thanh toán và ngoại hối.

Sự phân công này tránh được tình trạng "nhiều đầu mối, không ai chịu trách nhiệm" thường thấy trong các dự án liên ngành. Mỗi bộ ngành đều có vai trò cụ thể, phù hợp với chuyên môn và thẩm quyền của mình.

Việc quy định các cơ quan phải tuân thủ "chuẩn mực quốc tế" và "thông lệ quốc tế" cho thấy Việt Nam không muốn "tự phát minh ra bánh xe" mà sẵn sàng học hỏi từ những gì tốt nhất trên thế giới. Đây là cách tiếp cận thực dụng và hiệu quả.

Nếu được triển khai thành công, Trung tâm Tài chính Quốc tế có thể biến Việt Nam thành một trong những điểm đến hàng đầu cho các nhà đầu tư quan tâm đến tài chính xanh và giao dịch carbon tại khu vực Đông Nam Á. Đây không chỉ là cơ hội để thu hút vốn đầu tư mà còn là động lực thúc đẩy chuyển đổi xanh trong cả nước.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/tin-chi-carbon-hom-nay-15-8-viet-nam-co-the-tro-thanh-cau-noi-tai-chinh-xanh-toan-cau-236255.html