Tín dụng tăng kỷ lục: Đến lúc bỏ room

6 giờ trướcBài gốc

Ngân hàng “khát” room tín dụng

Đến 27/11/2025, tín dụng nền kinh tế đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024, (cùng kỳ năm 2024 tăng 11,47% so với cuối năm 2023; cuối năm 2024 tăng 15,09% so với cuối năm 2023).

Từng bước dỡ bỏ room tín dụng để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn hiệu quả hơn. Ảnh: Thanh Hải

Theo NHNN, để đáp ứng tăng trưởng kinh tế thì dự kiến tăng trưởng tín dụng ước đạt 19 - 20%. Đây là mức tăng trưởng tín dụng rất cao so với các năm trước, kỳ vọng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu 8,5% trong năm nay và hai chữ số trong những năm tiếp theo. Chứng khoán Rồng Việt cho biết, nhiều ngân hàng đã sử dụng gần hết hoặc sử dụng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng (room) cả năm ngay từ cuối quý III/2025.

Trước đó, từ đầu năm 2025, NHNN đã giao toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng tương ứng với mức tăng trưởng chung khoảng 16%. Đến ngày 28/8, những ngân hàng đã cho vay trên 80% chỉ tiêu tín dụng được cấp từ đầu năm đã được NHNN thêm hạn mức. Mặc dù vậy, NHNN vẫn chưa tiến hành điều chỉnh tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại trong các tháng cao điểm cuối năm nay theo thông lệ như mọi năm (thường trong tháng 10, 11), kể từ sau lần "nới" room tín dụng vào tháng 8/2025.

Hệ thống ngân hàng đang bước vào giai đoạn cao điểm giải ngân. Thanh khoản căng kéo tỷ lệ dư tín dụng trên vốn huy động (LDR) của nhiều ngân hàng lớn áp sát trần, buộc các ngân hàng dừng ưu đãi tín dụng và rầm rập nâng lãi suất huy động lẫn cho vay, khiến áp lực vốn cuối năm gia tăng rõ rệt.

Tính đến cuối tháng 9/2025, huy động vốn đang “hụt” 1,6 triệu tỷ đồng so với tăng trưởng tín dụng. Cả năm nay, con số chênh lệch có thể lên tới hơn 2 triệu tỷ đồng và có thể tăng mạnh hơn trong năm 2026, khi tín dụng phải tăng trưởng cao hơn để phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế 10%. Nhiều ngân đang ngóng chờ NHNN bỏ phân bổ chỉ tiêu room tín dụng sẽ giúp nhà băng chủ động hơn trong xây dựng kế hoạch tăng trưởng hàng năm.

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 6/12, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà thông tin, sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến, tình hình kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính - tiền tệ trong và ngoài nước, trong đó có quyết định về lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và lộ trình, định hướng về lãi suất của cơ quan này sẽ sớm được công bố để điều hành chủ động, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm tiếp tục hỗ trợ thanh khoản cho tổ chức tín dụng một cách linh hoạt qua nhiều kênh, qua đó ổn định thị trường tiền tệ, ngoại tệ, đặc biệt trong thời gian cao điểm cuối năm, góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Vừa qua, các đại biểu Quốc hội tiếp tục đề nghị NHNN có lộ trình rõ ràng hơn về việc bỏ room tín dụng. Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) đánh giá, dù NHNN đã có cải tiến trong tiêu chí phân bổ dựa trên mức độ an toàn, nhưng bản chất cơ chế hành chính "quota" vẫn được duy trì. "Hiện chưa rõ lộ trình xóa bỏ cơ chế này thế nào. Nhà điều hành chưa lý giải vì sao sau nhiều năm được yêu cầu bỏ quota mà vẫn chưa có mốc thời gian, giải pháp cụ thể" - đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị cơ quan quản lý cần xây dựng và báo cáo Quốc hội lộ trình bỏ hẳn cơ chế phân bổ room tín dụng mang tính hành chính.

Có công cụ thay thế phù hợp

Trong cơ chế hiện hành, NHNN phân bổ room tín dụng hằng năm cho từng ngân hàng thương mại tùy theo năng lực tài chính và mức độ tuân thủ quy định. Khi dư nợ tín dụng của ngân hàng chạm ngưỡng được cấp, tổ chức tín dụng sẽ không thể giải ngân thêm, dù nhu cầu vốn trên thị trường vẫn lớn.

Cách điều hành này giúp kiểm soát rủi ro một cách nhanh chóng, nhưng đồng thời cũng tạo ra những bất cập: ngân hàng yếu bị giới hạn khả năng cho vay – điều hợp lý về mặt quản trị rủi ro, trong khi các ngân hàng mạnh lại bị khống chế bởi trần tăng trưởng giống nhau. Điều này dẫn đến tình trạng DN có khả năng tài chính tốt vẫn không tiếp cận được vốn chỉ vì room tín dụng của ngân hàng đã hết.

Theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, NHNN có thể thí điểm bỏ giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ năm 2026. NHNN chịu trách nhiệm thanh tra, kiểm tra, giám sát và hậu kiểm, không để xảy ra rủi ro hệ thống, bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng và kiểm soát được lạm phát theo mục tiêu đề ra.

Nhiều chuyên gia cũng nhận định, bỏ room tín dụng là bước đi phù hợp với xu thế quốc tế, giúp tăng tính chủ động cho ngân hàng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn ngày càng tăng của nền kinh tế, đồng thời nâng cao tính cạnh tranh và minh bạch. Điều này góp phần giảm cơ chế "xin - cho" và tạo dựng môi trường tài chính công bằng hơn.

Việc bỏ room tín dụng sẽ chuyển từ điều hành bằng công cụ hành chính sang cơ chế thị trường, quản lý bằng các công cụ chính sách tiền tệ khác như: lãi suất, dự trữ bắt buộc, tái cấp vốn, và tỷ giá, đồng thời tăng cường giám sát an toàn, quản trị rủi ro để bảo đảm ổn định hệ thống tài chính, giúp ngân hàng chủ động hơn trong cho vay. “Bên cạnh những ngân hàng được hưởng lợi lớn, thì cũng có không ít tổ chức tín dụng có thể đối mặt với thách thức nếu không đủ năng lực quản trị rủi ro, chất lượng tài sản không bảo đảm. Ngân hàng buộc phải cạnh tranh dựa trên năng lực quản trị rủi ro và chất lượng dịch vụ thay vì phụ thuộc vào hạn mức” - Giám đốc phân tích cổ phiếu SSI Research Nguyễn Thu Hà bày tỏ.

Trước lo ngại tăng trưởng tín dụng nhanh nếu được bỏ trần room, bà Nguyễn Thu Hà cho rằng, việc bỏ room không đồng nghĩa thả nổi tín dụng mà đòi hỏi hệ thống giám sát vững hơn, cùng các cải cách về an toàn vốn và quản trị rủi ro để bảo đảm ổn định tài chính.

"Chúng tôi cho rằng bức tranh thị phần sẽ có sự thay đổi nếu gỡ bỏ cơ chế hạn mức tín dụng theo hướng có lợi cho các ngân hàng có bộ đệm vốn mạnh, do những ngân hàng này sẽ có khả năng mở rộng cho vay tốt hơn"- bà Nguyễn Thu Hà dự báo.

Dù còn nhiều thách thức, việc từng bước dỡ bỏ room tín dụng là bước đi cần thiết để tăng tính thị trường trong điều hành chính sách tiền tệ, hỗ trợ DN tiếp cận vốn hiệu quả hơn, đặc biệt là nhóm vừa và nhỏ và thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các tổ chức tín dụng. Các đại biểu Quốc hội cũng đã nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu ngành ngân hàng phải hướng dòng vốn tín dụng vào sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, nhà ở xã hội, hạ tầng, chuyển đổi số, NHNN có giải pháp tháo gỡ để “mở đường” cho dòng vốn vào đúng những lĩnh vực ưu tiên.

Khi bỏ room tín dụng, NHNN vẫn có trong tay nhiều công cụ điều hành để bảo đảm an toàn hệ thống, như điều chỉnh hệ số cảnh báo, nhất là cảnh báo sớm; công cụ lãi suất trên dự trữ bắt buộc... Điều quan trọng là NHNN phải thật kỹ trị, có bộ phận chuyên môn bám sát thị trường; đồng thời NHNN phải là nơi chuyển đổi số nhanh nhất để kịp thời nắm được các biến động, chỉ số cảnh báo, những điểm cần can thiệp sớm.

Tổng Thư ký Hiệp hội Cho thuê tài chính Việt Nam Phạm Xuân Hòe

Thảo Nguyên

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/tin-dung-tang-ky-luc-den-luc-bo-room.931476.html