Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến cuối tháng 10/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đã tăng gần 15% so với cuối năm 2024 và tăng hơn 20% so với cùng kỳ. Cơ quan điều hành dự báo mức tăng trưởng cả năm có thể đạt 19-20%, đánh dấu giai đoạn mở rộng tín dụng mạnh mẽ hiếm thấy trong gần 15 năm trở lại đây.
Tiếp đà bùng nổ
Bức tranh tài chính quý III của 27 ngân hàng niêm yết cũng ghi nhận sự tăng trưởng đồng loạt. Trong nhóm Big 4, BIDV tiếp tục dẫn đầu với dư nợ hơn 2,23 triệu tỷ đồng (tăng 8,8%); VietinBank bứt phá với mức tăng 15,6% (đạt gần 1,99 triệu tỷ đồng) và Vietcombank tăng 12,5% (đạt 1,63 triệu tỷ đồng).
Đến cuối tháng 10/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đã tăng gần 15% so với cuối năm 2024 và tăng hơn 20% so với cùng kỳ.
Ở khối ngân hàng tư nhân, MB dẫn đầu về cho vay khách hàng với mức tăng gần 20%, đạt 931.500 tỷ đồng. Techcombank ghi nhận mức tăng 21,4% nhờ động lực từ khách hàng doanh nghiệp. Các ngân hàng khác như HDBank, VPBank, ACB và VIB đều ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng từ 15% đến trên 22%.
Theo báo cáo của WiGroup, dòng vốn đang chảy mạnh vào các lĩnh vực Bất động sản – Xây dựng và Vận tải kho bãi. Ngược lại, tín dụng cho Công nghiệp chỉ tăng trung bình, còn Bán buôn – Bán lẻ thì mở rộng chậm chạp.
TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, cho rằng mức tăng cả năm 18-20% là hoàn toàn bình thường và hợp lý.
Theo ông Nghĩa, nền kinh tế đang phục hồi mạnh mẽ, chính thức vượt qua ngưỡng trước đại dịch (năm 2019). Đặc biệt, thị trường bất động sản sau giai đoạn 2021-2023 bị "nén" sâu đã bật tăng trở lại. Hàng loạt dự án được gỡ vướng pháp lý nhờ Nghị quyết 171 và Nghị quyết 98 của Quốc hội, cùng chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ về xử lý dự án "đắp chiếu", đã kích thích nhu cầu tín dụng khổng lồ.
"Bất động sản là tài sản lớn nhất, có sức lan tỏa mạnh tới xây dựng, vật liệu và tiêu dùng. Sự hồi phục của thị trường này là diễn biến tự nhiên theo quy luật cung cầu," ông Nghĩa nhận định.
Về tình trạng nhiều ngân hàng báo "hết room" và lãi suất nhích tăng dịp cuối năm, ông Nghĩa cho rằng đây là diễn biến mang tính chu kỳ. Lãi suất tăng chủ yếu do áp lực tỷ giá và lạm phát buộc NHNN phải điều tiết, chứ không hẳn do nhu cầu tín dụng quá nóng. Khi có hạn mức mới vào đầu năm sau, lãi suất sẽ có điều kiện hạ nhiệt.
Cảnh báo rủi ro về chất lượng dòng vốn
Mặc dù đánh giá cao sức bật của nền kinh tế, TS. Châu Đình Linh (Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM) lại bày tỏ lo ngại về "chất lượng" đằng sau những con số tăng trưởng đẹp.
Ông Linh cảnh báo, tăng trưởng tín dụng phải dựa trên khả năng hấp thụ thực tế của nền kinh tế. Nếu cố gắng bơm vốn (2 đồng tín dụng để đổi lấy 1 đồng GDP) mà không tạo ra hàng hóa tương ứng, dòng tiền dễ chảy vào các kênh đầu cơ, gây rủi ro lạm phát và bong bóng tài sản.
"Tăng trưởng tín dụng suy cho cùng chỉ là con số. Điều cốt lõi là dòng vốn có đi đúng đích hay không. Nếu chỉ tập trung đẩy vốn mà thiếu giám sát, bài toán xử lý rủi ro nợ xấu sẽ kéo dài," ông Linh nhấn mạnh.
Tại Diễn đàn Economic Insights 2025 được tổ chức mới đây, ông Sacha Dray, Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB), cũng cảnh báo việc mở rộng tín dụng nhanh chóng đã làm tăng đòn bẩy tài chính trong hệ thống ngân hàng. Mặc dù chất lượng tài sản nhìn chung ổn định, với tỷ lệ nợ xấu (NPL) ước tính khoảng 6,6% năm 2024, nhưng khả năng hấp thụ rủi ro của các ngân hàng đang có xu hướng suy giảm. Điều này được thể hiện qua tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm xuống còn 80,4% (dự phòng rủi ro tín dụng/nợ xấu) vào quý III/2025.
Với đà tăng trưởng tín dụng hiện nay, khả năng trong những tháng cuối năm, dư nợ của ngành ngân hàng sẽ tăng thêm đáng kể. Bởi thông thường, nhu cầu vốn của khách hàng trong nửa cuối năm sẽ tăng cao hơn nửa đầu năm do đây là mùa kinh doanh cao điểm của các doanh nghiệp và tiêu dùng.
Tuy nhiên, đà tăng tín dụng có thể dẫn tới hai hệ quả, đó là các ngân hàng buộc phải tăng huy động vốn, từ đó có thể kéo lãi suất huy động lên cao và đẩy lãi suất cho vay tăng theo.
Hiện tại, tỷ lệ dư nợ tín dụng/GDP của Việt Nam đã lên tới 137%, cho thấy sự lệ thuộc quá lớn vào hệ thống ngân hàng. Các chuyên gia khuyến nghị, bên cạnh kênh tín dụng, cần phát huy vai trò của thị trường vốn để giảm tải rủi ro hệ thống và đảm bảo tăng trưởng bền vững.
Huyền Anh