Chùa Nôm - Hưng Yên, di tích văn hóa lịch sử nổi tiếng của đồng bằng Bắc Bộ. Ảnh: TTH
17 tỉnh không đạt tiêu chuẩn tối thiểu về dân số
17 tỉnh không đạt tiêu chuẩn tối thiểu về dân số là 900.000 người (tính đến năm 2023, theo số liệu của Tổng cục Thống kê), gồm: Điện Biên, Lào Cai, Yên Bái, Bắc Kạn, Hòa Bình, Lai Châu, Cao Bằng, Hà Giang, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Hà Nam, Quảng Trị, Kon Tum, Ninh Thuận, Đắk Nông, Phú Yên, Hậu Giang.
Trong đó, tỉnh có dân số ít nhất là Bắc Kạn chỉ hơn 326.000 người; tỉnh Lai Châu là 489.000 người, Cao Bằng là hơn 547.000 người; tỉnh Kon Tum là hơn 591.000 người.
Có 34 tỉnh, thành phố có diện tích tự nhiên dưới tiêu chuẩn tối thiểu 5.000 km vuông. Trong đó có 6 thành phố trực thuộc trung ương (tiêu chuẩn diện tích chỉ là 1.500 km vuông). Do đó, theo tiêu chuẩn hiện hành, có 28 tỉnh không đạt tiêu chuẩn về diện tích tự tối thiểu.
28 tỉnh không đạt tiêu chuẩn tối thiểu về diện tích
28 tỉnh này gồm: Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Vĩnh Long, Thái Bình, Hậu Giang, Hải Dương, Nam Định, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bến Tre, Trà Vinh, Tiền Giang, Bạc Liêu, Bình Dương, Sóc Trăng, Ninh Thuận, Đồng Tháp, Thái Nguyên, Phú Thọ, An Giang, Bắc Giang, Tây Ninh, Long An, Hòa Bình, Quảng Trị, Bắc Kạn.
Trong đó, có 3 tỉnh có diện tích nhỏ hơn 1.000 km vuông, chưa bằng 1/5 tiêu chuẩn tối thiểu, gồm: Bắc Ninh (822,7 km vuông); Hà Nam (861,9 km vuông); Hưng Yên (930,2 km vuông).
11 tỉnh có diện tích chỉ từ 1.000 - 2.000 km vuông. 14 tỉnh khác có diện tích 2.000 - dưới 5.000 km vuông.
14 tỉnh không đạt tiêu chuẩn số đơn vị hành chính cấp huyện
14 tỉnh, thành có số đơn vị hành chính cấp huyện dưới tiêu chuẩn 9 đơn vị, gồm: Bắc Ninh, Hà Nam, Ninh Bình, Vĩnh Long, Lai Châu, Thái Bình, Hậu Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đắk Nông, Tuyên Quang, Bạc Liêu, Ninh Thuận, Quảng Bình, Bắc Kạn.
Nếu tính cả 2 tiêu chuẩn về dân số và diện tích, có 6 tỉnh không đạt cả 2 tiêu chuẩn, gồm: Hà Nam, Hậu Giang, Ninh Thuận, Hòa Bình, Quảng Trị, Bắc Kạn.
Nếu tính cả 3 tiêu chuẩn về dân số, diện tích, số đơn vị hành chính cấp huyện, có 4 tỉnh không đạt cả 3 tiêu chuẩn, gồm: Hà Nam, Hậu Giang, Ninh Thuận, Bắc Kạn.
Tuy nhiên, việc nghiên cứu sáp nhập các tỉnh thành có thể sẽ phải tính tới các yếu tố văn hóa, lịch sử cùng điều kiện cụ thể khác để có kết luận cuối cùng vào quý 3/2025.
Ninh Bình đang phát triển rất tốt về du lịch. Ảnh: TTH
Các tiêu chí về diện tích tự nhiên, quy mô dân số là các tiêu chí được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định tại Nghị quyết 1211 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chí đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, được sửa đổi bổ sung bằng Nghị quyết 27 năm 2022, để thực hiện sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện được tiến hành trong thời gian vừa qua.
Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tiêu chuẩn của tỉnh, thành phố gồm quy mô dân số, diện tích tự nhiên và số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc.
Đối với các tỉnh, quy mô dân số tối thiểu phải là 900.000 người trở lên (đối với tỉnh miền núi, vùng cao). Đối với các tỉnh không phải miền núi, vùng cao, phải từ 1,4 triệu người trở lên.
Về diện tích, tiêu chuẩn đối với tỉnh tối thiểu là từ 5.000 km vuông trở lên. Đối với các tỉnh miền núi, vùng cao tiêu chuẩn diện tích cao hơn, là 8.000 km vuông.
Tiêu chuẩn về số đơn vị cấp huyện trực thuộc tối thiểu là 9 đơn vị trở lên.
Đối với thành phố trực thuộc trung ương, về dân số, các thành phố trực thuộc trung ương phải có từ 1 triệu người trở lên; diện tích tự nhiên từ 1.500 km vuông trở lên; số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc tương tự là 9 đơn vị trở lên, trong đó tỷ lệ quận, thị xã, thành phố trực thuộc (tức đơn vị hành chính đô thị) phải từ 60% trở lên và ít nhất là 2 quận.
Hà Phong