Tinh thần Cách mạng Tháng Tám là kim chỉ nam cho dân tộc ta trong kỷ nguyên phát triển mới

3 giờ trướcBài gốc

TS. Nguyễn Viết Chức cho rằng, giá trị mà Cách mạng Tháng Tám mang lại không chỉ gói gọn trong ranh giới quốc gia, mà còn là sự tiếp nối và phát triển những giá trị cao nhất của nhân loại.

Đó là quan điểm của TS. Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa - Xã hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Báo Thế giới và Việt Nam nhân Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công.

Sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 được coi là một thắng lợi “làm chấn động địa cầu”. Theo ông, đâu là những giá trị mang tính quốc tế sâu sắc nhất mà sự kiện này đã lan tỏa?

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám có ý nghĩa đặc biệt, khẳng định chân lý của thời đại, không gì quý hơn độc lập, tự do; lực lượng yêu chuộng hòa bình khi nào cũng thắng lợi. Theo tôi, đây là thắng lợi của tinh thần dân tộc và ý chí tự chủ. Cách mạng Tháng Tám đã khẳng định một chân lý lịch sử: Không thế lực bạo tàn nào có thể khuất phục được một dân tộc có ý chí độc lập và tinh thần tự cường mạnh mẽ. Việc một dân tộc nhỏ bé nhưng kiên cường đứng lên đánh đổ ách thống trị của cả thực dân và phát xít là một bài học vô cùng quý giá. Thắng lợi này đã chứng minh, sức mạnh của lòng yêu nước và sự đoàn kết có thể tạo nên kỳ tích, không chỉ là lời cảnh tỉnh cho các thế lực thực dân mà còn là nguồn động viên to lớn cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới.

Được tiến hành ngay sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Cách mạng Tháng Tám đã trở thành sự kiện tiên phong, mở màn cho làn sóng đấu tranh giải phóng dân tộc mạnh mẽ ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Thắng lợi của Việt Nam đã phá vỡ thế độc quyền của các cường quốc và cổ vũ mạnh mẽ cho cuộc đấu tranh giành độc lập của các quốc gia khác. Sức ảnh hưởng của sự kiện này lớn đến mức, nhiều nhà sử học và chính trị gia trên thế giới đã coi đó là một bước ngoặt, báo hiệu sự sụp đổ không thể tránh khỏi của chủ nghĩa thực dân cũ.

Đặc biệt, Tuyên ngôn Độc lập được Bác Hồ đọc vào ngày 2/9/1945, không chỉ khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mà còn là một văn kiện mang giá trị nhân văn và tiến bộ. Bằng việc trích dẫn những câu nói bất hủ trong Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp, Bác đã khéo léo gắn kết cuộc đấu tranh của dân tộc Việt Nam với những lý tưởng tự do, bình đẳng và quyền con người chung của nhân loại.

Điều này cho thấy, Cách mạng Tháng Tám và những giá trị mà nó mang lại không chỉ gói gọn trong ranh giới quốc gia, mà còn là sự tiếp nối và phát triển những giá trị cao cả nhất của nhân loại.

Từ thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, chúng ta có thể rút ra những bài học kinh nghiệm nào về sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, về nghệ thuật lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh? Những bài học này có thể được áp dụng như thế nào vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh hiện tại?

Bối cảnh hiện tại cho ta một bài học rất rõ là niềm tin. Niềm tin vào chân lý, vào lẽ phải, khi mình có lẽ phải thì dù dân tộc đất không rộng, người không đông nhưng có thể làm cách mạng thắng lợi. Thứ hai, niềm tin vào lực lượng yêu chuộng hòa bình và tiến bộ thế giới. Có thể nói, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 không chỉ là một sự kiện lịch sử vĩ đại của riêng dân tộc Việt Nam, mà còn mang những giá trị quốc tế sâu sắc, đã tạo nên "tiếng vang chấn động địa cầu".

Thắng lợi vĩ đại này là kết tinh của nhiều yếu tố. Từ đó, chúng ta có thể rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu, đặc biệt về sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân và nghệ thuật lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Thứ nhất, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc - bài học đầu tiên và quan trọng nhất. Cách mạng Tháng Tám đã chứng minh, khi toàn dân tộc đồng lòng, đoàn kết "muôn người như một" dưới ngọn cờ của một lý tưởng chung, thì không có thế lực nào có thể ngăn cản. Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất thành công trong việc xây dựng Mặt trận Việt Minh, tập hợp tất cả các tầng lớp, giai cấp, tôn giáo và dân tộc. Việc tập trung vào mục tiêu độc lập dân tộc đã tạo nên một sức mạnh tổng hợp chưa từng có.

Thứ hai, chính là sự tài tình của Đảng và Bác Hồ trong việc phân tích tình hình, chớp lấy thời cơ "ngàn năm có một". Với tầm nhìn chiến lược và sự chỉ đạo kịp thời, Đảng đã phát động toàn dân đứng lên giành chính quyền trong một khoảng thời gian ngắn, trước khi quân Đồng minh kịp đổ bộ vào nước ta. Điều này cho thấy sự nhạy bén, quyết đoán và khả năng tổ chức tuyệt vời, biến một tình thế phức tạp thành thắng lợi hoàn hảo.

Những bài học từ Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị và có thể được áp dụng một cách sáng tạo vào bối cảnh hiện tại. Trong bối cảnh đất nước đang hội nhập sâu rộng, việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc lại càng trở nên cần thiết. Đó không chỉ là sự đồng lòng trong bảo vệ chủ quyền, mà còn là sự chung sức, đồng lòng trong công cuộc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ. Sức mạnh này giúp chúng ta vượt qua những thách thức như thiên tai, dịch bệnh và các vấn đề xã hội phức tạp.

Đảng cần tiếp tục giữ vững và nâng cao năng lực lãnh đạo, đặc biệt là trong bối cảnh toàn cầu hóa và Cách mạng Công nghiệp 4.0. Đó là sự nhạy bén trong việc nắm bắt xu thế, đưa ra các chính sách phát triển đúng đắn, kiên quyết chống lại các tệ nạn xã hội. Nghệ thuật lãnh đạo ngày nay còn thể hiện ở việc lắng nghe ý kiến của nhân dân, phát huy dân chủ, sử dụng công nghệ để quản lý, điều hành đất nước một cách hiệu quả nhất.

Như vậy, tinh thần và bài học từ Cách mạng Tháng Tám không chỉ là một phần của quá khứ, mà còn là kim chỉ nam cho hiện tại và tương lai của dân tộc. Chúng ta cần không ngừng phát huy để xây dựng một đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh và văn minh.

Những ngày Tháng Tám sôi sục ở Thủ đô Hà Nội. (Ảnh tư liệu: TTXVN)

"Thắp lửa" tình yêu nước cho thế hệ trẻ

80 năm đã trôi qua nhưng tinh thần Cách mạng Tháng Tám vẫn được coi là ngọn lửa thắp sáng lòng yêu nước. Theo ông, chúng ta cần làm gì để giúp thế hệ trẻ ngày nay, những người được sinh ra trong hòa bình, hiểu và trân trọng những hy sinh của thế hệ cha ông, từ đó khơi dậy tình yêu nước một cách sâu sắc và thiết thực?

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám một lần nữa khẳng định ý chí độc lập, tự do của dân tộc ta, nhân dân ta, đó là ý chí không phải nước nào cũng có. Đây là một bài học rất quan trọng, có ý nghĩa đặc biệt trong kỷ nguyên này. Thế giới bước sang một giai đoạn phát triển mới, đang có nhu cầu phát triển cao, không riêng gì nước ta, nếu dừng lại sẽ bị bỏ lại phía sau.

Chúng ta có niềm tin vào những khởi đầu và thành tựu tốt đẹp của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới. Tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trọng trong đối ngoại, không phải chỉ đoàn kết người Việt Nam mà là đoàn kết những lực lượng yêu chuộng hòa bình và tiến bộ của thế giới. Sức mạnh ấy không thể tính bằng bom đạn, bằng vũ khí mà chính là ý chí độc lập, tự do của dân tộc.

Thứ hai, phát triển công nghệ số - cuộc cách mạng không thể chậm trễ. Đây là kỷ nguyên mới không chỉ của nước ta mà của nhiều quốc gia trên thế giới. Do vậy, nước ta phải vươn lên, phải vượt qua bẫy thu nhập trung bình, cơ hội đã đến, nếu không vươn lên, không tận dụng chớp thời cơ, đến lúc cơ hội sẽ vuột đi.

Cho nên, tinh thần Cách mạng Tháng Tám là tinh thần quyết liệt, dứt khoát, trên cơ sở niềm tin của dân tộc ta, đất nước ta. Bài học hiện nay trong ngoại giao là phải nhận được sự phải đồng tình, ủng hộ của các lực lượng hòa bình, tiến bộ của thế giới.

Nước ta đang có vị thế rất đặc biệt trên trường quốc tế. Có thể nói, chính thành công của Cách mạng Tháng Tám, giá trị của Bản tuyên ngôn độc lập đã mở ra một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của nước Việt Nam sánh vai với các dân tộc khác.

Như vậy, ý nghĩa của Cách mạng Tháng Tám như mở ra triển vọng mới, một kỷ nguyên độc lập, tự do của Việt Nam ta. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, trách nhiệm của người trẻ đối với đất nước đã có những thay đổi.

Để giúp thế hệ trẻ ngày nay, những người được sinh ra trong hòa bình, hiểu và trân trọng những hy sinh của thế hệ cha ông, chúng ta cần những phương pháp tiếp cận sáng tạo và gần gũi. Lịch sử không nên chỉ là những bài học khô khan, mà phải trở thành một câu chuyện sống động, có sức lay động cảm xúc.

Thay vì dạy lịch sử theo kiểu thuộc lòng, theo tôi hãy biến nó thành một bộ môn trải nghiệm. Tổ chức các chuyến đi thực tế đến các di tích lịch sử, bảo tàng. Khuyến khích học sinh, sinh viên gặp gỡ và lắng nghe những câu chuyện trực tiếp từ các nhân chứng lịch sử, các cựu chiến binh. Khi được chạm vào hiện vật, nghe những câu chuyện có thật, lịch sử sẽ trở nên chân thực và gần gũi hơn bao giờ hết.

Đồng thời, tận dụng các nền tảng mạng xã hội như TikTok, YouTube, Facebook để sản xuất những nội dung lịch sử hấp dẫn. Có thể là những bộ phim tài liệu ngắn, các video hoạt hình mô phỏng, podcast kể chuyện lịch sử, hay các triển lãm trực tuyến. Việc sử dụng ngôn ngữ và định dạng mà giới trẻ yêu thích sẽ giúp lan tỏa thông điệp một cách hiệu quả và tự nhiên.

Ngoài ra, cần biến lịch sử thành hành động thiết thực, tình yêu nước không chỉ thể hiện qua lời nói. Cần lồng ghép tinh thần Cách mạng Tháng Tám vào các hoạt động cộng đồng. Chẳng hạn, các bạn trẻ có thể tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ những gia đình chính sách, người có công với cách mạng. Những hành động này không chỉ là sự tri ân mà còn là cách để họ cảm nhận được giá trị của hòa bình, độc lập và tự do.

Quan trọng nhất là phải giúp giới trẻ nhận ra, những hy sinh của thế hệ trước không phải là câu chuyện của quá khứ, mà là nền tảng vững chắc cho cuộc sống hiện tại của họ. Mỗi thành tựu mà đất nước đạt được, đều là kết quả của một quá trình đấu tranh lâu dài và bền bỉ. Khi đó, lòng biết ơn và tình yêu nước sẽ trở thành một cảm xúc tự nhiên, một động lực để họ tiếp tục cống hiến.

Để thế hệ trẻ yêu nước một cách sâu sắc và thiết thực, chúng ta cần gieo vào lòng họ sự đồng cảm và lòng biết ơn, bằng cách biến những giá trị lịch sử vĩ đại thành những bài học sống động, gần gũi và có ý nghĩa đối với cuộc sống hiện tại.

Nếu được gửi gắm một thông điệp từ Cách mạng Tháng Tám tới thế hệ trẻ hôm nay, ông muốn nhấn mạnh điều gì để họ sống có lý tưởng và đóng góp thiết thực cho đất nước?

Thế hệ trẻ hôm nay là thế hệ vàng của đất nước. Ông cha ta đã có thành tựu cách mạng rất đáng tự hào. Thế hệ vàng này sẽ tiếp nối một cách sáng tạo những di sản ông cha ta đã để lại.

Tôi muốn nhấn mạnh hai điều, thứ nhất là lý tưởng sống. Cách mạng Tháng Tám đã được tiến hành và thắng lợi bởi thế hệ trẻ ngày đó có một lý tưởng rõ ràng: Đấu tranh giành độc lập, tự do cho Tổ quốc. Lý tưởng ấy không mơ hồ, xa vời, mà rất cụ thể và thiết thực. Ngày nay, lý tưởng của người trẻ chính là góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh. Đó có thể là việc học tập, làm việc để trở thành công dân có ích, là sự dấn thân vào các dự án cộng đồng, hay đơn giản là sống tử tế, trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.

Thứ hai là tinh thần chớp thời cơ và hành động. Cách mạng Tháng Tám đã cho chúng ta thấy thời cơ không tự nhiên đến. Thế hệ trẻ hôm nay sống trong một thời đại của cơ hội, với những tiến bộ khoa học công nghệ vượt bậc. Mỗi người trẻ cần chủ động trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng, không ngừng học hỏi để nắm bắt những cơ hội đó. Hành động chính là con đường duy nhất để biến lý tưởng thành hiện thực, biến cơ hội thành thành công.

Tinh thần đoàn kết toàn dân tộc trong Cách mạng Tháng Tám có thể được chuyển hóa như thế nào để khơi dậy tình yêu nước và ý thức trách nhiệm của giới trẻ Việt Nam hiện nay, thưa ông?

Để chuyển hóa tinh thần đoàn kết thành tình yêu nước và ý thức trách nhiệm thiết thực cho giới trẻ, chúng ta cần biến nó thành hành động cụ thể và phù hợp với bối cảnh hiện đại. Thay vì những khẩu hiệu lớn lao, hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ trong cộng đồng như bảo vệ môi trường, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, xây dựng một môi trường học tập và làm việc lành mạnh. Khi mỗi cá nhân ý thức được trách nhiệm của mình và hành động vì lợi ích chung, họ sẽ cảm nhận được sức mạnh của sự đoàn kết.

Trong thời đại số, tinh thần đoàn kết cần được lan tỏa không chỉ ngoài đời sống mà còn trên không gian mạng. Giới trẻ có thể cùng nhau lan truyền những thông điệp tích cực, bảo vệ các giá trị văn hóa dân tộc, phản bác những luận điệu xuyên tạc, sai trái. Sử dụng công nghệ để kết nối, cùng nhau giải quyết các vấn đề xã hội, lan tỏa những câu chuyện về lòng tốt và sự cống hiến.

Giới trẻ cần được khuyến khích tham gia vào các phong trào tình nguyện, các dự án khởi nghiệp vì cộng đồng, hay bảo tồn văn hóa. Tinh thần đoàn kết không phải chỉ nằm trong sách vở, mà nó phải được thể hiện qua hành động cụ thể của mỗi người trẻ.

Xin cảm ơn ông!

Nguyệt Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/tinh-than-cach-mang-thang-tam-la-kim-chi-nam-cho-dan-toc-ta-trong-ky-nguyen-phat-trien-moi-324833.html