Tổ chức bộ máy và hoạt động của cấp ủy ở đặc khu

9 giờ trướcBài gốc

Đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng được thành lập phù hợp với điều kiện địa lý, tự nhiên, đặc điểm dân cư và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng. Trong ảnh: Môt góc đảo Bạch Long Vĩ, TP Hải Phòng. Ảnh: ĐỖ QUYẾT

Để kịp thời cụ thể hóa các chủ trương lớn về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, Trung ương đã ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể, trong đó có các quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và hoạt động của cấp ủy tại các đặc khu. Ngày 9/6/2025, Ban Bí thư đã ban hành Quy định 298-QĐ/TW về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, đặc khu; Quy định 299-QĐ/TW về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đảng ủy xã, phường, đặc khu; Quy định 300-QĐ/TW về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ cơ sở đặc khu; Quyết định 302-QĐ/TW về quy chế làm việc mẫu của đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, đặc khu; Quyết định 303-QĐ/TW về quy chế làm việc mẫu của đảng ủy cơ sở đặc khu.

Cấp ủy tỉnh, thành phố sẽ quyết định mô hình tổ chức đảng ở đặc khu

Những văn bản này đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc tổ chức lại hệ thống chính trị ở cấp cơ sở, đặc biệt tại các đặc khu.

Theo các quy định mới, cấp ủy tỉnh, thành phố sẽ quyết định mô hình tổ chức đảng ở đặc khu, có thể là cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng hoặc là tổ chức cơ sở đảng, sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Ban Tổ chức Trung ương. Đây là một điểm mới mang tính đột phá, nhằm phù hợp với đặc thù phát triển của từng địa phương, trong đó có các đặc khu Bạch Long Vĩ và Cát Hải của Hải Phòng.

Về tên gọi các cấp bộ đảng và tổ chức đảng, quy định đã thống nhất tên gọi từ cấp trên cơ sở đến chi bộ, bao gồm: Cấp ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng, cấp ủy được giao quyền cấp trên cơ sở, cấp ủy được thí điểm giao quyền cấp trên cơ sở, đảng ủy cơ sở, chi bộ cơ sở, chi bộ (không phải chi bộ cơ sở). Đặc biệt, ở các thôn, tổ dân phố chỉ được thành lập chi bộ (không phải chi bộ cơ sở), không được thành lập chi bộ cơ sở trực thuộc đảng ủy xã, phường, đặc khu. Điều này nhằm xác định rõ thẩm quyền và trách nhiệm của từng cấp ủy, tổ chức đảng, bảo đảm sự tinh gọn và hiệu quả trong quản lý.

Về tổ chức bộ máy, biên chế và điều kiện bảo đảm hoạt động của đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng ở đặc khu, số lượng ủy viên ban chấp hành, ủy viên ban thường vụ, ủy viên ủy ban kiểm tra sẽ tuân thủ quy định, hướng dẫn của Trung ương. Định hướng cơ cấu ban thường vụ cũng sẽ theo quy định của Bộ Chính trị tại Chỉ thị về Đại hội Đảng bộ các cấp. Cụ thể, trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, ban chấp hành đảng bộ đặc khu sẽ có từ 27 - 33 ủy viên; ban thường vụ từ 9 - 11 ủy viên, với 2 phó bí thư (1 phó bí thư thường trực và 1 phó bí thư kiêm chủ tịch UBND).

TP Hải Phòng có 2 đặc khu là Bạch Long Vĩ và Cát Hải. Trong ảnh: Người dân ở đặc khu Bạch Long Vĩ. Ảnh: ĐỖ QUYẾT

Ở đặc khu, được phép thành lập tối đa 4 cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, bao gồm: Văn phòng, ban tổ chức, ban tuyên giáo và dân vận, cơ quan ủy ban kiểm tra và trung tâm chính trị (đơn vị sự nghiệp của đảng ủy). Biên chế cán bộ lãnh đạo, công chức, viên chức các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp của đảng ủy đặc khu sẽ do ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương xem xét, quyết định trong tổng số biên chế được cấp có thẩm quyền giao.

Nhiệm vụ cấp ủy ở đặc khu

Quy định số 300-QĐ/TW ngày 9/6/2025 của Ban Bí thư đã làm rõ chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ cơ sở đặc khu. Theo đó, đảng bộ cơ sở đặc khu là đảng bộ trực thuộc đảng bộ tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi tắt là cấp ủy cấp tỉnh) và là hạt nhân chính trị ở cơ sở.

Đảng bộ cơ sở đặc khu có chức năng lãnh đạo toàn diện ở đặc khu; lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống chính trị ở đặc khu, các chi bộ trực thuộc theo quy định của Điều lệ Đảng, các quy định, hướng dẫn của Trung ương và của cấp ủy cấp tỉnh. Điều này khẳng định vai trò trung tâm của cấp ủy đặc khu trong việc định hướng và điều hành mọi hoạt động tại địa phương.

Nhiệm vụ của cấp ủy đặc khu được quy định chi tiết trên nhiều mặt, bao gồm lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh; công tác chính trị, tư tưởng, bảo đảm sự thống nhất trong tư tưởng và hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân; lãnh đạo công tác tổ chức, cán bộ; lãnh đạo xây dựng tổ chức đảng; lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng và lãnh đạo xây dựng hệ thống chính trị cơ sở.

Về quy chế làm việc mẫu của đảng ủy cơ sở đặc khu, Trung ương quy định khi xây dựng và ban hành quy chế làm việc, cấp ủy cơ sở đặc khu cần phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm về vị trí địa lý, dân số, điều kiện phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, các vấn đề liên quan đến biên giới, hải đảo, quốc phòng, an ninh, dân tộc, tôn giáo, tính chất quan trọng của các vấn đề, đề án, dự án… để xác định các nhiệm vụ cụ thể mà cấp ủy, ban thường vụ, thường trực cần lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng nhằm phân cấp rõ ràng, rành mạch nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm...

Những quy định mới về các nội dung liên quan đến đặc khu có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Đây là cơ sở quan trọng để triển khai thực hiện và vận hành các cơ quan, tổ chức theo mô hình mới, hướng tới mục tiêu tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả trong hoạt động của hệ thống chính trị.

Ngày 16/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Theo đó, đơn vị hành chính của Việt Nam được tổ chức thành 2 cấp, gồm cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là cấp tỉnh) và cấp xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh (gọi chung là cấp xã).

Xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị và đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng được thành lập phù hợp với điều kiện địa lý, tự nhiên, đặc điểm dân cư và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Theo Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố mới, cả nước có 13 đặc khu, trong đó TP Hải Phòng có 2 đặc khu là Bạch Long Vĩ và Cát Hải.

LAN NGUYỄN

Nguồn Hải Dương : https://baohaiduong.vn/to-chuc-bo-may-va-hoat-dong-cua-cap-uy-o-dac-khu-415330.html