Toàn cảnh thượng đỉnh Trump-Zelensky-châu Âu và phản ứng Đức, Pháp, NATO, Nga

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 18-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky và một số lãnh đạo châu Âu, nhằm mục đích tìm kiếm lối thoát cho xung đột Nga-Ukraine.

Các lãnh đạo châu Âu tham dự hội nghị thượng đỉnh lần này gồm có: Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng Thư ký NATO Mark Rutte.

Dưới đây là toàn cảnh hội nghị thượng đỉnh và bình luận của các bên liên quan sau khi hội nghị kết thúc.

Ông Trump nói gì trong cuộc họp?

Theo hãng tin Reuters, ông Trump cho biết ông kỳ vọng Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ sớm trả tự do cho các tù nhân Ukraine.

“Tôi nghĩ mọi người sẽ thấy rằng Tổng thống Putin thực sự cũng muốn làm điều gì đó” - ông Trump nói khi bắt đầu cuộc họp, dự báo sẽ có những “bước đi rất tích cực” sau khi đạt được thỏa thuận về một cuộc gặp ba bên.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) hội đàm cùng và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky và các lãnh đạo từ châu Âu ngày 18-8. Ảnh: WHITE HOUSE

“Tôi biết có hơn 1.000 tù nhân sẽ được trả tự do. Có thể họ sẽ được thả rất sớm, thậm chí ngay lập tức, và tôi nghĩ điều đó thật tuyệt” - ông Trump nói.

Tổng thống Mỹ cũng cho rằng, dù các bên tham dự đều mong muốn một lệnh ngừng bắn ngay lập tức trong khi tiếp tục hướng tới hòa bình lâu dài, nhưng “điều đó hiện chưa xảy ra”.

Tuy vậy, ông Trump nhấn mạnh rằng một thỏa thuận hòa bình là “hoàn toàn có thể đạt được”.

Sau cuộc họp, ông Trump cho biết hội nghị thượng đỉnh diễn ra rất tốt đẹp.

"Tôi đã có một cuộc họp rất tốt với các vị khách quý tại Nhà Trắng. Trong cuộc họp, chúng tôi đã thảo luận về các đảm bảo an ninh cho Ukraine, trong đó các quốc gia châu Âu sẽ đưa ra các đảm bảo, phối hợp với Mỹ. Mọi người đều rất hài lòng trước khả năng đạt được hòa bình giữa Nga và Ukraine" - ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

"Kết thúc các cuộc họp, tôi đã gọi điện cho Tổng thống Nga Vladimir Putin và bắt đầu sắp xếp một cuộc gặp, tại địa điểm sẽ được xác định, giữa ông Putin và ông Zelensky. Sau cuộc gặp đó, sẽ có một cuộc họp 3 bên giữa tôi và 2 vị ấy" - ông Trump cho hay, nhấn mạnh đây là một bước đi rất tích cực ban đầu cho một cuộc chiến đã kéo dài gần 4 năm qua.

Theo chủ nhân Nhà Trắng, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đặc phái viên Steve Witkoff đang phối hợp với Nga và Ukraine về vấn đề trên.

Ông Zelensky lên tiếng về thượng đỉnh

Theo đài CNN, Tổng thống Zelensky cho biết ông đã có một cuộc trao đổi dài với Tổng thống Trump về tấm bản đồ được trưng bày tại Phòng Bầu dục, thể hiện các vùng lãnh thổ Ukraine do Nga kiểm soát.

“Tôi tranh luận về những con số phần trăm trên bản đồ, vì tôi biết rất rõ các con số này” - ông Zelensky nói.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky họp báo sau hội nghị thượng đỉnh tại Nhà Trắng ngày 18-8. Ảnh: Văn phòng Tổng thống Ukraine

Tuy vậy, ông Zelensky khẳng định hai nhà lãnh đạo đã có một “cuộc trò chuyện ấm áp và đầy ý nghĩa” xoay quanh vấn đề này.

“Chúng tôi đã bàn về các đảm bảo an ninh. Đây là vấn đề then chốt, là điểm khởi đầu để chấm dứt chiến tranh. Chúng tôi trân trọng tín hiệu quan trọng từ Mỹ về sự sẵn sàng hỗ trợ và trở thành một phần của tiến trình này. Chúng tôi đã thống nhất sẽ cùng làm việc về vấn đề này. Tổng thống Mỹ cũng ủng hộ việc tổ chức một cuộc gặp ở cấp lãnh đạo. Cuộc gặp như vậy thực sự cần thiết để giải quyết những vấn đề nhạy cảm” - ông Zelensky nói.

Ông Zelensky tuyên bố sẵn sàng cho một cuộc gặp song phương với ông Putin nhằm chấm dứt chiến sự tại Ukraine, theo hãng tin AFP.

Ông Zelensky cũng cho biết rằng cuộc thảo luận với ông Trump và các nhà lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng bao gồm kế hoạch Ukraine mua 90 tỉ USD vũ khí Mỹ thông qua nguồn tài chính châu Âu, như một phần trong các đảm bảo an ninh cho Kiev.

Tổng thống Ukraine cho biết thêm rằng một phần khác của các đảm bảo này là việc Ukraine sẽ sản xuất máy bay không người lái, trong đó một số sẽ được Mỹ mua lại.

Chia sẻ tại cuộc họp báo sau buổi làm việc ở Nhà Trắng, ông Zelensky lưu ý rằng các kế hoạch trên vẫn đang trong quá trình thảo luận và chưa đạt được thỏa thuận chính thức. Theo ông, văn kiện thỏa thuận sẽ được hoàn tất trong vòng một tuần hoặc 10 ngày tới.

Ông Macron đề xuất cuộc gặp bốn bên về Ukraine

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã đề xuất một cuộc gặp bốn bên trong tương lai về vấn đề Ukraine, có sự tham gia của châu Âu.

Ông Macron cho rằng ý tưởng về một cuộc gặp ba bên (gồm Mỹ, Nga và Ukraine) là “rất quan trọng, vì đây là cách duy nhất để giải quyết vấn đề”, nhưng đồng thời gợi ý châu Âu cũng cần tham gia, dù không nói rõ ai sẽ đại diện cho châu Âu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron (trái) tại cuộc họp ở Nhà Trắng hôm 18-8. Ảnh: WHITE HOUSE

“Tiếp nối sau đó, chúng ta cần có cuộc gặp bốn bên, bởi khi nói về các đảm bảo an ninh, tức là chúng ta đang nói đến toàn bộ an ninh của châu Âu. Đó là lý do tất cả chúng ta đoàn kết ở đây cùng với Ukraine” - ông Macron nhấn mạnh.

Tổng thống Pháp khẳng định bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào trong tương lai giữa Nga và Ukraine cũng không thể hạn chế quy mô quân đội của Kiev.

Ông Macron cho biết ông Trump cùng các nhà lãnh đạo châu Âu đều đồng thuận về sự cần thiết của “một quân đội Ukraine đủ mạnh để chống lại mọi cuộc tấn công”, và lực lượng này sẽ không bị áp đặt “bất kỳ giới hạn nào về quân số hay năng lực vũ khí”.

Đức: Cần thuyết phục ông Putin đối thoại với ông Zelensky

Ngay sau khi kết thúc các cuộc thảo luận tại Nhà Trắng, Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết ông Trump đã thuyết phục được Tổng thống Nga đồng ý gặp người đồng cấp Ukraine, theo đài CNN.

Theo ông Merz, cuộc gặp này (mà ông Putin đã chấp thuận trong cuộc điện đàm với ông Trump) sẽ diễn ra tại một địa điểm chưa được xác định.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz (góc bàn bên phải phía Tổng thống Mỹ Donald Trump) tại hội nghị thượng đỉnh ở Nhà Trắng ngày 18-8. Ảnh: Friedrich Merz/X

“Chúng ta chưa biết liệu Tổng thống Nga có đủ dũng khí tham dự một hội nghị thượng đỉnh như vậy hay không. Vì thế, cần có sự thuyết phục” - ông Merz nói.

Trong thời gian tạm nghỉ của cuộc họp, “Tổng thống Mỹ đã điện đàm với Tổng thống Nga và hai bên nhất trí sẽ có một cuộc gặp giữa Tổng thống Nga và Tổng thống Ukraine trong vòng hai tuần tới”, ông Merz cho biết.

Theo Thủ tướng Đức, ông Trump ấn tượng trước việc các lãnh đạo châu Âu cùng thể hiện một lập trường thống nhất, và cuộc thảo luận với chính quyền Mỹ nay sẽ chuyển sang chi tiết về các đảm bảo an ninh cho Ukraine.

“Điều hoàn toàn rõ ràng là toàn bộ châu Âu phải tham gia. Mọi người đều cảm nhận đây thực sự là những ngày định mệnh đối với Ukraine và đối với châu Âu” - ông Merz nhấn mạnh, đồng thời ca ngợi tuyên bố của ông Trump rằng Mỹ cũng sẵn sàng đưa ra các đảm bảo này.

NATO, EU

Tổng thư ký NATO Mark Rutte mô tả hội nghị thượng đỉnh ngày 18-8 là “rất thành công”

Ông Rutte cho biết các lãnh đạo tập trung tại Nhà Trắng ngày 18-8 không bàn đến việc vẽ lại biên giới Ukraine, vì đây là vấn đề thuộc thẩm quyền của Tổng thống Zelensky trong các cuộc gặp tiềm năng với Nga.

“Chúng tôi chưa thảo luận về vấn đề đó. Mọi người đều rõ, kể cả ông Trump, rằng liên quan đến lãnh thổ thì Tổng thống Ukraine phải trực tiếp trao đổi trong các cuộc đối thoại ba bên, và có lẽ là nhiều cuộc trao đổi khác sau đó với ông Putin” - ông Rutte nói với đài Fox News.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte chia sẻ với báo giới sau hội nghị thượng đỉnh tại Nhà Trắng ngày 18-8. Ảnh chụp màn hình: The Hill

Theo ông Rutte, nhận thức chung trong cuộc họp hôm nay là nếu có bàn tới lãnh thổ thì phải kèm theo các bảo đảm an ninh, và mọi nước trong liên minh cần nhất trí về ý nghĩa cụ thể của những bảo đảm này.

Ông Rutte cho biết vấn đề bảo đảm an ninh cho Ukraine đã được thảo luận, trong đó có khả năng một cơ chế tương tự Điều 5 của NATO sẽ được bàn chi tiết hơn trong những ngày tới.

Tổng thư ký NATO nhấn mạnh không có thảo luận nào về việc triển khai lực lượng bộ binh.

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh “cái giá liên quan sinh mệnh con người của cuộc chiến này phải chấm dứt”, đồng thời kêu gọi Nga hồi hương toàn bộ trẻ em Ukraine cho gia đình.

Trong thông điệp đăng trên mạng xã hội X, bà Leyen cảm ơn ông Trump vì cam kết rõ ràng trong việc bảo đảm những đứa trẻ này sẽ được đoàn tụ với người thân.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen trong hội nghị thượng đỉnh tại Nhà Trắng ngày 18-8. Ảnh: WHITE HOUSE

Trước đó, trong cuộc hội đàm, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni đặt ưu tiên thảo luận về các đảm bảo an ninh để tránh tái diễn xung đột, coi đây là điều kiện tiên quyết cho hòa bình.

Thủ tướng Anh Keir Starmer lưu ý an ninh của Ukraine gắn chặt với an ninh của châu Âu và Anh, trong khi Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb coi việc các bên cùng ngồi lại là biểu tượng của sự phối hợp giữa “đội châu Âu” và “đội Mỹ” trong việc hỗ trợ Ukraine.

Ông Stubb nhắc lại kinh nghiệm của Phần Lan trong Thế chiến II và bày tỏ tin tưởng rằng các bên tìm thấy được một lối thoát vào ngay năm nay để chấm dứt cuộc chiến và thiết lập một nền hòa bình công bằng, lâu dài.

Nga lên tiếng

Đặc phái viên của Tổng thống Nga về kinh tế - ông Kirill Dmitriev đã đăng trên mạng xã hội X rằng đây là một ngày ngoại giao quan trọng, với trọng tâm là tìm kiếm một nền hòa bình lâu dài chứ không chỉ dừng lại ở một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời.

Ngoài ra, Cố vấn Điện Kremlin - ông Yurki Ushakov cho biết ông Trump và ông Putin đã có cuộc điện đàm 40 phút sau hội nghị thượng đỉnh ngày 18-8.

Ông Ushakov mô tả cuộc gọi là “thẳng thắn” và “rất mang tính xây dựng”, đồng thời cho biết ông Trump và ông Putin đã nhất trí duy trì liên lạc về vấn đề Ukraine. Ông Ushakov nhấn mạnh rằng hai nhà lãnh đạo ủng hộ các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Nga và Ukraine, đồng thời thảo luận khả năng nâng cao cấp độ đại diện.

DƯƠNG KHANG

Nguồn PLO : https://plo.vn/toan-canh-thuong-dinh-trump-zelensky-chau-au-va-phan-ung-duc-phap-nato-nga-post866299.html