Nga đang thực hiện mọi biện pháp nhằm nâng cấp kho vũ khí của nước này để tăng hiệu quả tấn công vào những khu vực nằm sau tuyến đầu của Ukraine.
Tốc độ nâng cấp vũ khí của Nga khiến Ukraine trở tay không kịp. Ảnh: RBC-Ukraine
Bom lượn ngày càng nguy hiểm hơn
Trong năm đầu tiên của cuộc xung đột, Moscow chủ yếu sử dụng tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái do Iran sản xuất, với tầm bắn ngày càng được mở rộng.
Hiện nay, Nga kết hợp triển khai máy bay không người lái Shahed cùng các loại tên lửa Iskander nâng cấp và thử nghiệm bom dẫn đường (KAB) mới nhằm vào Ukraine. Mục tiêu được cho là gây áp lực lên hệ thống phòng không, phá hủy cơ sở hạ tầng quan trọng và tạo sức ép tâm lý đối với quân đội đối phương.
Nga bắt đầu tăng cường sử dụng bom dẫn đường phóng từ trên không (KAB) trên tiền tuyến từ cuối năm 2023. Bom lượn về cơ bản là các loại bom có từ thời Liên Xô như FAB-250 và FAB-500, được lắp mô-đun điều chỉnh bay và lượn đa năng (UMPK) và thường được phóng từ máy bay chiến đấu Su-34. Hiện, Nga đang phát triển bom lượn dẫn đường gắn động cơ phản lực. Động cơ phản lực sẽ cung cấp lực đẩy duy trì, cho phép quả bom bay xa tới 120-150km, có thể đạt 200km trong điều kiện lý tưởng.
Các KAB mới có hình dáng giống “tên lửa mini” có cánh và có tầm hoạt động xa hơn, giúp máy bay mang chúng không phải tới gần vùng phòng không của đối phương. Các cuộc tấn công đầu tiên bằng loại KAB này được ghi nhận ở các khu vực Dnipro, Poltava và Odessa.
Ông Yurii Ihnat, người phụ trách truyền thông của Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine, nhận định bom lượn dùng động cơ phản lực vẫn trong giai đoạn thử nghiệm trên chiến trường và chưa phổ biến. Các quả bom này có quỹ đạo và thông số bay tương tự tên lửa hành trình và có thể đối phó bằng hỏa lực hoặc tác chiến điện tử, song điều then chốt là phải có đủ phương tiện để thực hiện các biện pháp đó.
Các loại bom lượn dẫn đường gắn động cơ phản lực mà Nga sử dụng được gọi bằng nhiều tên khác nhau, chẳng hạn như Grom-1E hay UMPB-5R.
Theo chuyên gia vũ khí Ivan Kyrychevskyi của Defense Express, Grom-1E là vũ khí lai giữa bom và tên lửa chiến thuật. Ông Ivan Kyrychevskyi cho rằng Grom-1E có tầm bắn khoảng 110–120km, còn UMPB-5R được cho là có thể đạt tới 200km. Về tốc độ, Grom-1E được cho là đạt vận tốc siêu thanh (trên 1.150 km/h) trong giai đoạn đầu, còn UMPB-5R có thể bay với vận tốc cận âm. Nga từng công bố một loại vũ khí đa năng mang tên UMPB D-30SN, nhưng chưa chứng minh được hiệu quả trong điều kiện tác chiến.
Một nguồn tin trong Lực lượng Phòng vệ Ukraine cho biết Nga cố gắng gia tăng tầm bay của những quả bom này bằng cách bổ sung nhiên liệu và giảm khối lượng thuốc nổ. Theo RBC-Ukraine, đến cuối năm nay, Moscow dự kiến sản xuất khoảng 250 quả Grom-1E và 500 quả UMPB-5R. Chuyên gia Kyrychevskyi nhận xét, trong bối cảnh các cuộc giao tranh diễn ra không ngừng nghỉ, việc mở rộng sản xuất các loại bom dẫn đường mới với nhiều biến thể tiên tiến hơn sẽ mang lại lợi thế lớn cho Nga.
Máy bay không người lái
Từ năm 2024, Nga đã bắt đầu sử dụng máy bay không người lái tự sát mang động cơ phản lực cùng với máy bay không người lái Shahed tiên tiến có nguồn gốc từ Iran. Giống như bom lượn, động cơ phản lực giúp tăng tốc độ và tầm bay cho UAV. Những mẫu UAV phản lực đầu tiên xuất hiện vào vào mùa xuân năm 2025 là Banderol và Dan-M. Cuối mùa hè năm nay, Ukraine đã ghi nhận sự xuất hiện của máy bay không người lái Nga Geran-3 trên chiến trường.
Cho đến nay, Nga đã thực hiện ít nhất 2 cuộc tấn công bằng máy bay không người lái Dan-M. Trước khi được cải tiến, máy bay không người lái Dan-M được quân đội Nga sử dụng để làm mục tiêu bay trong các cuộc tập trận từ những năm 1990. Dan-M có thể đạt tốc độ lên tới 750km/h. Hiện chưa có có bằng chứng nào cho thấy loại máy bay không người lái này được sản xuất hàng loạt.
Khác với Dan-M, Banderol có tốc độ thấp hơn một chút, từ 500 đến 650km/h, được trang bị động cơ phản lực tuabin SW800, tương tự như UMBP-5R. Geran-3 được cho là cũng sử dụng động cơ phản lực, có tốc độ cao hơn so với các phiên bản trước, ước tính lên đến 300-400km/h. Theo đánh giá của tình báo quân sự Ukraine, Nga có thể thực hiện việc sản xuất hàng loạt máy bay không người lái này vào năm 2026.
Nga đang nỗ lực sản xuất hàng loạt máy bay không người lái và tên lửa dẫn đường sử dụng động cơ phản lực, nhưng nền tảng công nghệ của nước này còn nhiều hạn chế do ảnh hưởng từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Tên lửa ngày càng tinh vi hơn
Thời gian gần đây, truyền thông Mỹ đưa tin, tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga đã trở thành mục tiêu khiến hệ thống phòng không Patriot ngày càng khó đối phó. Những tên lửa này đã được nâng cấp, có khả năng kích hoạt mồi bẫy radar và thực hiện các thao tác cơ động ở giai đoạn cuối, bay với quỹ đạo khó đoán và làm giảm độ chính xác trong quá trình chặn đánh của Patriot.
Phát biểu với RBC-Ukraine, người phát ngôn của lực lượng Không quân Ukraine, ông Yurii Ihnat, cho biết tên lửa Iskander-M có thể thay đổi quỹ đạo bất ngờ khi tiếp cận mục tiêu, gây khó khăn cho hệ thống Patriot vốn hoạt động ở chế độ tự động. Tuy vậy, ông khẳng định Patriot vẫn đạt hiệu đáng kể trong việc đánh chặn cả 2 loại tên lửa Iskander và Kinzhal.
Hiện chưa rõ Nga đạt được các cải tiến này thông qua cập nhật phần mềm, điều chỉnh hệ thống dẫn đường hay lắp thêm bộ đẩy phụ. Một số nguồn tin nhận định, Moscow đã tiến hành nâng cấp Iskander có hệ thống từ năm 2022 và những thay đổi gần đây là kết quả của quá trình cải tiến kéo dài nhiều năm.
Theo chuyên gia quân sự Ivan Kyrychevskyi của Defense Express, Nga đã phóng tên lửa Iskander-M sử dụng đầu đạn giả từ năm 2022. Theo ông, khả năng cơ động của tên lửa ở giai đoạn cuối có thể xuất phát từ việc tinh chỉnh “bánh lái khí động” ở phần đuôi tên lửa – cấu trúc vốn được kế thừa từ thời Liên Xô.
Các nguồn tin khác cũng cho biết Moscow đang nghiên cứu và phát triển phiên bản mới Iskander-1000, với tầm bắn được cho là khoảng 1.000km, gấp đôi so với tầm bắn của tên lửa Iskander-M hiện tại. Theo tài liệu nội bộ mà trang Militarnyi thu thập được, Nga dự kiến sản xuất 18 tên lửa loại này trong năm 2025.
Bên cạnh đó, Nga cũng gia tăng tần suất sử dụng tên lửa Iskander-M trong các cuộc tấn công, kết hợp với UAV và tên lửa hành trình, phóng từ nhiều hướng. Chiến thuật này gây ra nhiều khó khăn cho nỗ lực đánh chặn của Ukraine bởi mỗi khẩu đội Patriot chỉ có thể theo dõi mục tiêu trong một hướng nhất định và không thể bao quát toàn bộ không phận 360 độ.
Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo RBC Ukraine