Tối hậu thư cải cách

4 giờ trướcBài gốc

Thực hiện Nghị quyết 66/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính giai đoạn 2025-2026, đến nay đã có 10 bộ, cơ quan trình phương án. Trong số này, Thủ tướng đã phê duyệt cắt giảm, đơn giản hóa 1.315 thủ tục và 872 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của bốn bộ.

Nếu kế hoạch được thực hiện đúng tiến độ, trong năm 2025, sẽ có 488 thủ tục bị bãi bỏ, 2.675 thủ tục được đơn giản hóa (chiếm tới 74,86% tổng số thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh), cùng với 2.028 điều kiện kinh doanh được cắt giảm, đạt tỷ lệ 26%.

Những con số này cho thấy nỗ lực cải cách đã bước đầu đem lại kết quả cụ thể; nhưng nhìn kỹ, vẫn thấy nhiều vấn đề. Tỷ lệ cắt giảm điều kiện kinh doanh mới đạt 26%, thấp hơn mức tối thiểu 30% mà Chính phủ đặt ra. Đặc biệt, vẫn còn những bộ, ngành chưa hoàn thành phương án theo yêu cầu.

Công điện nêu đích danh: Bộ Y tế, Bộ Nội vụ chưa trình phương án cắt giảm thủ tục hành chính. Trong khi đó, Bộ Công Thương, Bộ Y tế dự kiến không đạt chỉ tiêu cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh - cho thấy có sự lúng túng hoặc chưa thực sự quyết tâm trong việc rà soát. Một số bộ, cơ quan khác như Khoa học và Công nghệ, Ngoại giao, Ngân hàng Nhà nước vẫn đang phải bổ sung, hoàn thiện hồ sơ - cho thấy sự chuẩn bị chưa kỹ lưỡng.

Nhiều năm qua, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh luôn được xác định là một trong những trụ cột của cải cách thể chế. Chính phủ cũng rất quyết tâm và liên tục đôn đốc bằng nhiều công điện, nhưng sự chậm trễ ở các bộ, ngành là có thật. Cảm nhận của doanh nghiệp cũng cho thấy những chuyển biến trên thực tế là chưa rõ ràng và kết quả chưa được như mong đợi. Thực tế đó không chỉ làm chậm tiến độ cải cách mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Trong công điện lần này, người đứng đầu Chính phủ đặt ra “deadline” cụ thể ngày 31-8-2025 là hạn cuối để bộ trưởng các bộ, ngành phải hoàn tất phương án. Thủ tướng cũng nhấn mạnh “đây là nhiệm vụ rất quan trọng, cấp bách, cần khẩn trương tập trung hoàn thành”, và yêu cầu người đứng đầu các bộ, ngành chịu trách nhiệm trước Chính phủ và Thủ tướng về kết quả thực hiện.

Nếu những khó khăn bên ngoài như cầu thị trường suy yếu, diễn biến địa chính trị phức tạp, biến động kinh tế toàn cầu hay cuộc chiến thuế quan... nằm ngoài khả năng kiểm soát của chúng ta, thì cải cách thủ tục hành chính lại là việc hoàn toàn “trong tầm tay”.

Điều đáng nói, cải cách thủ tục không hề tốn kém ngân sách. Nó chỉ đòi hỏi quyết tâm chính trị, trách nhiệm của người đứng đầu và sự chuyển đổi tư duy từ “quản lý” sang “phục vụ”. Mỗi thủ tục bị bãi bỏ là một gánh nặng được gỡ bỏ cho doanh nghiệp. Mỗi điều kiện kinh doanh được đơn giản hóa là thêm một cơ hội để thị trường vận hành thông suốt hơn. Trong bối cảnh kinh tế cần thêm động lực để bứt phá tăng trưởng, cải cách thủ tục chính là “gói hỗ trợ” rẻ nhất, nhưng hiệu quả nhất mà Chính phủ và các bộ, ngành có thể mang lại cho cộng đồng doanh nghiệp.

Trong câu chuyện cải cách, không chỉ Chính phủ, mà Quốc hội cũng cần nhập cuộc. Với quyền giám sát tối cao, Quốc hội hoàn toàn có thể và cần coi việc giám sát năng lực cải cách thủ tục hành chính là một nhiệm vụ quan trọng lúc này.

Trước mắt, Quốc hội có thể đưa nội dung này vào chương trình giám sát thường xuyên, đồng thời tăng cường chất vấn, yêu cầu các bộ trưởng báo cáo cụ thể về tiến độ, kết quả cải cách. Điều đó không chỉ tạo áp lực buộc bộ, ngành phải hành động, mà còn là lời cam kết công khai trước cử tri và cộng đồng doanh nghiệp.

Xa hơn, cần gắn với trách nhiệm chính trị của bộ trưởng, bằng cách coi hiệu quả thực hiện thủ tục hành chính là một tiêu chí đánh giá tín nhiệm. Không thể coi là “hoàn thành nhiệm vụ” nếu bộ, ngành vẫn để doanh nghiệp, người dân phải chịu đựng thủ tục nhiêu khê, phiền hà. Một nền hành chính phục vụ chỉ có thể tồn tại khi người đứng đầu thực sự chịu trách nhiệm đến cùng. Và cơ chế giám sát, đánh giá của Quốc hội chính là công cụ bảo đảm cho nguyên tắc đó.

Trong “cuộc đua” cải cách này, sự chậm trễ của bất kỳ bộ, ngành nào cũng đồng nghĩa với việc kéo lùi nỗ lực chung của cả nền kinh tế. Và điều quan trọng hơn cả: cải cách thủ tục hành chính không đơn thuần là giải pháp kỹ thuật, mà còn là thước đo năng lực quản trị quốc gia, là chỉ báo cho thấy chúng ta thực sự đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân đến đâu.

Quốc hội, Chính phủ và từng bộ trưởng, bằng trách nhiệm chính trị và quyền hạn được trao, cần biến “tối hậu thư cải cách” thành hành động cụ thể, nhanh chóng và hiệu quả. Bởi cuối cùng, cải cách không phải để làm đẹp báo cáo, mà là để doanh nghiệp bớt khó, người dân bớt khổ, và đất nước có thêm sức bật đi lên.

An Nhiên

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/toi-hau-thu-cai-cach/