LTS: Từ những khu dân cư vùng ven đến trung tâm đô thị TPHCM, tinh thần “mỗi người dân là một thành viên của Mặt trận” đang lan tỏa mạnh mẽ trong từng phong trào thi đua yêu nước, từng mô hình chăm lo người yếu thế, xây dựng đời sống văn hóa, bảo vệ môi trường, giữ gìn nếp sống nghĩa tình.
Trước thềm Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM nhiệm kỳ mới, niềm tin và kỳ vọng được thắp lên, rằng Mặt trận Tổ quốc tiếp tục là cầu nối vững chắc giữa ý Đảng, lòng dân, là điểm tựa để thành phố vượt qua thách thức, cùng nhau hướng đến khát vọng phát triển bền vững và hạnh phúc.
Với 54 dân tộc anh em và 11 tôn giáo cùng hiện diện, TPHCM không chỉ là trung tâm kinh tế lớn nhất nước mà còn là điểm hội tụ đa sắc màu văn hóa, tín ngưỡng. Trong từng khu phố, xóm đạo, xóm chùa, nhịp sống đa dạng ấy hòa làm một, bồi đắp tinh thần đoàn kết, sẻ chia, trở thành nền tảng cho sự phát triển bền vững của thành phố hơn 13 triệu dân.
Đạo gặp đời trong nhịp sống phố phường
“Chiều nay nhà chùa phát quà đấy bà Dung, nhớ mang phiếu theo đó”. “Có cho lãnh giùm không ông Tư, tôi nhận cho con Lụa gần nhà luôn”. Âm thanh rộn rã vang lên trong hẻm 205 đường Trần Văn Đang (phường Nhiêu Lộc), trước cổng chùa Bát Nhã. Người dân chộn rộn, gọi nhắc nhau đến nhận quà mùa Vu Lan. Giữa nhịp ồn ào đó, Thượng tọa Thích Minh Thiện, trụ trì chùa Bát Nhã, cẩn thận xếp từng phần quà gọn gàng.
Thượng tọa Thích Minh Thiện chia sẻ: “Xóm này một nửa là giáo dân Giáo xứ An Phú, nửa còn lại là phật tử và vài hộ không theo đạo nào. Nhưng bất kỳ ai ở các xóm quanh đây có hoàn cảnh khó khăn đều được nhận quà. Mỗi năm chùa phát 3 đợt, mỗi đợt 200-300 phần quà, tất cả đều nhờ bà con giáo dân, phật tử, nhà hảo tâm trong hẻm chung tay”.
Khách hàng của tiệm tạp hóa Nhân Ái đa phần là những người có tấm lòng nhân ái, góp sức với nhà thờ Hòa Hưng chăm lo hộ dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Ảnh: HOÀI NAM
Tình nghĩa xóm đạo, xóm chùa nơi đây còn bền chặt bởi sự gắn kết của hai vị tu sĩ. Thượng tọa Thích Minh Thiện kể lại, cứ sáng mùng Một Tết, thầy cùng linh mục Lê Hoàng Chương, Chánh xứ Giáo xứ An Phú, gõ cửa từng nhà chúc mừng đầu năm. Đến Giáng sinh, đại diện chùa Bát Nhã và phật tử mang hoa sang chúc mừng cha xứ và giáo dân. Ngược lại, dịp lễ Phật đản, cha xứ cùng bà con trong giáo xứ lại sang chùa tặng hoa, góp sức lo quà cho người nghèo, người khuyết tật. Những nhịp đi - về ấy đã thành nếp quen trong con hẻm vốn chật hẹp mà chan chứa tình người.
Cách đó không xa, tại hẻm 102 đường Tô Hiến Thành (phường Hòa Hưng), một góc nhỏ đầu hẻm trở thành địa chỉ quen thuộc của lòng nhân ái. Tiệm tạp hóa mang tên Nhân Ái, do nhà thờ Hòa Hưng sáng lập, ngày nào cũng có người ghé ủng hộ. Người gửi bao gạo, thùng mì, chai dầu ăn; người góp gói bột ngọt, chiếc chăn hay đôi dép còn mới. Chị Đỗ Thị Hoàng Thanh, phụ trách tiệm, vừa ghi sổ vừa kể: Tiền lời từ tiệm, cộng với đóng góp của giáo dân, phật tử, đều được chuyển lại cha Chánh xứ để tổ chức phát quà. Mỗi năm 2-3 đợt, hàng trăm phần quà đến với hộ nghèo trong phường và các giáo họ trong giáo xứ.
Dọc theo bờ kênh Nhiêu Lộc có nhiều chùa và tịnh thất. Đối với bà Tư và nhiều người dân sống lâu năm bên kênh, tiếng chuông, tiếng mõ từ chùa đã thành âm thanh quen thuộc trong đời sống thường nhật. Buổi sáng nghe vọng về như lời nhắc nhở, buổi chiều ngang qua chùa lại ghé thắp nén nhang, gửi gắm đôi điều cầu an. Có khi chỉ là mấy bà cụ đi chợ dừng chân, hay mấy ông chạy xe ôm cuối buổi ghé xin chai nước. Những điều tưởng nhỏ, dần dà thành thói quen, thành điểm tựa tinh thần trong đời sống. Ngồi bên bờ kênh, mắt dõi theo nhịp sống rộn ràng, bà Tư chậm rãi: Ở đây, tôn giáo, chùa chiền cũng như con kênh, như mái nhà, nuôi dưỡng sự yên bình, để bà con sống với nhau chan hòa, nghĩa tình.
Không chỉ có sự hòa quyện giữa đạo và đời, nơi phố thị này còn có sự giao thoa của những lễ hội dân tộc. Người dân dọc hai bên kênh Nhiêu Lộc đã quen thuộc với những ngày nhộn nhịp tại chùa Khmer Chantarangsay (phường Xuân Hòa). Từ Tết Chôl Chnăm Thmây, lễ Sen Dolta đến lễ Oóc-om-bóc, mỗi dịp lễ đều trở thành ngày hội chung, quy tụ bà con người Khmer, Chăm, Hoa… cùng người dân khắp nơi.
Lễ Oóc-om-bóc những năm gần đây thêm phần sôi động với đua ghe Ngo trên kênh, thả hoa đăng, cúng trăng, đút cốm dẹp cùng nhiều hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể thao kéo dài suốt 3 ngày, tạo nên không gian lễ hội đặc sắc giữa lòng đô thị. Đại đức Châu Hoài Thái, Phó Trụ trì chùa Chantarangsay, cho biết: Những lễ hội của đồng bào Khmer không chỉ dành cho phật tử Khmer mà còn là nơi hội tụ của nhiều cộng đồng dân tộc, tôn giáo khác nhau...
Mỗi dịp lễ, phật tử Bắc tông ở chùa Pháp Hoa, giáo dân Giáo xứ Xóm Lách, tín đồ Hồi giáo ở Thánh đường Nurul Ehson (Phú Nhuận), người Hoa tại các chùa Hoa trong khu vực đều đến thăm hỏi, chung tay tổ chức. Ngược lại, đến Giáng sinh, Tháng chay Ramadan hay đại lễ Phật đản, chư tăng chùa Chantarangsay lại cùng phật tử đi thăm hỏi, chúc mừng, tạo không khí đoàn kết, thân tình.
Chung khát vọng
Từ tiếng chuông chùa, chuông nhà thờ trong hẻm nhỏ, đến không gian lễ hội rộn ràng của đồng bào Khmer bên kênh Nhiêu Lộc, đạo và đời, tôn giáo và dân tộc đều hòa quyện trong nhịp sống thường ngày của người dân thành phố. Mỗi nghĩa cử sẻ chia, mỗi ngày hội cộng đồng đều lặng lẽ bồi đắp sợi dây nghĩa tình thêm bền chặt.
Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo TPHCM, thành phố sau sáp nhập có hơn 13,6 triệu dân, trong đó có gần 510.000 người thuộc 53 thành phần dân tộc. Những cộng đồng đông dân là người Hoa, Khmer, Chăm, Chơ Ro; kế đó là Mường, Tày, Thái, Nùng, Êđê… Tất cả tạo nên những sắc thái văn hóa phong phú nhưng rất đặc trưng của TPHCM.
Thành phố hiện có 11 tôn giáo với 33 tổ chức giáo hội được Nhà nước công nhận, hơn 2.970 cơ sở tôn giáo, 3,9 triệu tín đồ (chiếm 43% dân số), cùng hơn 13.000 chức sắc, chức việc và gần 7.000 tu sĩ. Sự đa dạng này trở thành nền tảng cho những liên kết cộng đồng. Hòa thượng Danh Lung, Phó trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TPHCM, cho biết: Đảng bộ, chính quyền thành phố luôn có chính sách kịp thời, tạo niềm tin để các dân tộc, tôn giáo an tâm gắn bó, học tập, cống hiến.
TPHCM hôm nay là điểm hẹn của những giá trị đa dạng cùng hòa nhịp trong một bản giao hưởng chung. Mỗi dân tộc, mỗi tôn giáo như một sắc màu riêng, tô điểm cho bức tranh văn hóa - xã hội của thành phố. Tất cả chung khát vọng xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình. Chính sự đồng hành, sẻ chia và gắn bó ấy đã biến sự đa dạng thành sức mạnh, biến sự khác biệt thành sự bổ sung, làm nên một thành phố không chỉ thịnh vượng về kinh tế mà còn phong phú trong đời sống văn hóa, tinh thần.
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2030 theo Quyết định 1719 của Thủ tướng Chính phủ, TPHCM (khắp 168 xã, phường, đặc khu) đã dành trên 621 tỷ đồng đầu tư 113 công trình giao thông, điện, nước sinh hoạt và xây dựng, sửa chữa 726 căn nhà cho đồng bào gặp khó khăn. Qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trong đồng bào các dân tộc thiểu số ở thành phố.
HOÀI NAM - CẨM NƯƠNG - THU HOÀI