Tôn vinh Anh hùng Lao động Minh Chuyên – người viết sử bằng văn chương, hình ảnh hậu chiến

12 ngày trướcBài gốc

Tôn vinh Anh hùng Lao động Minh Chuyên – người viết sử bằng văn chương, hình ảnh hậu chiến.

Nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên sinh năm 1947 tại xã Minh Khai, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Ông đã dành trọn tâm sức của mình cho sự nghiệp phản ánh hiện thực chiến tranh và hậu chiến bằng ngôn ngữ của văn học và hình ảnh. Nhà văn, nhà thơ Trần Đăng Khoa từng nhận định: “Sống hết lòng, hết dạ vì trang văn, vì nhân vật, chỉ có thể là Minh Chuyên. Ông là người kể chuyện về thời hậu chiến một cách đầy đủ, chân thật và tâm huyết nhất”.

Khởi đầu sự nghiệp từ công tác báo chí tại Đài Truyền hình Việt Nam, Minh Chuyên là một trong những đạo diễn phim tài liệu Truyền hình xuất sắc của VTV. Hàng trăm bộ phim tài liệu của ông đã để lại dấu ấn đậm nét, đặc biệt là những thước phim làm sáng tỏ số phận những con người bị lãng quên sau chiến tranh, những nạn nhân chất độc da cam, thương binh, cựu binh sống trong âm thầm, cơ cực.

Với hơn 30 năm cần mẫn, lăn lộn thực tế tại nhiều vùng quê của Thái Bình - địa phương có nhiều thanh niên nhập ngũ, liệt sĩ và thương binh ở miền Bắc, với phương châm: “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Hàng ngày trên chiếc xe đạp của mình để tìm và gặp gỡ từng nhân vật trong những xóm nghèo, những thân phận chìm khuất trong lịch sử, để thấu hiểu và viết về cuộc đời của những con người phải gánh chịu hậu quả của chiến tranh.

Đưa họ lên màn ảnh, đến gần gũi với chúng ta bằng những tác phẩm nổi tiếng như “Đứa con màu da thú”; “Thủ tục làm người còn sống”; "Linh hồn Việt Cộng"; "Người trở về từ địa ngục"; "Chuyện ở thung lũng hoang" hay "Trở về với ký ức"… với chất liệu thật, số phận thật, và tiếng nói nhân văn sâu sắc về chiến tranh - hòa bình.

Buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm, xúc động với sự tham dự của lãnh đạo Đài Truyền hình Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Điện ảnh Việt Nam, đại diện lãnh đạo một số cơ quan Trung ương, địa phương… cùng đông đảo nhà văn, nhà báo, đồng đội, bạn bè, người thân và người dân quê hương.

Lễ tôn vinh là một sự ghi nhận xứng đáng cho hành trình sống, sáng tạo và hy sinh thầm lặng của nhà báo, nhà văn, đạo diễn Minh Chuyên. Lãnh đạo Ban Thi đua Khen thưởng Trung ương khẳng định: “Danh hiệu Anh hùng Lao động hôm nay là sự ghi nhận xứng đáng của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với những đóng góp xuất sắc, dài lâu, mang tính nhân văn và lịch sử của nhà văn – đạo diễn Minh Chuyên. Ông không chỉ là người kể chuyện, mà còn là người lưu giữ ký ức dân tộc, làm thức tỉnh lương tri xã hội qua từng tác phẩm của mình. Những dấu ấn chiến tranh nhờ ông mà tỏa sáng, nhờ những trang viết của ông mà sự hy sinh thầm lặng của hàng triệu người Việt Nam trở nên ý nghĩa hơn”.

Tại buổi lễ, lãnh đạo Hội Nhà văn Việt Nam nhận xét: “Minh Chuyên không viết bằng trí tưởng tượng, ông viết bằng máu, bằng nước mắt của nhân dân, bằng mệnh lệnh của trái tim. Văn chương của ông là loại văn chương đi từ hiện thực trần trụi, bản thân ông là người trực tiếp cầm súng tham gia chiến đấu ở miền Đông Nam Bộ, ông chứng kiến sự tàn khốc của chiến tranh, những tổn thất, mất mát, hy sinh không gì bù đắp nổi. Nỗi đau tột cùng ấy đã thôi thúc trái tim người cầm bút cần mẫn ghi chép, viết bài gửi ra hậu phương đăng báo từ những ngày còn ở chiến trường”.

Bảo tàng Hậu chiến tranh là dấu ấn riêng của một người viết, một “thư ký thời đại”, không ngừng nhắc nhớ chúng ta đừng bao giờ quên và không được phép quên. Hôm nay buổi lễ diễn ra tại không gian trong chính Bảo tàng Hậu chiến tranh do chính ông Minh Chuyên thành lập, tự tay sưu tầm hiện vật, tài liệu, hình ảnh, và biến ngôi nhà mình thành nơi lưu giữ ký ức dân tộc.

Tại đây, hơn 3.000 hiện vật đã được gìn giữ và trưng bày, từ chiếc mũ rách của người lính Trường Sơn, mẫu khăn tay thấm máu của liệt sĩ, đến những lá thư tình thời chiến, hồ sơ y học của các nạn nhân chất độc da cam,… Và bức phù điêu mô phỏng dãy núi Trường Sơn bằng một hệ thống liên hoàn, biểu trưng cho 15 binh đoàn hành quân “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, cùng với đó là mô phỏng đường mòn Hồ Chí Minh trên biển, với đoàn tàu không số, hồ nước trong xanh, và đền thờ liệt sĩ uy nghiêm, thành kính... Tất cả được sắp đặt như một hành trình của nỗi đau, ký ức và niềm hy vọng.

Nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên.

Trong lời phát biểu nhận danh hiệu, Nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên xúc động: “Tôi là người may mắn được sống sót sau chiến tranh. Tôi coi mình mang nợ với đồng đội, với những người đã khuất, với những phận người bị lãng quên. Mỗi trang viết, mỗi khuôn hình tôi thực hiện đều là một lần tôi cố gắng trả món nợ ấy… Danh hiệu hôm nay, tôi xin chia sẻ với hàng triệu người đã hy sinh thầm lặng trong cuộc chiến”.

Trong suốt sự nghiệp, Minh Chuyên đã tạo dựng được một hệ thống tác phẩm phim tài liệu – văn học mang tính trường tồn. Nhiều tác phẩm của ông đã được trao giải thưởng cao quý, gồm: Giải A Báo chí Quốc gia (nhiều năm liên tiếp); Nhiều huy chương vàng Liên hoan Truyền hình toàn quốc; Giải thưởng Cúp vàng Liên hoan Phim tài liệu quốc tế ( tổ chức tại Triều Tiên); Đón mừng giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật do Chủ tịch nước và các tổ chức Quốc tế tặng thưởng Nhà văn, Đạo diễn Minh Chuyên, và nhiều giải thưởng cao quý khác.

Danh hiệu Anh hùng Lao động - Tôn vinh một nhân cách, một hành trình cống hiến và tận tụy cho xã hội

Không chỉ dừng ở sáng tác, Minh Chuyên còn là người gieo nhân ái từ ký ức chiến tranh qua các hoạt động thiện nguyện. Hơn 20 năm qua, ông đã kêu gọi hỗ trợ tài chính cho hơn 500 gia đình nạn nhân chất độc da cam; Giúp quy tập hơn 200 hài cốt liệt sĩ nhờ vào tư liệu điều tra độc lập; Xây tặng 72 căn nhà tình nghĩa cho cựu chiến binh nghèo; Làm cầu, trường học, lớp học tình thương tại các vùng sâu, vùng xa từ chính tiền nhuận bút và tài trợ cá nhân. Tấm lòng ấy khiến ông được gọi là “nhà văn nhân chứng”, “đạo diễn của những linh hồn” hay “người kể chuyện của những phận người vô danh”.

Thông qua những trang viết chân thực và cảm xúc về lịch sử, Minh Chuyên góp phần khơi dậy nguồn cảm hứng, không ngừng truyền truyền lửa cho thế hệ trẻ về trách nhiệm của người cầm bút, đối với lịch sử và thân phận con người. Ông thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu, nói chuyện chuyên đề với sinh viên, học sinh, phóng viên trẻ, đưa họ đi thực địa cùng mình, huấn luyện kỹ năng viết, điều tra thực tế, ứng xử với nhân vật và trách nhiệm với sự thật. Hàng chục học trò của ông hiện là phóng viên kỳ cựu, đạo diễn trẻ xuất sắc, cây bút báo chí điều tra có uy tín. Ông không giữ kiến thức cho mình, mà coi việc lan tỏa sự trung thực, sự cảm thông và kỹ năng nghề, là nghĩa vụ và đạo đức nghề nghiệp.

Nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên đón nhận giải thưởng cao quý của Nhà nước.

Đồng chí Trần Quốc Vượng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư tặng hoa chúc mưng

Trong vòng xoáy của cuộc sống hiện đại, khi ký ức chiến tranh đã lùi lại phía sau, thì Minh Chuyên như là cột mốc sống để neo giữ lại, để nhắc nhớ chúng ta không quên và biết ơn quá khứ hào hùng của dân tộc, để sống có trách nhiệm với hiện tại và xây dựng, phát triển trong tương lai.

Bằng những trang viết, thước phim, hiện vật bảo tàng, ông không chỉ ghi chép lịch sử mà còn khơi gợi đạo lý, bồi đắp lý tưởng cách mạng, hun đúc thêm lòng yêu nước, từ đó kế thừa và tiếp nối tinh thần bất khuất, ý chí của cha ông, vận dụng trong tình hình mới. Góp phần xây dựng nên những con người mạnh mẽ về nội lực, vững chãi từ bên trong, làm phong phú nét đẹp tâm hồn bằng chính những điều đau thương và hành động cao cả. Vững tiến bước vào “kỷ nguyên vươn mình”, như tinh thần của Tổng Bí Thư Tô Lâm khẳng định trong buổi nói chuyện tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Với danh hiệu Anh hùng Lao động, nhà văn Minh Chuyên trở thành một biểu tượng sống của văn học - báo chí - điện ảnh Việt Nam thời kỳ hậu chiến. Những tác phẩm và hình ảnh tư liệu minh chứng cho cuộc chiến tranh tàn khốc và tinh thần bất diệt của dân tộc Việt Nam, viết nên bản hùng ca bất tử một thời hoa lửa và mãi mãi của những thế hệ cha, ông đã hy sinh vì độc lập, tự do và hạnh phúc của ngày hôm nay. Những tác phẩm của Minh Chuyên không chỉ góp phần làm phong phú kho tàng văn học dân tộc, mà còn để lại dấu ấn sâu đậm về một ngòi bút của lòng nhân ái vì sự phát triển con người.

Nhà nghiên cứu văn hóa – lịch sử Tuệ Nhã

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/media/ton-vinh-anh-hung-lao-dong-minh-chuyen-nguoi-viet-su-bang-van-chuong-hinh-anh-hau-chien-post15026.html