Tổng Bí thư Tô Lâm: Chính sách ban hành phải đo được bằng tác động, tạo ra thuận lợi chứ không tạo thêm thủ tục

6 giờ trướcBài gốc

Dấu mốc quan trọng trên con đường phát triển của dân tộc ta

Phát biểu mở đầu phiên họp của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, xây dựng Văn kiện Đại hội Đảng là một công việc hết sức quan trọng. Dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV đã được Tiểu ban Văn kiện nhiều lần chỉnh sửa, chắt lọc, bổ sung. Trung ương đã thảo luận từ Hội nghị Trung ương 11, 12, 13 và Đại hội Đảng các cấp. Các đại biểu cũng đã thảo luận Văn kiện và hiện nay đã gửi để toàn dân góp ý kiến.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu mở đầu phiên họp của Quốc hội. Ảnh: Phạm Thắng

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Đại hội Đảng lần thứ XIV sẽ là dấu mốc quan trọng trên con đường phát triển của dân tộc ta, có ý nghĩa định hướng tương lai, khơi dậy mạnh mẽ truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, tự tin, tự lực, tự cường, khích lệ, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; khẳng định đây là sự lựa chọn đúng đắn, sáng tạo, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại; phát huy mạnh mẽ thế và lực, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu mở đầu phiên họp của Quốc hội. Ảnh: Quang Khánh

Với tinh thần thật sự dân chủ, kỷ cương, xem xét nhiều mặt, cầu thị, lắng nghe, huy động được trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, giới trí thức, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, quản lý, trong đó có ý kiến tham gia của các ĐBQH, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Báo cáo chính trị của Đại hội Đảng toàn quốc lần này sẽ thật sự là một công trình khoa học, kết tinh trình độ lý luận, tầm cao trí tuệ và khát vọng của dân tộc, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, phát triển nhanh, vững chắc, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

Hướng tới một hệ thống pháp luật dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện

Phát biểu tại Phiên họp, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, tiếng nói của các ĐBQH không chỉ là ý kiến góp ý cá nhân, đó là tiếng nói của cử tri mà các đại biểu làm đại diện, là tiếng nói của thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, là tiếng nói của những người làm luật.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Các đại biểu đã tham gia góp ý từ cấp chi bộ, đảng bộ cơ sở, đảng bộ các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố. Hôm nay, với vị thế là ĐBQH, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, cơ quan làm luật, các đại biểu tiếp tục góp ý một tầm cao hơn với kinh nghiệm sâu hơn, bằng trách nhiệm lớn hơn. Tổng Bí thư mong muốn, các ý kiến đóng góp đều đi thẳng vào những vấn đề căn cốt nhất của thể chế và phương thức tổ chức thực thi quyền lực nhà nước.

Tổng Bí thư gợi mở 7 nhóm nội dung để các ĐBQH trao đổi sâu hơn. Cụ thể:

Thứ nhất, góp ý về thể chế và pháp luật. Tổng Bí thư nêu rõ, chúng ta đã ban hành luật để quản lý xã hội bằng pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân nhưng trong thực tiễn vẫn còn tình trạng “luật thì đúng mà làm thì khó, trên nghị trường thì thông nhưng xuống dưới cơ sở thì lại vướng”.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Tổng Bí thư đề nghị, các ĐBQH tập trung nói thật rõ vì sao có những đạo luật, những nghị định, những thông tư ban hành rất công phu, rất dày nhưng cán bộ cơ sở không dám làm, doanh nghiệp loay hoay xoay sở, người dân lúng túng xuôi ngược? Chỗ nào còn chồng chéo, chỗ nào còn cách hiểu khác nhau giữa các bộ, ngành, chỗ nào trao quyền mà lại buộc người ta phải chịu trách nhiệm vượt quá khả năng kiểm soát của họ?

“Chúng ta phải hướng tới một hệ thống pháp luật dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện. Câu chữ trong luật phải ngắn gọn, rõ nghĩa, không đánh đố, không để lại khoảng mờ cho sự lạm dụng hay sự né tránh. Chính sách ban hành phải đo được bằng tác động, kiểm soát được rủi ro, đặc biệt là phải tạo ra thuận lợi chứ không tạo thêm thủ tục. Một đạo luật tốt không phải là đạo luật viết hay, mà là đạo luật phải đi được vào cuộc sống”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cần chỉ rõ, để luật thực sự đi vào cuộc sống thì trong Văn kiện Đại hội XIV cần bổ sung, điều chỉnh những định hướng gì? Chúng ta phải nói thẳng để sửa chữa, để khắc phục.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Thứ hai, về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Nhà nước pháp quyền không chỉ có hệ thống pháp luật đầy đủ, Nhà nước pháp quyền trước hết là để sự thượng tôn hiến pháp và pháp luật, là sự kiểm soát quyền lực, là công khai, minh bạch, là giải trình trước Nhân dân.

Tổng Bí thư mong muốn, ý kiến của các ĐBQH tập trung vào câu hỏi chúng ta đã làm đủ chưa để mỗi quyền lực đều phải được ràng buộc trong khuôn khổ pháp luật, được vận hành đúng thẩm quyền, đúng mục đích, đúng lợi ích của Nhân dân chưa? Còn khoảng trống nào khiến người dân cảm thấy muốn thì được mà không muốn thì thôi, còn tình trạng nào mà người dân phải đi “xin” những thứ lẽ ra họ phải được hưởng? Nếu chưa có câu trả lời đầy đủ, đó chính là chỗ Nhà nước pháp quyền còn chưa hoàn chỉnh.

Theo Tổng Bí thư, xây dựng Nhà nước pháp quyền của chúng ta là xây dựng một Nhà nước mạnh nhưng không lạm quyền, có kỷ cương nhưng không xa dân, hành động quyết liệt nhưng phải nhân văn, thuyết phục, có đối thoại. Những định hướng như thế cần được phải làm thật rõ trong văn kiện của Đại hội XIV.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Thứ ba, về phân cấp, phân quyền và tổ chức bộ máy, Tổng Bí thư nêu rõ, chúng ta cũng đã bàn nhiều năm về vấn đề phân cấp, phân quyền; đã có nhiều nghị quyết, nhiều đề án tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại đầu mối, đổi mới lại mô hình chính quyền địa phương. Bây giờ cần phải trả lời cho được hai câu hỏi, câu hỏi thứ nhất là phân cấp những gì, cho ai, đi liền với những điều kiện gì? Câu hỏi thứ hai là cơ chế chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát sẽ như thế nào?

Tổng Bí thư đề nghị, các ĐBQH góp ý thẳng vào nội dung này, cấp dưới có thể giải quyết nhanh, sát dân hơn thì phải mạnh dạn giao quyền. Nhưng giao quyền không phải là đẩy việc xuống, đẩy rủi ro xuống, mà giao quyền phải đi cùng với nguồn lực, nhân lực, công cụ và cả vùng an toàn pháp lý để cán bộ dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung chứ không phải chịu trách nhiệm cá nhân một cách oan uổng, khó làm.

Liên quan tới mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Tổng Bí thư nêu rõ, chúng ta đang từng bước sắp xếp lại, hướng tới bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đây là một nội dung rất mới, rất quan trọng, rất nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến đời sống của người dân và của cán bộ ở cơ sở. Do đó, mong muốn các ĐBQH cho ý kiến cụ thể mô hình 2 cấp phải được thiết kế thế nào cho dân không bị xa chính quyền, không bị đứt gãy dịch vụ công, “đừng để tuyên bố tinh gọn bộ máy mà sinh thêm ra tầng nấc xin - cho ngoài thực tế”.

Thành viên Tổ biên tập Văn kiện Đại hội. Ảnh: Phạm Thắng

Điều quan trọng hơn nữa, theo Tổng Bí thư, là chính quyền cơ sở phải có quyền gì, phải có nguồn lực nào để nhiệm vụ kiến tạo phát triển ở cơ sở, thêm những gì cho hành lang pháp lý cho việc thực hiện các nhiệm vụ này. Cùng với đó, là mối quan hệ giữa 3 cấp chính quyền Trung ương - tỉnh, thành phố - cơ sở. 3 cấp phải là một chỉnh thể vận hành thông suốt, chia sẻ trách nhiệm và hỗ trợ lẫn nhau, tuyệt đối không để 3 lớp chuyển trách nhiệm cho nhau để Nhân dân phải chạy lòng vòng, vòng quanh. “Các ĐBQH đi cơ sở rất nhiều, cũng cần góp ý thật kỹ cho những nội dung này”, Tổng Bí thư yêu cầu.

Người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà là chủ thể tham gia giám sát, phản biện và đồng hành

Thứ tư, về mối quan hệ gắn bó hữu cơ giữa Đảng, Nhà nước, MTTQ, các đoàn thể và Nhân dân. Theo Tổng Bí thư, chúng ta khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam, nhưng lãnh đạo thế nào, lãnh đạo bằng đường lối, bằng nêu gương trong sạch, bằng tổ chức thực hiện hiệu quả, bằng xây dựng niềm tin nơi Nhân dân hay bằng mệnh lệnh hành chính? Câu trả lời phải rõ, phải minh bạch, phải thuyết phục được Nhân dân.

Tổng Bí thư mong muốn, các ĐBQH góp ý thêm: cơ chế nào để Đảng lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện nhưng không làm thay, không bao biện, không buông lỏng; Chính phủ quản lý, điều hành theo lập pháp, dám chịu trách nhiệm cá nhân; MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội thực sự trở thành cầu nối tin cậy giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà là chủ thể tham gia giám sát, phản biện và đồng hành. Nếu nói lấy dân làm trung tâm thì phải thiết kế cơ chế để dân có tiếng nói thực chất, có quyền giám sát thực chất, có cơ hội tham gia thực chất vào các vấn đề.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Thứ năm, về vai trò lãnh đạo cầm quyền của Đảng trong hệ thống pháp luật và trong điều hành thực tiễn. Tổng Bí thư nêu rõ, Đảng ta là đảng cầm quyền, tức là phải gánh trách nhiệm trước dân về sự phát triển của đất nước, về cuộc sống hằng ngày của Nhân dân. Cầm quyền không chỉ đưa ra đường lối mà còn là tổ chức thực hiện, kiểm tra thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả.

Vì vậy, các văn kiện trình Đại hội XIV không thể chỉ nói tăng cường sự lãnh đạo của Đảng theo cách chung chung mà phải làm rõ hơn Đảng lãnh đạo để bảo đảm mọi chính sách, mọi đạo luật đều phải thực sự phục vụ Nhân dân, phát triển đất nước, giữ vững độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ ổn định chính trị xã hội, giữ gìn khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đảng lãnh đạo để chống tư duy cục bộ ngành, cục bộ địa phương, lợi ích nhóm, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Đảng lãnh đạo để bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Tổng Bí thư mong muốn, các ĐBQH góp ý trong Văn kiện đã đủ những yếu tố này hay chưa, đã chạm đến những điểm yếu còn tồn tại trên vận hành thực tiễn hay chưa?

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Thứ sáu, về tinh thần đổi mới tư duy, đổi mới cách làm, đổi mới quản trị quốc gia theo phương châm kiến tạo và vì dân, Tổng Bí thư nêu rõ, thế giới thay đổi rất nhanh, thực tiễn trong nước cũng thay đổi rất nhanh, nếu tư duy của chúng ta chậm hơn thực tiễn thì văn kiện sẽ lạc hậu ngay, thậm chí ngay khi vừa được thông qua.

Vì vậy, Tổng Bí thư đề nghị, các ĐBQH đọc Văn kiện với tinh thần: có điểm nào vẫn còn tư duy cũ, cách nói cũ, cách làm cũ, có điểm nào vẫn còn giữ thói quen quản lý theo kiểu xin - cho, trong khi lẽ ra Nhà nước phải đóng góp vai trò kiến tạo, phục vụ cho người dân và cho doanh nghiệp?

Bên cạnh đó, cũng phải khẳng định rõ hơn mô hình quản trị quốc gia trong giai đoạn tới, quản trị dựa trên pháp luật, minh bạch, dữ liệu tin cậy, hạ tầng số hiện đại, bộ máy tinh gọn, cán bộ liêm chính, kỷ cương đi đôi với phục vụ. Quản trị như vậy là quản trị kiến tạo phát triển chứ không phải là quản trị xin - cho.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Tổng Bí thư đề nghị, các ĐBQH đóng góp bằng những ví dụ cụ thể từ những ngành, địa phương, lĩnh vực mà mình phụ trách. Chỗ nào còn thủ tục rườm rà để làm cho doanh nghiệp nản lòng, chỗ nào làm người dân bức xúc vì đi lại nhiều lần mà không giải quyết được việc, chỗ nào còn chạy cơ chế thì cũng nêu thẳng thắn, không né tránh, “có nhìn thẳng thì mới sửa được những tồn tại, những hạn chế đó”.

Thứ bảy, về những điểm mới, điểm đột phá, Tổng Bí thư cho biết, Tiểu ban Văn kiện đã nêu 18 điểm mới, những định hướng được coi là đột phá thể hiện tinh thần dám đổi mới, dám chuyển đổi mô hình phát triển, dám tổ chức lại bộ máy và phương thức vận hành.

Qua đó, đề nghị các ĐBQH giúp trả lời cho 2 câu hỏi rất quan trọng. Câu hỏi thứ nhất, 18 điểm mới ấy đã đủ tầm chưa? Có điểm nào còn đang ở mức chủ trương, định hướng sẽ nghiên cứu trong khi xã hội còn đang đòi hỏi câu trả lời cụ thể, có lộ trình rõ ràng và có trách nhiệm rõ người.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Câu hỏi thứ hai, theo các đại biểu - những người sát với dân, gần dân, hiểu được đời sống thực tế, hiểu được tâm tư của cử tri thì còn những vấn đề nào chưa được gọi tên đúng mức ở trong Văn kiện; còn có nút thắt nào nếu không tháo gỡ bây giờ thì 5 năm tới chúng ta sẽ phải trả giá đắt hơn?

Văn kiện Đại hội là văn kiện gốc, chúng ta phải làm rõ được ngay từ bây giờ thì sau này quá trình thể chế hóa, xây dựng luật, tổ chức thi hành sẽ thuận lợi hơn, thống nhất hơn, đỡ lúng túng hơn. Ngược lại, nếu Văn kiện còn chung, chưa hoàn thiện thì khi đưa vào luật sẽ sinh ra cách hiểu khác nhau, cách làm khác nhau, thậm chí vận dụng theo cách hiểu của cá nhân. Như vậy, người chịu thiệt nhất là chính là người dân.

Tổng Bí thư mong muốn, buổi thảo luận hôm nay và các vòng góp ý kiến tiếp theo thật sự là những cuộc thảo luận thẳng thắn, trách nhiệm, xây dựng. Điều mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Nhân dân mong muốn có một mẫu số chung, rất cụ thể, rất gần gũi, rất giản dị, đó là đất nước phát triển bền vững; xã hội trật tự, kỷ cương, ấm áp, nhân văn; người dân được bảo vệ và được trao cơ hội vươn lên bằng chính sức lao động của chính mình. Ai làm đúng pháp luật thì được bảo hộ, ai làm sai thì bị xử lý công bằng, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

"Nói lên điều mình thật sự thấy, điều mình trăn trở, điều mình dám chịu trách nhiệm"

Tổng Bí thư cũng đề nghị, mỗi ĐBQH đóng góp với tư cách người đại diện cho Nhân dân, đồng thời, cũng với tư cách là đảng viên, là cán bộ, là những người có trách nhiệm với đất nước, với xã hội, có trải nghiệm thực tiễn sâu sắc, nói lên điều mình thật sự thấy, điều mình trăn trở, điều mình dám chịu trách nhiệm.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh 5 yêu cầu cụ thể. Một là, phải góp ý vào tính khả thi của thể chế, của pháp luật.

Hai là, góp ý vào tổ chức quyền lực Nhà nước, cơ chế kiểm soát quyền lực, cơ chế chịu trách nhiệm cá nhân.

Ba là, góp ý vào phân cấp, phân quyền, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, quan hệ giữa 3 cấp chính quyền.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Bốn là, góp ý vào mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước, Mặt trận, các đoàn thể chính trị xã hội và nhân dân sao cho thật sự gắn bó, thật sự đồng lòng.

Năm là, góp ý vào vai trò cầm quyền trong quản trị, phát triển đất nước.

Sáu là, góp ý làm rõ và làm sâu sắc thêm các điểm đột phá không chỉ dừng lại ở phương châm mà đi vào cơ chế vận hành.

Tổng Bí thư tin tưởng, với kinh nghiệm công tác, với sự gắn bó rất gần với cử tri, với bản lĩnh của mình, các ĐBQH sẽ làm rất tốt trọng trách này, để tiếng nói của các đại biểu đi vào Văn kiện và đi vào cuộc sống của Nhân dân.

Ngay sau phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm, Quốc hội tiến hành thảo luận ở Tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Minh Trang

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/tong-bi-thu-to-lam-chinh-sach-ban-hanh-phai-do-duoc-bang-tac-dong-tao-ra-thuan-loi-chu-khong-tao-them-thu-tuc-10394336.html