Tổng thống Putin bất ngờ đồng ý để Mỹ và châu Âu bảo đảm an ninh cho Ukraine

6 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng các quan chức cấp cao của hai bên trong cuộc gặp thượng đỉnh ở Alaska ngày 15/8. Ảnh: AP

Tiến triển mang tính bước ngoặt

Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Witkoff, người tham gia các cuộc đàm phán hôm 15/8 tại căn cứ quân sự ở Alaska, tiết lộ rằng, “đây là lần đầu tiên chúng tôi nghe thấy Nga đồng ý với điều khoản này” và gọi đây là “sự tiến triển mang tính bước ngoặt”.

“Chúng tôi đã đạt được sự nhượng bộ như sau: Mỹ có thể đưa ra sự bảo vệ tương tự Điều 5, vốn là một trong những lý do thực sự khiến Ukraine muốn gia nhập NATO”, ông Witkoff nói trên chương trình “State of the Union” của CNN.

Ông Witkoff không nói rõ về cách thức vận hành cơ chế này. Nhưng khẳng định, động thái trên được xem là sự thay đổi lớn từ phía Tổng thống Putin và có thể trở mở ra lối thoát cho tình trạng bế tắc lâu nay liên quan đến sự phản đối thường trực của Nga đối với khả năng Ukraine gia nhập NATO, một bước đi mà Kiev từ lâu luôn mong muốn.

Vấn đề này được kỳ vọng sẽ trở thành chủ đề trọng tâm trong cuộc gặp sẽ diễn ra trong ngày 18/8 (giờ Mỹ) khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng các nhà lãnh đạo châu Âu có cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng để thảo luận về việc chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài 3 năm rưỡi.

Thượng đỉnh đạt được “tiến bộ lớn”

Chúng tôi đã có được “tiến bộ lớn với Nga”, Tổng thống Donald Trump viết trên mạng xã hội hôm 17/8. “Hãy cùng chờ đợi!”. Tuy nhiên, vào tối cùng ngày, ông dường như đặt trách nhiệm lên vai Tổng thống Zelensky.

“Tổng thống Ukraine Zelensky có thể chấm dứt chiến tranh với Nga gần như ngay lập tức, nếu ông ấy muốn, hoặc ông ấy có thể tiếp tục chiến đấu”, ông Trump viết. “Hãy nhớ lại cách nó bắt đầu. Không thể lấy lại Crimea và Ukraine không được gia nhập NATO. Có những điều không bao giờ thay đổi!!!”.

Nga cam kết không vi phạm chủ quyền châu Âu

Đặc phái viên Witkoff cũng tiết lộ Nga đã đồng ý ban hành một đạo luật cam kết rằng họ sẽ không “tấn công bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác và cũng như cam kết không vi phạm chủ quyền của họ”...

Từ thỏa thuận ngừng bắn tới thỏa thuận hòa bình

Phát biểu trên các kênh truyền hình riêng rẽ hôm 17/8, cả đặc phái viên Witkoff và Ngoại trưởng Rubio cùng bảo vệ quyết định của Tổng thống Trump ủng hộ việc từ bỏ một thỏa thuận ngừng bắn, thay vào đó, chuyển hướng sang một thỏa thuận hòa bình toàn diện - điều mà Tổng thống Ukraine vẫn phản đối.

“Tại hội nghị thượng đỉnh, chúng tôi đã giải quyết gần như tất cả các vấn đề cần thiết cho một thỏa thuận hòa bình”, ông Witkoff nói mà không giải thích thêm. “Chúng tôi nhận thấy các nhà lãnh đạo có sự điều chỉnh trong suy nghĩ về việc đi đến một thỏa thuận cuối cùng”.

Mặc dù Ngoại trưởng Rubio cũng chưa chắc chắn về mức độ tiến triển đạt được nhưng vẫn bày tỏ lạc quan về khả năng. “Chúng ta vẫn còn một chặng đường dài”, ông nói. “Chúng ta chưa ở bên bờ của một thỏa thuận hòa bình. Nhưng tôi nghĩ rằng đã có bước tiến gần hơn đến đó”.

Trọng tâm thảo luận những ngày tới: Bảo đảm an ninh cho Ukraine

Điều 5 - điều khoản cốt lõi của NATO - liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương gồm 32 thành viên quy định rằng, một cuộc tấn công vũ trang nhằm vào một quốc gia thành viên được xem là cuộc tấn công nhằm vào tất cả các quốc gia còn lại.

Vì vậy, trọng tâm của các cuộc thảo luận sẽ diễn ra trong tuần này là phạm vi của bất kỳ cam kết bảo đảm an ninh nào, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết. Ukraine và các đồng minh châu Âu đã thúc giục Mỹ đưa ra cam kết rõ ràng về bảo đảm an ninh trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào để ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai.

“Cách chúng được xây dựng, thiết kế, các bảo đảm nào sẽ được ràng buộc và có thể thực thi, đó sẽ là những điều chúng ta bàn bạc trong vài ngày tới với các đối tác”, ông Rubio nói trên chương trình “Meet the Press” của NBC hôm 17/8. Tuy nhiên, chưa rõ ông Trump có hoàn toàn nhất trí với cam kết bảo đảm an ninh này hay không.

Vấn đề lãnh thổ: Donbass sẽ trở thành tâm điểm

Trong số các vấn đề dự kiến chiếm ưu thế trong cuộc họp ngày 18/8, đó là Tổng thống Zelensky có thể chấp nhận “đổi bao nhiêu đất để lấy hòa bình”.

Trong các cuộc trao đổi với đồng minh châu Âu sau hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Trump cho biết ông Putin nhắc lại rằng Nga muốn giành quyền kiểm soát các khu vực Donetsk và Luhansk thuộc vùng Donbass. Tuy nhiên, các quan chức châu Âu không rõ liệu ông Trump có thấy các yêu cầu này là chấp nhận được hay không.

Theo ông Witkoff, người Nga đã nói rõ rằng họ muốn lãnh thổ được xác định bởi “ranh giới pháp lý” thay vì các đường tiền tuyến hiện tại.

“Sẽ có một cuộc thảo luận quan trọng liên quan đến Donetsk và mọi thứ sẽ được cụ thể hóa vào 18/8”, ông Witkoff cho biết.

Trước đó, ông Zelensky đã bác bỏ yêu cầu của ông Putin đòi Ukraine từ bỏ vùng Donbass - khu vực mà Nga đưa ra như một điều kiện cho hòa bình.

Quỳnh Vũ

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/tong-thong-putin-bat-ngo-dong-y-de-my-va-chau-au-bao-dam-an-ninh-cho-ukraine-10383684.html