TP.HCM cần cách tiếp cận mới khi đầu tư cho mảng xanh

3 giờ trướcBài gốc

Theo thống kê của Sở Xây dựng TP.HCM, khu vực TP.HCM (cũ) hiện đang có khoảng 746 ha công viên và khoảng 312 ha mảng xanh công cộng. Tuy nhiên, diện tích mảng xanh bình quân đầu người của TP.HCM chỉ đạt khoảng 0,7m2/người, thấp hơn rất xa so với ngưỡng 8 - 10m2/người theo định hướng phát triển đô thị bền vững.

Sự mất cân bằng này không những góp phần phá vỡ không gian cảnh quan kiến trúc đô thị mà còn mang đến những tác dụng tiêu cực cho cư dân đô thị như gia tăng ô nhiễm môi trường, gia tăng nền nhiệt độ đô thị và làm giảm khả năng thẩm thấu, thoát nước mặt tự nhiên của đô thị góp phần làm suy giảm mực nước ngầm tự nhiên, tiêu thoát nước chậm khi mưa lớn, triều cường.

TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt tối thiểu 1 m 2 cây xanh công cộng/người. Tuy nhiên, đầu tư cho mảng xanh không nên chỉ được xem là chi phí “phúc lợi”, mà cần được nhìn nhận như một khoản đầu tư hạ tầng có khả năng sinh lợi gián tiếp, nâng cao chất lượng sống và giá trị đô thị.

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với Kiến trúc sư Steven Townsend, Giám đốc điều hành Studio Urban Design - người từng tham gia quy hoạch Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, TP. Thủ Đức cũ và công tác tái thiết không gian đô thị tại khu vực trung tâm TP.HCM về vấn đề này.

Kiến trúc sư Steven Townsend, Giám đốc điều hành Studio Urban Design.

Thưa ông, trong bối cảnh TP.HCM đang đẩy mạnh đầu tư phát triển mảng xanh, không gian công cộng, ông đánh giá các đô thị lớn trên thế giới đã tiếp cận mục tiêu này như thế nào?

Các đô thị trẻ, vận hành với tốc độ rất cao như TP.HCM đòi hỏi những cách tiếp cận mới và linh hoạt hơn trong quy hoạch không gian đô thị. Một trong những hướng tiếp cận cốt lõi hiện nay là quy hoạch tích hợp và đa chức năng, đặc biệt phù hợp với các siêu đô thị có giá đất cao.

Thay vì tách biệt rạch ròi giữa các chức năng, nhiều thành phố đã tích hợp không gian xanh, không gian công cộng vào các dự án phát triển kinh tế, thương mại, hạ tầng giao thông… Cách làm này vừa tối ưu quỹ đất, vừa bảo đảm mảng xanh có vai trò thực chất trong đời sống đô thị.

Ông có thể chia sẻ một mô hình quốc tế tiêu biểu mà TP.HCM có thể nghiên cứu, học hỏi?

Dự án tái thiết Bến cảng Hồng Kông là một ví dụ điển hình. Được quy hoạch từ khoảng năm 2006, chính quyền Hồng Kông đặt mục tiêu tái thiết toàn diện không gian ven mặt nước, và đến nay dự án vẫn được xem là hình mẫu trong việc hài hòa lợi ích của các nhóm cộng đồng khác nhau.

Thành công của dự án đến từ việc tuân thủ nghiêm ngặt các định hướng quy hoạch đã đề ra, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị của không gian công cộng ven biển. Khu vực quy hoạch trải dài trên nhiều khu đất ven cảng ở cả hai phía đảo Hồng Kông và bán đảo Cửu Long, tích hợp đầy đủ các chức năng kinh tế - thương mại, văn hóa - giải trí, công viên sinh thái và không gian di sản.

Dự án đặc biệt chú trọng đầu tư hệ thống giao thông công cộng dày đặc, thuận tiện và mạng lưới đi bộ, xe đạp liên hoàn dọc sông. Mục tiêu cuối cùng là biến Victoria Harbour thành một tài sản công đẳng cấp, không chỉ thúc đẩy kinh tế mà còn nâng cao chất lượng sống, gìn giữ bản sắc và thu hút cộng đồng đến gần hơn với mặt nước.

Tại TP.HCM hiện cũng có một vài mô hình thành công khi gắn phát triển đô thị với đầu tư không gian xanh. Theo ông, đâu là những thách thức nếu muốn nhân rộng mô hình này?

Không gian công cộng bền vững là không gian có khả năng tự duy trì, tự “sống” được. Các công trình công cộng không chỉ đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu, mà còn cần nguồn lực rất lớn cho công tác vận hành, duy tu và bảo trì lâu dài.

Nếu TP.HCM mong muốn phát triển các không gian công cộng đạt tiêu chuẩn cao, đẳng cấp quốc tế, thì không thể dựa hoàn toàn vào ngân sách nhà nước. Vai trò của chính quyền là đưa ra định hướng, tiêu chuẩn và quy chuẩn rõ ràng; còn nguồn lực đầu tư nên đến từ khu vực tư nhân.

Thực tế, hầu hết các thành phố lớn trên thế giới đều áp dụng các cơ chế tương tự. Singapore là một ví dụ điển hình với những quy định rất tiến bộ về không gian mở. Tôi có thể không nhớ hoàn toàn chính xác, nhưng tại Singapore có những yêu cầu buộc dự án phải hoàn trả tới 200% diện tích đất cho không gian mở, có thể được bố trí ở nhiều cao độ khác nhau, thậm chí theo chiều thẳng đứng.

TP.HCM hiện đang xem xét điều chỉnh quy hoạch khu Nhà Rồng - Khánh Hội ven sông Sài Gòn. Với kinh nghiệm hơn 35 năm thực hiện các đồ án lớn trên thế giới, ông có khuyến nghị gì cho khu vực này?

TP.HCM được dự báo sẽ trở thành một siêu đô thị trong vòng 5 năm tới. Khi đó, các khu vực ven sông sẽ cần được kết nối với nhau một cách thống nhất, liền mạch dọc theo toàn tuyến bờ sông, đồng thời liên thông với hệ thống giao thông công cộng, đặc biệt là các tuyến metro của thành phố.

Mô hình tái thiết Bến cảng Hồng Kông hoàn toàn có thể được nghiên cứu, vận dụng cho các khu vực như Nhà Rồng - Khánh Hội. Việc phát huy giá trị không gian ven sông, tạo lập các khu vực kinh doanh, thương mại - dịch vụ để tạo hiệu quả kinh tế, đồng thời tôn trọng và bảo tồn các giá trị lịch sử của khu vực là hướng đi rất tiềm năng đối với TP.HCM.

Xin cảm ơn ông!

Trọng Tín thực hiện

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/tphcm-can-cach-tiep-can-moi-khi-dau-tu-cho-mang-xanh-d469134.html