Nghị quyết 98 mang lại kết quả tích cực và toàn diện
Nghị quyết 98 được Quốc hội thông qua vào ngày 24/6/2023 với 44 cơ chế đặc thù giúp TP.HCM phát triển.
Cả hệ thống chính trị của TP.HCM đã bắt tay ngay vào thực hiện. Nghị quyết 98 được TP.HCM chọn làm chủ đề của năm 2024 và 2025. Sau 2 năm thực hiện, TP.HCM đã triển khai hiệu quả 36/44 cơ chế, 6 cơ chế đang triển khai, 2 cơ chế dừng thực hiện do có các quy định mới thay thế.
Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được
Từ khi thực hiện Nghị quyết, tình hình kinh tế - xã hội TP.HCM phát triển khả quan. GRDP bình quân hai năm 2023, 2024 là 6,2%, 6 tháng đầu năm 2025 là 7,82%; thu ngân sách 2022 - 2024 tăng bình quân 8,5% và đóng góp 26% tổng thu ngân sách quốc gia; số doanh nghiệp mới tăng 15% so giai đoạn trước; GRDP bình quân đầu người cũng tăng 16,8%...
"Qua đánh giá bước đầu, Nghị quyết 98 đã mang lại những kết quả tích cực và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực cho TP.HCM. Đặc biệt là đã giúp TP.HCM phục hồi và phát triển nhanh chóng ngay sau đại dịch COVID-19", Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết.
Siêu đô thị TP.HCM mới đòi hỏi cơ chế đặc thù cao hơn
Tuy nhiên, trước bối cảnh mới, tình hình mới với việc hình thành TP.HCM mới là một siêu đô thị sau hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, rõ ràng TP.HCM rất cần một Nghị quyết 98 mới, được cập nhật, bổ sung các nội dung cho phù hợp với thực tiễn.
Theo PGS.TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, bối cảnh hiện nay đã khác, với việc ra đời "bộ tứ Nghị quyết" trụ cột của Bộ Chính trị và tinh thần đổi mới rất mạnh mẽ. Nhiều nội dung trong Nghị quyết 98 đã được luật hóa và đặc biệt là TP.HCM mới sau sáp nhập có thực lực, cơ cấu kinh tế và vai trò lớn hơn. Do đó, cần tư duy trên cơ sở đó để sửa đổi Nghị quyết 98.
TP.HCM cần Nghị quyết 98 "cộng"để bứt phá trong bối cảnh đã hình thành siêu đô thị
PGS.TS. Trần Đình Thiên đề nghị phải trao đủ quyền đủ lớn cho TP.HCM tự quyết, tự làm, tự chịu trách nhiệm, đúng với tình thần phát triển mới, tạo đột phá. Bởi nếu TP.HCM không thí điểm việc này thì không địa phương nào làm được.
TP.HCM cũng đang gấp rút chuẩn bị dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023. Lần này thành phố chú trọng sửa đổi, bổ sung về ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược và cả những điều kiện, nghĩa vụ nhà đầu tư chiến lược phải đáp ứng... Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết bổ sung nội dung liên quan quan đến phát triển khu thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ.
Tuy nhiên, theo TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023, nếu nâng cấp Nghị quyết 98 trong tình hình mới mà chỉ nói một số vấn đề nêu trên thì không đủ tầm. Để kịp trình Quốc hội ngay kỳ họp tới thì cần gói gọn một số nội dung.
Hiện nay, cùng với Nghị quyết 98, TP.HCM còn đang thực hiện 2 nghị quyết đặc thù lớn là: Nghị quyết 188 về đường sắt đô thị và Nghị quyết 222 về Trung tâm tài chính quốc tế. Do đó, đặt vấn đề mở rộng đặc thù thì TP.HCM phải chứng minh được thành phố cần những cơ chế này để đột phá trong thực hiện "bộ tứ Nghị quyết", đưa đến tăng trưởng 2 con số.
TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023
Về thu hút nhà đầu tư chiến lược, TS. Trần Du Lịch cho rằng, đang vướng nhất ở Điều 7, Khoản 7 của Nghị quyết 98 quy định: phải đấu thầu theo Luật Đầu tư, trong khi TP.HCM đang mời nhà đầu tư tới. Điều này gây khó khăn trong việc thu hút nhà đầu tư, cụ thể như ở dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ.
"Lần này căn cứ vào vấn đề phân cấp, phân quyền thì phải nói rõ, đề xuất luôn là sửa Điều 7, Khoản 7 thành giao UBND TPHCM chọn nhà đầu tư chiến lược, giống như trong Nghị quyết 188 về phát triển đường sắt đô thị", TS Trần Du Lịch đề nghị.
Trong khi đó, PGS.TS. Trần Hoàng Ngân đề nghị TP.HCM nên mạnh dạn kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội cơ chế phù hợp, tương thích với một TP.HCM mới sau hợp nhất với quy mô dân số 14 triệu người, quy mô GDP cuối năm 2025 dự kiến khoảng 123 tỷ USD.
Theo PGS.TS. Trần Hoàng Ngân, hiện TP.HCM cần có cơ chế đặc thù phù hợp với quy mô và vai trò của mình để giải quyết 3 bài toán. Đó là, kết cấu hạ tầng KT - XH, đầu tư hạ tầng giao thông kết nối nội đô TP.HCM với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu cũ; kết nối từ khu sản xuất công nghiệp Bình Dương đến cảng biển, kết nối các sân bay với nhau, kết nối trong Đông Nam Bộ với Tây Ninh, Đồng Nai, Lâm Đồng và Đồng bằng sông Cửu Long.
TP.HCM đang quan tâm giải quyết bài toán hạ tầng kết nối
Thứ hai là giải bài toán thể chế cho việc quản lý siêu đô thị và thứ ba là bài toán thể chế để thu hút nguồn lực.
Thực tiễn phát triển của TP.HCM đã thể hiện rõ vai trò tiên phong, đầu tàu của cả nước. Thành phố không chỉ đóng góp ngân sách mà còn tạo ý tưởng luật hóa nhiều vấn đề, nhiều lĩnh vực. Bây giờ là thời điểm rất thuận lợi để TP.HCM mạnh dạn đề xuất thêm các cơ chế đặc thù cho sự phát triển.
"TP.HCM đang có một cơ hội rất tốt để xin một cơ chế, chính sách đặc thù cho thành phố. Bởi vì với vai trò đầu tàu, tiên phong, nếu TP.HCM - siêu đô thị quyết định 1/4 GDP cả nước, quyết định 1/3 tổng thu ngân sách của cả nước mà gặp khó khăn thì khát vọng về một đất nước có thu nhập cao, phồn thịnh, văn minh, hạnh phúc chắc chắn sẽ gặp khó khăn", PGS.TS Trần Hoàng Ngân đánh giá.
PGS.TS. Trần Hoàng Ngân
Để có thêm nguồn lực phát triển, PGS.TS. Trần Hoàng Ngân cho rằng, cần quy định sao cho thuận lợi nhất bằng cách giao quyền cho HĐND, UBND TP.HCM. Thành phố cũng cần đề xuất các cơ chế cho tổ chức bộ máy, tái cơ cấu tập đoàn nhà nước và xử lý nhanh tài sản công dôi dư để có thêm nguồn lực phát triển.
Hiện TP.HCM đang hoàn chỉnh Dự thảo sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023.
Tại phiên họp về tình hình KT- XH TP.HCM ngày 9/9, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được một lần nữa nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc sửa đổi Nghị quyết 98 để thành phố có thể phát triển vượt bậc, tăng trưởng hai con số trong thời gian tới, như các cơ chế về TOD, đường sắt đô thị, nhà đầu tư chiến lược…
Hà Khánh/VOV-TP.HCM