Vừa qua, Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) tổ chức Hội thảo khoa học "Giải pháp phát triển trạm sạc xe điện sử dụng năng lượng mặt trời tại TPHCM"
Lộ trình phát triển và các mô hình đề xuất
Tại hội thảo, đại diện Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) đã giới thiệu năm mô hình kỹ thuật – kinh tế tiềm năng cho hệ thống trạm sạc xe điện:
Mô hình nối lưới: Chi phí đầu tư thấp, phù hợp triển khai nhanh tại các bãi đậu xe ở tòa nhà và trung tâm thương mại.
Tích hợp lưu trữ: Kết hợp pin lưu trữ để đảm bảo nguồn điện ổn định, giảm áp lực lên lưới điện quốc gia;
Đổi pin: Cho phép thay pin nhanh chóng, tối ưu hóa thời gian sử dụng xe điện.
Độc lập: Sử dụng hoàn toàn năng lượng mặt trời, phù hợp cho các khu vực xa lưới điện.
Xe đến lưới (V2G): Tầm nhìn dài hạn, cho phép xe điện không chỉ tiêu thụ mà còn “xả ngược” điện về lưới, tạo ra các “nhà máy điện ảo phân tán”.
HIDS nhấn mạnh rằng các mô hình này cần vận hành như một hệ sinh thái, bổ trợ lẫn nhau để tạo nên thị trường năng lượng và sạc điện bền vững. Trong giai đoạn đầu, mô hình đổi pin kết hợp V2G được xem là nền tảng để phát triển hạ tầng thông minh.
Xe điện, vấn đề đang được rất nhiều người quan tâm
Đại diện Tổng công ty Điện lực TP.HCM khẳng định nguồn cung điện cho các trạm sạc là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, để tránh quá tải cục bộ vào giờ cao điểm, doanh nghiệp lắp đặt trạm sạc cần phối hợp sớm với điện lực trong việc đầu tư đường dây và áp dụng cơ chế giá điện linh hoạt. Đặc biệt, trong các đợt nắng nóng, khi nhu cầu tiêu thụ tăng cao, kế hoạch cung ứng năng lượng cần được xây dựng rõ ràng để không ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất.
Ông Đặng Thanh Tùng, Phó Giám đốc V-Green. Ảnh: Hà Sang
Ông Đặng Thanh Tùng, Phó Giám đốc V-Green, chỉ ra rằng yêu cầu mái che lắp tấm pin mặt trời và tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy là trở ngại lớn. Ngoài ra, chi phí thuê mặt bằng, đặc biệt tại vỉa hè, vẫn ở mức cao, trong khi các doanh nghiệp chưa được hưởng lãi suất vay ưu đãi.
Quy hoạch mạng lưới trạm sạc
Để đáp ứng xu hướng giao thông xanh, TP.HCM cần nhanh chóng quy hoạch mạng lưới trạm sạc xe điện phủ khắp các khu đông dân cư, tích hợp dữ liệu về vị trí, công suất và tình trạng hoạt động lên nền tảng số.
Bà Đặng Thùy Trang, Giám đốc Đối ngoại Grab Việt Nam, cho biết 63% tài xế đối tác sống trong nhà thuê hoặc trọ, không thể sạc xe tại nhà và phụ thuộc hoàn toàn vào trạm sạc công cộng. Bà đề xuất TP.HCM cần: Quy hoạch mạng lưới trạm sạc phủ khắp các khu đông dân cư; Tích hợp dữ liệu về vị trí, công suất và tình trạng hoạt động của trạm sạc lên nền tảng số; Ban hành chuẩn kết nối thống nhất và quy định các trạm sạc được hỗ trợ phải mở cho mọi hãng xe đáp ứng tiêu chuẩn.
Bà Đặng Thùy Trang, Giám đốc Đối ngoại Grab Việt Nam
Trong khi đó, đại diện Quỹ Đầu tư Phát triển TP.HCM (HFIC) cho biết Sở Xây dựng đang lấy ý kiến để xây dựng chính sách hỗ trợ lãi suất. Đồng thời, các doanh nghiệp nước ngoài bày tỏ mong muốn đầu tư vào sản xuất xe điện và hạ tầng đổi pin tại TP.HCM, mở ra cơ hội hợp tác quốc tế.
Ông Nguyễn Hùng Việt, Giám đốc Phát triển dự án Công ty Kim Trường Phát, nhấn mạnh rằng “xanh hóa” nguồn điện sạc đòi hỏi chính sách hỗ trợ vốn và lãi suất ưu đãi. Công ty đang nghiên cứu công nghệ bánh đà dùng nam châm vĩnh cửu, có thể lưu trữ tới 1.000 kWh với chi phí khoảng 17 tỷ đồng, giúp giảm áp lực lên lưới điện vào mùa cao điểm.
Theo các chuyên gia, chi phí lưu trữ điện hiện ở mức 360–420 USD/kWh, cộng với thủ tục hành chính kéo dài, làm tăng chi phí tài chính cho doanh nghiệp. Để giải quyết, TP.HCM cần: Đẩy mạnh cải cách thủ tục, áp dụng cơ chế “một cửa”. Ban hành bộ tiêu chuẩn kỹ thuật cho pin và trạm sạc để thu hút đầu tư và đảm bảo tính đồng bộ.
Với sự phối hợp giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và chuyên gia, TP.HCM đang nỗ lực xây dựng một hệ sinh thái trạm sạc xe điện gắn liền với năng lượng tái tạo. Mục tiêu không chỉ là đáp ứng nhu cầu giao thông xanh mà còn đưa thành phố trở thành một đô thị tiên tiến, bắt nhịp xu hướng toàn cầu. HIDS đang tập hợp các sáng kiến để hoàn thiện báo cáo chính sách, tạo cơ chế đồng bộ và thúc đẩy hạ tầng trạm sạc bền vững.
TP.HCM, với những bước đi quyết liệt, đang tiến gần hơn đến viễn cảnh của một đô thị giao thông thông minh, xanh và bền vững, sẵn sàng cho kỷ nguyên xe điện.
Hà Sang