Ông Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM phát biểu mở đầu
Ông Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM thẳng thắn cho rằng đã đến lúc cần thay đổi tư duy về NOXH. Không thể để quan niệm nhà ở xã hội đồng nghĩa với thấp cấp, kém chất lượng như trước đây. Thiết kế phải hướng đến bền vững, đảm bảo tuổi thọ dài hạn, trong đó yếu tố về số phòng, tiện ích cũng cần được cân nhắc.
Ông dẫn chứng mô hình của Singapore, nơi tầng trệt chung cư được tận dụng làm dịch vụ, thương mại để tạo nguồn thu hỗ trợ chi phí cho cư dân, vừa tạo tiện ích cộng đồng vừa giảm gánh nặng tài chính.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Minh Bình, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh Bình Phước (cũ) nhấn mạnh, không nên đóng khung NOXH chỉ cho người thu nhập thấp, mà cần thiết kế để nhiều nhóm đối tượng cùng sinh sống, tạo một cộng đồng đa dạng, đầy đủ dịch vụ và hạ tầng xã hội.
Ông Trần Sĩ Nam, Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM đại diện cơ quan quản lý thông tin tại buổi tọa đàm
Đại diện cơ quan quản lý, ông Trần Sĩ Nam, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, khẳng định tầm quan trọng của cuộc thi “Ý tưởng Thiết kế mẫu nhà ở xã hội (NOXH) hướng tới giải pháp bền vững”.
“Khi có thiết kế mẫu hợp lý, Bộ Xây dựng sẽ ban hành để áp dụng ngay, không cần phê duyệt thiết kế lại cho từng dự án. Đây là bước đột phá giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và thúc đẩy nhanh tiến độ triển khai", ông Nam cho hay.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng cũng cho biết, sắp tới cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu phương án cắt giảm thủ tục về quy hoạch, báo cáo kinh tế kỹ thuật và giấy phép xây dựng, đồng thời Thủ tướng chỉ đạo áp dụng mẫu thiết kế điển hình phù hợp cho từng địa bàn để rút ngắn thủ tục đầu tư.
Về thực trạng tại TP.HCM, ông Nam thông tin, đến hết năm 2025, TP.HCM đã hoàn thành hai dự án với hơn 1.500 căn và đang thi công 11 dự án với quy mô hơn 11.800 căn. Đặc biệt, có 17 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với hơn 13.900 căn hộ. Thành phố đặt mục tiêu 3 tháng cuối năm 2025 sẽ khởi công gần 20 dự án, trong đó có khoảng 10 khu đất (gần 4.200 căn) phục vụ lực lượng công an và quân đội.
Ông Nam dự báo, dù số lượng NOXH đưa vào sử dụng giai đoạn 2021-2024 còn khiêm tốn do vướng mắc thủ tục chuẩn bị đất đai, nhưng từ năm 2026, TP.HCM sẽ tăng tốc khi giai đoạn chuẩn bị đã gần như hoàn thiện.
Toàn cảnh buổi tọa đàm
Tuy nhiên, ông Phạm Trần Hải, Phó trưởng Phòng Nghiên cứu quản lý đô thị Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, nhìn nhận thực tế số lượng dự án đưa vào sử dụng còn khiêm tốn so với nhu cầu thực tế.
Cụ thể, đến hết năm 2024, TP.HCM mới hoàn tất 5.103 căn hộ trên tổng số hơn 194 nghìn căn hộ mục tiêu, trong khi ước tính có gần 900.000 hộ gia đình đủ điều kiện và có nhu cầu về NOXH. Do đó, ông Hải đề xuất ý tưởng thiết kế cần phân nhóm đối tượng rõ ràng để đáp ứng đúng người, đúng nhu cầu.
Chính vì thế BTC cuộc thi cho biết, mục tiêu quan trọng nhất của cuộc thi là tìm kiếm và lựa chọn những mẫu thiết kế điển hình có thể nhân rộng, giúp rút ngắn quy trình xây dựng và giảm chi phí. Cuộc thi khuyến khích các ý tưởng đi kèm giải pháp theo hướng công nghiệp hóa, mô đun hóa, thi công nhanh, giá thành hợp lý.
Thời gian nhận bài dự thi kéo dài từ ngày 26.9 đến 20.11.2025. Tổng giá trị giải thưởng lên tới 1 tỉ đồng, trong đó có 8 giải nhất (tổng 400 triệu đồng). Cuộc thi là cơ hội lớn để cộng đồng kiến trúc sư và các nhà phát triển dự án kiến tạo những không gian sống chất lượng cao, hiện đại và kinh tế cho người lao động, thúc đẩy mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.
HỒNG HẠNH