TP.HCM thí điểm làn đường riêng cho xe đạp, thúc đẩy giao thông xanh

4 giờ trướcBài gốc

TP.HCM đang chuẩn bị triển khai dự án làn đường riêng cho xe đạp trên đại lộ Mai Chí Thọ, đánh dấu lần đầu tiên loại hình giao thông xanh này được tổ chức theo mô hình tách biệt với các phương tiện cơ giới. Dự án thuộc chương trình phát triển giao thông bền vững, hướng đến mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, mở rộng không gian cho phương tiện thân thiện với môi trường và khuyến khích người dân thay đổi thói quen di chuyển trong đô thị.

Theo thông tin từ Sở Xây dựng TP.HCM, làn đường dành riêng cho xe đạp sẽ được bố trí trên hai đoạn chính của trục Mai Chí Thọ. Đoạn đầu kéo dài từ đường Nguyễn Cơ Thạch đến khu vực công viên bờ sông Sài Gòn, còn đoạn thứ hai nối từ nút giao D1 - Mai Chí Thọ đến đường Võ Nguyên Giáp, hướng ra khu vực ga metro An Phú thuộc tuyến metro số 1.

Tổng chiều dài toàn tuyến khoảng 6km, thiết kế mỗi chiều rộng 2m, đủ để đảm bảo an toàn cho người đi xe đạp mà không ảnh hưởng đến luồng giao thông chung. Tốc độ tối đa cho phép trên làn xe đạp là 20 km/giờ, đồng thời có dải phân cách mềm và hệ thống biển báo nhận diện riêng.

Việc bố trí làn xe đạp riêng được kỳ vọng sẽ tạo thói quen di chuyển thân thiện môi trường, nhất là trong các chặng ngắn

Dự án dự kiến được khởi công vào tháng 10.2025, hoàn thành vào đầu năm 2026. Sau khi hoàn thành, tuyến đường sẽ được theo dõi và đánh giá hiệu quả trong 6 tháng đầu vận hành. Trên cơ sở đó, TP.HCM sẽ xem xét mở rộng thêm tại một số tuyến có đủ điều kiện như Võ Nguyên Giáp, Trần Hưng Đạo hoặc đường ven sông Sài Gòn. Mục tiêu dài hạn là tạo mạng lưới kết nối liền mạch giữa khu dân cư, trường học, ga metro, trạm xe buýt và khu vực công viên ven sông.

Việc bố trí làn xe đạp riêng được kỳ vọng sẽ tạo thói quen di chuyển thân thiện môi trường, nhất là trong các chặng ngắn. Đây cũng là bước đi cụ thể để thực hiện kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu và chương trình giảm phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) đến năm 2050 mà Việt Nam đã cam kết. Bên cạnh đó, mô hình này được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy du lịch xanh, đặc biệt ở các khu vực dọc sông và trung tâm thành phố.

Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng gặp không ít thách thức. Hệ thống hạ tầng giao thông của TP.HCM hiện nay phần lớn chưa có vỉa hè đủ rộng, nhiều tuyến đường thường xuyên ùn tắc nên việc dành riêng diện tích cho xe đạp cần được tính toán kỹ lưỡng để tránh xung đột với các phương tiện khác.

Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, thạc sĩ Nguyễn Minh Đồng cho rằng thành phố cần thiết kế giải pháp phân tách an toàn, đồng thời kết hợp tuyên truyền để người dân hiểu rõ lợi ích của mô hình này, từ đó hình thành văn hóa giao thông mới. Ngoài ra, việc duy trì trật tự, ngăn chặn các phương tiện cơ giới đi vào làn xe đạp cũng cần cơ chế giám sát và xử phạt rõ ràng.

Trước TP.HCM, hai địa phương là Huế và Hà Nội đã triển khai thí điểm “con đường xe đạp” với những kết quả bước đầu. Tại Huế, tuyến xe đạp dài hơn 8km được kẻ vạch trên một phần vỉa hè các tuyến Tố Hữu và Võ Nguyên Giáp, tạo không gian riêng cho người đạp xe. Làn đường sơn màu xanh lá cây, viền vàng, đặt sát lối đi bộ nhằm đảm bảo an toàn và đồng thời tăng tính thẩm mỹ cho đô thị. Mô hình này giúp giảm xung đột với phương tiện cơ giới và góp phần xây dựng hình ảnh thành phố du lịch xanh. Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại việc xe đạp lưu thông trên vỉa hè có thể ảnh hưởng đến người đi bộ, nếu không có quy định cụ thể và sự giám sát chặt chẽ.

Ở Hà Nội, tuyến đường ưu tiên cho xe đạp dài 2,3km dọc sông Tô Lịch, từ cầu Mọc đến cầu Yên Hòa, được đưa vào thí điểm từ đầu năm 2024. Dọc tuyến bố trí các trạm xe đạp công cộng kết nối với xe buýt và metro số 3. Mặc dù được đầu tư bài bản, sau hơn một năm hoạt động, lượng người sử dụng vẫn còn hạn chế. Nguyên nhân được cho là hạ tầng kết nối chưa thuận tiện, điều kiện thời tiết khắc nghiệt và cảm giác chưa thật sự an toàn khi giao thông cơ giới vẫn chạy gần kề. Đây là kinh nghiệm thực tế quan trọng để TP.HCM tham khảo trong quá trình triển khai.

Các chuyên gia đô thị cho rằng để làn xe đạp hoạt động hiệu quả, cần gắn kết với hệ thống giao thông công cộng, thiết lập tuyến liền mạch và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người sử dụng. Thành phố cũng nên phát triển song song các dịch vụ hỗ trợ như cho thuê xe đạp, bãi đỗ an toàn và ứng dụng số giúp theo dõi hành trình, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện thân thiện môi trường. Bài học từ Huế và Hà Nội cho thấy, chỉ khi hạ tầng đồng bộ, truyền thông hiệu quả và chính sách duy trì lâu dài, xe đạp mới có thể trở lại như một phương tiện di chuyển thực thụ trong đô thị.

Với quyết tâm chuyển đổi giao thông theo hướng xanh và bền vững, việc TP.HCM mở làn đường riêng cho xe đạp trên đại lộ Mai Chí Thọ không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn là bước khởi đầu để định hình thói quen giao thông mới. Nếu được triển khai đúng hướng, dự án này sẽ góp phần quan trọng trong chiến lược giảm phát thải, nâng cao chất lượng không khí và tạo dựng hình ảnh một đô thị hiện đại, văn minh, gắn kết hài hòa giữa con người và môi trường sống.

Theo thượng tá Nguyễn Văn Bình, Phó trưởng phòng Cảnh sát giao thông (PC08, Công an TP.HCM), để tổ chức làn đường riêng cho xe đạp một cách an toàn và khả thi, cần đồng thời đảm bảo các điều kiện hạ tầng và pháp lý. Làn xe đạp phải được phân tách rõ ràng với làn xe cơ giới bằng dải phân cách hoặc trụ phân làn, đồng thời tách biệt với không gian dành cho người đi bộ. Với mô hình thí điểm tại đại lộ Mai Chí Thọ, vỉa hè phải đủ rộng để vừa bố trí làn xe đạp, vừa duy trì lối đi bộ thông thoáng, tránh xung đột giữa các nhóm người tham gia giao thông.

Thượng tá Bình cho rằng làn xe đạp cũng cần có hệ thống biển báo, vạch kẻ đường riêng biệt và kết nối đồng bộ với mạng lưới giao thông công cộng như ga metro, trạm xe buýt nhằm khuyến khích thói quen sử dụng phương tiện xanh. Cơ quan chức năng cần quản lý nghiêm ngặt để ngăn xe máy lấn làn xe đạp và xe đạp đi vào khu vực dành cho người đi bộ, bảo đảm quyền ưu tiên cao nhất cho người đi bộ. Ông nhận định “việc tổ chức làn xe đạp riêng sẽ khả thi hơn nếu TP.HCM áp dụng đồng bộ các giải pháp hạn chế, giảm dần xe máy ở nội đô, qua đó giải phóng không gian đường phố, tạo điều kiện bố trí làn xe đạp an toàn mà không làm tăng ùn tắc”.

Nguyễn Tuyết

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/tp-hcm-thi-diem-lan-duong-rieng-cho-xe-dap-thuc-day-giao-thong-xanh-238449.html