Chiều 16-12, Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp với Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) tổ chức hội thảo “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI): Tối ưu quy trình trong sản xuất”.
Hội thảo thu hút rất nhiều đại biểu đại diện nguồn nhân lực trẻ, đào tạo bài bản. Ảnh: ITPC
Ứng dụng AI vào sản xuất là tất yếu
Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC cho biết, sự phát triển của AI hiện nay đã mở ra phương thức vận hành hoàn toàn mới cho doanh nghiệp sản xuất. AI được ứng dụng sâu rộng vào quản trị chuỗi cung ứng, lập kế hoạch và điều độ sản xuất, tối ưu hóa năng lượng, bảo trì dự đoán, cũng như kiểm tra chất lượng sản phẩm bằng thị giác máy tính. Những mô hình nhà máy thông minh vì vậy đang trở thành xu hướng phổ biến của ngành sản xuất toàn cầu. Hiện nay, AI đã trở thành công cụ thiết thực giúp doanh nghiệp giảm chi phí, nâng cao năng suất, tăng tính chính xác và đảm bảo sự ổn định trong vận hành.
Tuy vậy, việc triển khai AI cũng đặt ra nhiều thách thức liên quan đến yêu cầu về dữ liệu, nguồn nhân lực, chi phí đầu tư, khả năng tích hợp hệ thống và xác định lộ trình phù hợp với năng lực từng doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp tìm ra cách tiếp cận công nghệ phù hợp, tránh đầu tư dàn trải hoặc không hiệu quả.
Các chuyên gia cho rằng, trong hệ sinh thái sản xuất, AI được xác định là công nghệ nền tảng, có vai trò quyết định tốc độ nâng cấp năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và vị thế kinh tế của vùng đô thị mở rộng thành phố Hồ Chí Minh.
Giáo sư Rick Bennett, Phó Hiệu trưởng và Phó Chủ tịch Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) nhận định, ngành sản xuất Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng. AI đã trở thành động lực then chốt thúc đẩy năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh, áp dụng cho các nhà máy quy mô lớn lẫn doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vấn đề cốt lõi đặt ra đối với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam hiện nay không còn là quyết định ứng dụng AI, mà là việc xác định phương thức triển khai AI một cách hiệu quả, có trách nhiệm, phù hợp với nguồn lực cũng như mức độ sẵn sàng của từng đơn vị.
Minh chứng thực tiễn cho hiệu quả của việc ứng dụng AI vào sản xuất được ghi nhận tại một nhà máy lắp ráp điện tử quy mô vừa ở Bắc Ninh, nơi việc áp dụng hệ thống thị giác máy tính sử dụng các mô hình AI mã nguồn mở đã giúp tăng tốc độ phát hiện lỗi lên 400% và giảm 15% tỷ lệ phế phẩm, giải quyết bài toán tỷ lệ lỗi cao trong các thao tác hàn vi mạch.
Các chuyên gia chia sẻ về AI tại hội thảo. Ảnh: ITPC
Đào tạo chuyên sâu về AI cho nguồn nhân lực
AI không chỉ đơn thuần là công nghệ, mà là hệ sinh thái được xây dựng trên ba trụ cột cốt lõi: Con người (năng lực của đội ngũ lãnh đạo, kỹ sư và người lao động), quy trình (cách thức tổ chức vận hành, lập kế hoạch và ra quyết định), và công nghệ (các công cụ AI, dữ liệu và tự động hóa). Nếu thiếu đội ngũ nhân lực phù hợp và một lộ trình triển khai rõ ràng, các ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất cũng khó có thể tạo ra giá trị bền vững.
Còn Phó Giáo sư Ali Al-Dulaimi, Trưởng khoa Khoa học máy tính và công nghệ (BUV) cho biết, qua phân tích cho thấy Việt Nam có tiềm năng dịch chuyển từ mô hình kinh tế dựa trên chiến lược “Trung Quốc cộng một” sang hướng phát triển tập trung vào “Việt Nam cộng trí tuệ”. Với vai trò là một “siêu đô thị”, tập trung hầu hết đội ngũ trí thức trẻ được đào tạo bài bản, thành phố Hồ Chí Minh có đủ điều kiện đi tiên phong trong chiến lược này.
Tuy nhiên, Việt Nam nói chung, thành phố Hồ Chí Minh nói riêng có đội ngũ lao động trẻ dồi dào, tính sáng tạo cao, nhưng nhân lực có thể đáp ứng vận hành hiệu quả nền kinh tế số vẫn cần tiếp tục đào tạo bài bản hơn.
Robot vận hành bằng AI được trưng bày mới đây tại thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Nguyễn Lê
Thực tiễn chỉ ra rằng, khoảng 70% nhân lực cần được bổ sung kiến thức về AI và 17% lực lượng lao động có nhu cầu đào tạo công nghệ cao trong thời gian tới. Bên cạnh đó, bài toán cân đối nguồn lực cũng được đặt ra khi 58% doanh nghiệp quan tâm đến vấn đề chi phí và 60% người lao động cân nhắc về quỹ thời gian học tập. Các hình thức đào tạo ngắn hạn (1-2 ngày) hiện được đánh giá là chưa hiệu quả để bắt kịp với tốc độ phát triển của công nghệ.
Chính vì vậy, theo Tiến sĩ Dương Hồng Loan, cố vấn Chiến lược cấp cao (BUV), Viện trưởng Viện Sáng kiến Việt Nam, lộ trình nâng cao năng lực số cũng nên triển khai theo hướng “bước nhỏ, sau đó tăng dần độ phức tạp”. Phân cấp vai trò ứng dụng công nghệ trong doanh nghiệp có thể tham khảo mô hình: Đội ngũ lãnh đạo tiên phong làm chủ công nghệ; cấp quản lý ứng dụng hiệu quả vào quy trình làm việc; người lao động tích cực trau dồi kỹ năng số.
Công tác đào tạo cũng cần chuyển dịch sang các chương trình chuyên sâu, dài hạn (1-3 tháng), gắn liền với thực hành trên các tình huống kinh doanh thực tế để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực.
Nguyễn Lê