TP Hồ Chí Minh hướng tới tương lai xanh - Bài 2: Bài toán quy hoạch hạ tầng và cơ hội đầu tư

6 giờ trướcBài gốc

TP Hồ Chí Minh hướng đến giao thông xanh năm 2030.

Lộ trình rõ ràng và “cú hích” tài chính

Một trong những lo lắng lớn nhất của các tài xế là chi phí ban đầu để sở hữu một chiếc xe điện. Giải quyết bài toán này, Viện Nghiên cứu Phát triển TP Hồ Chí Minh (HIDS) đã xây dựng một đề án với lộ trình và các cơ chế hỗ trợ tài chính đột phá.

Chia sẻ về những bước đi cụ thể và cấp thiết, ThS. Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế TP Hồ Chí Minh (CIT) cho biết: "Hai kiến nghị quan trọng nhất là đề xuất Trung ương miễn thuế VAT cho xe điện và miễn lệ phí trước bạ cho tài xế trong vòng 2 năm. Điều này vừa nhằm tạo động lực mạnh mẽ, vừa khuyến khích tài xế chuyển sang sử dụng xe điện".

Theo đề án, lộ trình chuyển đổi được vạch ra rõ ràng, giúp các tài xế chủ động lên kế hoạch. Cụ thể, trong hai năm 2026 và 2027, Thành phố kỳ vọng chuyển đổi 80% trong số 400.000 tài xế công nghệ xe xăng sang xe điện. Đến cuối năm 2028, 20% còn lại sẽ hoàn thành và đến năm 2029, TP Hồ Chí Minh sẽ kiến nghị cấm hoàn toàn xe máy xăng tham gia dịch vụ vận tải.

Cơ hội cũng là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp trên đường đua công nghệ.

Để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau, đặc biệt là những người có thu nhập thấp, ông Hải cho biết đề án đã tính toán đến các giải pháp hỗ trợ trực tiếp: "Trong đề án, chúng tôi cũng có nội dung dành một khoản kinh phí từ ngân sách nhà nước cho khoảng 10.000 xe máy điện, hỗ trợ các đối tượng yếu thế, cận nghèo và đối tượng chính sách không có khả năng chuyển đổi. Mức hỗ trợ khoảng 8.000.000 đồng/xe cho khoản trả ban đầu của gói tín dụng".

Song song đó, Viện cũng đang làm việc với các ngân hàng và tổ chức tài chính để thiết kế các gói vay ưu đãi, giúp các tài xế có thể dùng chính khoản tiền tiết kiệm từ chi phí xăng để trả góp hàng tháng.

Tháo gỡ “điểm nghẽn” từ trạm sạc đến khu dân cư

Nỗi lo về "điểm sạc thì ít ỏi" và "canh thời gian để sạc điện" của các tài xế là hoàn toàn có cơ sở. Hiện tại, TP Hồ Chí Minh chỉ có khoảng 600 điểm sạc công cộng, đáp ứng chưa tới 10% nhu cầu dự kiến. Nhận diện đây là thách thức cốt lõi, các cơ quan của thành phố đang gấp rút triển khai các giải pháp quy hoạch đồng bộ.

Hiện tại, vấn đề lớn đặt ra là cơ sở hạ tầng phải quy hoạch đáp ứng kịp sự chuyển đổi.

Ông Ngô Hải Đường, Trưởng phòng Quản lý vận tải đường bộ (Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh) cho biết, việc quy hoạch hạ tầng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của giai đoạn 2 đề án kiểm soát khí thải. Cụ thể, quy hoạch không gian đô thị, tích hợp trạm sạc và thay pin cho xe điện; đảm bảo khả năng cung cấp năng lượng; ban hành yêu cầu kỹ thuật và quy định đầu tư, lắp đặt trạm sạc tại các khu đô thị, chung cư.

Ông Ngô Hải Đường, Trưởng phòng Quản lý vận tải đường bộ (Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh) thông tin về lộ trình chuyển đổi xanh của thành phố.

Theo đó, Ủy ban nhân dân (UBND) TP Hồ Chí Minh đã giao Sở Xây dựng chủ trì rà soát mạng lưới đường bộ, bến xe, nhà ga... để lập danh sách các vị trí đủ điều kiện lắp đặt trạm sạc. Kế hoạch của Thành phố là sẽ đầu tư 19 trạm sạc lớn cho xe buýt và hướng tới mục tiêu 3.000 điểm sạc, đổi pin từ nội đô ra vùng ven để phục vụ 400.000 xe máy điện.

Tuy nhiên, một "điểm nghẽn" lớn khác là việc sạc xe tại nơi ở. Nhiều tài xế sống tại chung cư, nhà trọ đang đối mặt với tình trạng ban quản lý cấm sạc xe ở tầng hầm vì lo ngại quá tải điện và nguy cơ cháy nổ.

Về vấn đề này, ThS. Lê Thanh Hải giải thích: "Hiện tượng cháy nổ có thể xảy ra là do đường truyền điện dẫn tới phích cắm, đặc biệt là tại các khu trọ tư nhân thường không đảm bảo... Do đó, trong đề án chúng tôi kiến nghị UBND các xã, phường kết hợp với bên phòng cháy chữa cháy kiểm tra các khu trọ tư nhân để đảm bảo an toàn đường truyền tải điện".

Nhiều nhà trọ, chung cư không tiếp nhận người sử dụng xe máy điện, đây cũng là nỗi lo của anh em tài xế công nghệ.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Dương Như Hùng, Trưởng khoa Quản lý công nghiệp (trường Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh) nhấn mạnh, hạ tầng là thách thức lớn nhất và cần sự phối hợp liên ngành: "Các quy hoạch xây dựng trong tương lai, ví dụ như khu chung cư, tòa nhà cao tầng… phải bắt buộc có trạm sạc và kết nối với xe buýt điện dẫn đến Metro. Sự phối hợp đồng bộ là yếu tố then chốt để thành công".

Các chuyên gia cũng đề xuất nên đưa quy hoạch điểm sạc, trạm sạc vào thiết kế xây dựng các nhà cao tầng và chung cư trong tương lai.

Ngoài ra, luật sư Nguyễn Tuyết Nhung, Giám đốc Công ty Luật TNHH MTV Nhung Nguyễn cũng đề xuất: "TP Hồ Chí Minh cần quy hoạch rõ ràng các khu vực được phép lắp đặt trạm sạc công cộng và đơn giản hóa thủ tục cấp phép. Thành phố nên áp dụng các chính sách khuyến khích mô hình "trạm sạc thông minh" tại các điểm công cộng, khu dân cư đảm bảo an toàn PCCC".

Phương án đổi pin thay vì đợi sạc, cũng là một giải pháp đang được các doanh nghiệp phát triển.

Một tin vui đáng chú ý là Bộ Khoa học và Công nghệ hiện đang gấp rút hoàn thiện dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về trụ sạc xe điện, dự kiến sẽ được ban hành trong thời gian tới. Quy chuẩn này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và đảm bảo an toàn, chất lượng cho hệ thống trạm sạc, đồng thời tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng cho các nhà đầu tư, giải quyết lo ngại về thị trường thiếu sự kiểm soát.

Hành trình điện hóa 400.000 "cần câu cơm" tại TP Hồ Chí Minh vẫn còn nhiều thách thức, nhưng những lời giải cụ thể về chính sách, tài chính và hạ tầng đang dần được định hình. Bằng một lộ trình rõ ràng, các cơ chế hỗ trợ thiết thực và một khung pháp lý hoàn thiện, thành phố đang nỗ lực để cuộc chuyển đổi không chỉ đạt được mục tiêu về môi trường mà còn đảm bảo an sinh cho hàng trăm ngàn người lao động.

Bài, ảnh: Lưu Niệm/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/van-de-quan-tam/tp-ho-chi-minh-huong-toi-tuong-lai-xanh-bai-2-bai-toan-quy-hoach-ha-tang-va-co-hoi-dau-tu-20250806164519445.htm