Trước đó, từ năm 2016 - 2020 tại thành phố cũng đã có 301 dự án với hơn 142 nghìn căn hộ thương mại đưa ra chào bán. Tuy vậy, NOXH tại thành phố này vẫn thiếu gay gắt trong khi từ năm 2021 đến nay, các dự án nhà ở thương mại đưa ra chào bán đều thiếu loại căn hộ bình dân có giá từ 25 triệu đồng/m2 trở xuống.
Thậm chí ngay từ năm 2019 số lượng căn hộ có giá bán bình dân cũng chỉ còn chiếm hơn 10% trong tổng số nhà ở bán ra tại các dự án và đến năm 2020, loại nhà này chỉ còn chiếm tỷ lệ 1%. Chủ đầu tư đua nhau làm căn hộ cao cấp, căn hộ hạng sang, nhưng không chịu làm nhà ở bình dân, bỏ ngỏ trách nhiệm làm NOXH, song chính quyền TP Hồ Chí Minh chưa có chế tài đủ mạnh với những chủ đầu tư vô cảm trước nghĩa vụ với địa phương, với xã hội.
Hình ảnh nhiều căn hộ định cư tập trung bị bỏ hoang trong nhiều năm.
Không chỉ riêng chủ đầu tư dự án BĐS thương mại chậm trễ trong việc dành quỹ nhà, quỹ đất để phát triển NOXH, mà ngay cả những cơ quan, đơn vị được giao quản lý quỹ đất công dành riêng cho phát triển NOXH cũng chậm trễ trong việc tiển khai. Cụ thể, khu đất có diện tích 1,18ha thuộc lô số 6, Khu tái định cư 38ha phường Đông Hưng Thuận đã được UBND thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư, giao Tổng Công ty địa ốc Sài Gòn xây dựng NOXH từ năm 2008, và năm 2011, UBND thành phố tiếp tục có văn bản chấp thuận đầu tư dự án. Do không được triển khai, nên đến cuối năm 2017, UBND thành phố đã yêu cầu đưa ra đấu thầu, chọn nhà đầu tư. Khu đất tiếp tục bị bỏ không, tháng 3/2023 thành phố đã giao về cho Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý.
Tháng 8/2012, Công ty CP nhà Việt Nam đã bàn giao khu đất có diện tích 0,98ha ven đường Tam Đa, phường Long Phước cho Quỹ phát triển nhà ở thành phố quản lý. Đây là quỹ đất thực hiện nghĩa vụ làm NOXH trong dự án của công ty này. Đất được giao cho đơn vị chuyên tránh quản lý, song từ đó đến nay, khu đất làm NOXH này vẫn bị để nằm bất động.
Tương tự, ngay từ tháng 6/2010, UBND thành phố đã giao khu đất có diện tích hơn 11,7 ha ở phường Tân Thới Hiệp cho Quỹ phát triển nhà ở thành phố quản lý. Mục đích là để xây dựng hạ tầng toàn khu của dự án nhà ở cho người thu nhập thấp. Sau một loạt các quyết định về quy hoạch và cấp phép xây dựng nhưng dự án không thể triển khai, cuối năm ngoái thành phố quyết định đưa dự án ra đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư.
Hưởng ứng chủ trương phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH trên cả nước trong giai đoạn 2021-2030, đã có 15 tập đoàn, doanh nghiệp BĐS lớn đăng ký phát triển 1,5 triệu căn. Riêng TP Hồ Chí Minh trước đây đã đăng ký xây dựng 100 nghìn căn NOXH trong giai đoạn này. Đến nay, thời gian chỉ còn hơn 5 năm, việc phát triển NOXH tại thành phố vẫn khá im ắng.
Trái ngược với tình trạng thiếu gay gắt NOXH và nhà ở giá rẻ kéo dài nhiều năm tại thành phố vẫn chưa được giải quyết là hình ảnh vài nghìn căn hộ tái định cư tập trung đã bị bỏ không nhiều năm do người dân không nhận nhà. Số căn hộ này đã được đưa ra chào bán đấu giá với số lượng lớn vài lần nhưng không doanh nghiệp nào mua.
Do đó, ngoài vấn đề vốn vay, cơ chế ưu đãi dành cho nhà đầu tư, trước hết TP Hồ Chí Minh cần tổng rà soát, gỡ vướng và có chế tài để buộc doanh nghiệp, đơn vị nhanh chóng đưa quỹ đất làm NOXH vào triển khai dự án.
Bảo Sơn