Khan hiếm nguồn cung khiến giá nhà tăng liên tục trong các năm qua, đến nay vẫn “neo” ở mức rất cao như giá căn hộ cao cấp năm ngoái đã lên đến 90 triệu đồng/m2, bình quân khoảng 9,7 tỷ đồng/căn. Đây mới chỉ là mức giá sơ cấp khi phê duyệt dự án, chưa phải là giá bán ra.
Dự án ách tắc, nhiều khu đất vẫn bỏ trống cho cỏ mọc.
Theo thống kê của Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, giai đoạn 2015-2023 chỉ có 86 dự án BĐS bị ngừng triển khai hoặc chưa triển khai thực hiện, chiếm hơn 62% trong tổng số 138 dự án nhà ở, với quy mô sử dụng đất lên đến 964 ha và 54.051 căn hộ. Tuy nhiên, ông Lê Hoàng Châu cho rằng số dự án bị vướng mắc pháp lý lên đến 220 dự án, gồm 72 dự án do Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ chuyển đến và 148 dự án do Hiệp hội BĐS thành phố tổng hợp. Trong số này mới có 77 dự án đã được xử lý, còn 143 dự án đang được tiếp tục gỡ vướng. Các dự án trên chủ yếu bị vướng mắc pháp lý, chỉ có một số dự án do chủ đầu tư kém năng lực. Do vậy nếu không sớm được tháo gỡ để khởi động lại thì vừa rất lãng phí nguồn lực đất đai; vừa khiến ngân sách thất thu; vừa gây khó khăn cho doanh nghiệp và vừa khiến thị trường thiếu nguồn cung nhà ở nên giá nhà khó kéo giảm.
Nguyên nhân là do năm 2020 dù Sở Xây dựng đã có ý kiến chuyển đến Sở Kế hoạch - Đầu tư (trước đây) đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư 61 dự án, thì cũng không có dự án nào được Sở Kế hoạch - Đầu tư đề xuất UBND thành phố ban hành “Quyết định chủ trương đầu tư”. Riêng Sở Xây dựng đã chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, chấp thuận đầu tư cho 47 dự án nhà ở thương mại do thời điểm đó Sở Xây dựng được thực hiện theo quy định của Luật Nhà ở 2014. Nhưng kể từ ngày 1/1/2021 trở đi, theo Luật Đầu tư 2020, chỉ có Sở Kế hoạch - Đầu tư thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư.
Năm 2023 thị trường BĐS tăng trưởng âm. Năm 2024 cũng chỉ có 17 dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư, trong đó có 1 dự án NOXH. Đây là kết quả phân cấp, phân quyền cho UBND TP Thủ Đức (cũ) giải quyết chấp thuận chủ trương đầu tư 9 dự án; cấp phép xây dựng cho 14 dự án. Do đó trên địa bàn chỉ có 29 dự án nhà ở thương mại đang triển khai với 23.762 căn hộ dẫn đến số dự án đủ điều kiện huy động vốn ít ỏi.
Dự án ách tắc, nên dù nguồn vốn FDI vào thành phố đạt 2,28 tỷ USD, thì lĩnh vực BĐS cũng chỉ có 10 dự án cấp mới, thu hút được 45,6 triệu USD, chiếm 9,6%. Với nguồn vốn FDI đầu tư thông qua thực hiện góp vốn, mua cổ phần có giá trị lên đến 1,27 tỷ USD, thì lĩnh vực BĐS cũng chỉ thu hút được 165 triệu USD, chiếm 13%. Tổng nguồn vốn FDI vào lĩnh vực BĐS chỉ đạt 210,6 triệu USD, chiếm 9,2% nguồn vốn FDI vào thành phố.
Để gỡ vướng cho các dự án, thời gian qua đã có tổng cộng 64 dự án được Tổ công tác 1435 của Thủ tướng Chính phủ chuyển đến TP Hồ Chí Minh để xem xét giải quyết. Năm ngoái, Tổ công tác chuyên đề của UBND thành phố đã họp 10 cuộc họp và đã xem xét giải quyết cho 30 dự án. Nhưng trong đó cũng mới chỉ có 8 dự án được giải quyết dứt điểm; 22 dự án vướng mắc đang được các sở, ngành tiếp tục tháo gỡ. Hiệp hội BĐS đề nghị UBND thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng phối hợp với các sở, ngành khẩn trương rà soát khoảng 220 dự án vướng mắc pháp lý trên địa bàn thành phố (trước khi sáp nhập) theo Kết luận tại buổi làm việc của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình với UBND thành phố vào tháng 11/2024.
Hiệp hội BĐS đề nghị UBND thành phố chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sở, ngành khẩn trương rà soát, trình Thường trực UBND thành phố, HĐND thành phố xem xét thông qua danh mục 371 khu đất trên địa bàn thành phố (trước khi sáp nhập) đã đăng ký thực hiện dự án thí điểm theo Nghị quyết số 171/2024/QH15 của Quốc hội với tổng diện tích đất lên đến hơn 2.000 ha. Trong đó có 121 dự án đang có quyền sử dụng đất và 73 dự án đang có một phần quyền sử dụng đất hoặc dự kiến nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Ngoài ra còn có 159 dự án dự kiến nhận quyền sử dụng đất cùng 14 dự án triển khai trên diện tích đất di dời, 4 dự án trên diện tích đất ô nhiễm, không phù hợp quy hoạch và 245 khu đất trên địa bàn Bình Dương (trước khi sáp nhập) đăng ký thực hiện dự án thí điểm với tổng diện tích 1.592 ha...
Bảo Sơn