Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng Kinh tế, Viện nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh cho biết, dự kiến thực hiện trong 4 năm (từ nay đến đến 2029) chuyển đổi hoàn toàn khoảng 400 ngàn xe shipper, xe công nghệ sang xe điện. Thành phố cũng có lộ trình chuyển dần các phương tiện xe buýt, xe vận tải… sang xe điện.
Số lượng lớn các phương tiện thao gia giao thông trên đường phố ở TP Hồ Chí Minh, nhiều tuyến đường bị ùn ứ giao thông vào giờ cao điểm.
Đề án sẽ trình UBND TP Hồ Chí Minh trong tháng 7/2025, dự kiến áp dụng chính sách hỗ trợ, khuyến khích từ ngày 1/1/2026 (nếu được các cấp thông qua). Đề án đặt mục tiêu đến năm 2029 sẽ chuyển đổi toàn bộ số lượng xe 2 bánh từ xăng sang điện cho tất cả shipper, tài xế công nghệ; giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm xe này.
Nhóm nghiên cứu đề xuất 4 giai đoạn chuyển đổi đối với shipper, tài xế công nghệ: Giai đoạn 1 (đến tháng 12/2025) đạt 30%, khoảng 120.000 xe. Giai đoạn 2 (đến tháng 12/2026) đạt 50%, khoảng 200.000 xe. Giai đoạn 3 (đến tháng 12/2027) đạt 80%, khoảng 320.000 xe. Giai đoạn 4 (đến tháng 12/2029) đạt 100%, khoảng 400.000 xe.
Từ tháng 1/2026, TP Hồ Chí Minh bắt đầu áp dụng những chính sách ưu đãi, đồng thời ngừng cho phép đăng ký mới phù hiệu (ngừng ký hợp đồng mới) đối với tài xế xe máy xăng có nhu cầu tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Các tài xế sử dụng xe xăng đăng ký và được chấp nhận trước ngày 1/1/2026 vẫn hoạt động bình thường và cần có kế hoạch chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.
Từ tháng 1/2027, sẽ hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp. Từ tháng 1/2028, các đơn vị siết chặt chính sách kiểm soát khí thải. Từ tháng 12/2029, TP Hồ Chí Minh cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.
Theo tinh thần nghị quyết 198, dự kiến doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân sản xuất và kinh doanh xe máy điện được Nhà nước hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG).
Đề án đề xuất hỗ trợ bảo lãnh tín dụng cho các tài xế công nghệ, giao hàng và thực hiện các hỗ trợ pháp lý cho ngân hàng nhanh chóng thu hồi nợ xấu; hỗ trợ kết nối các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xe máy điện phối hợp cùng ngân hàng thiết kế sản phẩm tín dụng cho vay chuyển đổi xe máy điện; hỗ trợ tạo điều kiện cho kinh doanh trạm dừng nghỉ kết hợp sạc điện; hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xe máy điện áp dụng các chính sách ưu đãi khuyến khích tài xế chuyển đổi sang sử dụng xe máy điện; hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp thu mua, thu đổi, xử lý tái chế, loại bỏ xe hai bánh chạy xăng cũ ra khỏi lưu thông...
Đề án cũng kiến nghị Trung ương miễn thuế giá trị gia tăng, lệ phí trước bạ, lệ phí cấp giấy đăng ký và cấp mới biển số lần đầu cho xe máy điện trong vòng 2 năm kể từ ngày 1/1/2026. Đồng thời, hoàn thuế giá trị gia tăng trên mỗi chuyến xe, hỗ trợ cho tài xế sử dụng cung cấp dịch vụ bằng xe máy điện.
Số xe máy sử dụng nhiên liệu xăng người dân đã mua đang tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ tại địa bàn TP Hồ Chí Minh, người dân có thể đưa về những địa phương chưa có quy định cấm.
Đối với “Đề án kiểm soát khi thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP Hồ Chí Minh”, UBND Thành phố giao Sở Xây dựng triển khai xây dựng theo 2 giai đoạn.
Ông Ngô Hải Đường, Trưởng Phòng Quản lý vận tải đường bộ, Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, đến nay đã hoàn thành giai đoạn 1 Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông và đã báo cáo UBND Thành phố. Theo đó, đã đưa ra lộ trình chuyển đổi đối với xe buýt trên địa bàn thành phố với mục tiêu đến năm 2030, 100% xe buýt của TP Hồ Chí Minh sử dụng điện; ban hành các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện xe buýt sang sử dụng điện, năng lượng xanh và hỗ trợ xây dựng trạm sạc điện; lộ trình đầu tư phát triển các trạm sạc điện theo lộ trình chuyển đổi xe buýt.
Sở Xây dựng đang phối hợp các cơ quan, đơn vị có liên quan nghiên cứu, tham mưu hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết theo chỉ đạo của UBND Thành phố theo hướng bổ sung đánh giá tác động sau khi TP Hồ Chí Minh thực hiện hoàn thành việc tinh gọn bộ máy và sáp nhập với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu để triển khai đồng bộ trên địa bàn TP Hồ Chí Minh mới. Dự kiến hoàn chỉnh báo cáo UBND thành phố và trình HĐND Thành phố trong quý IV/2025.
Kết quả giai đoạn 2, đơn vị tư vấn đang triển khai xây dựng Đề án với phạm vi là TP Hồ Chí Minh mới. Dự kiến hoàn thành Đề án, lấy ý kiến các đơn vị trong Quý III và báo cáo UBND Thành phố trình HĐND Thành phố trong quý IV/2025. Trong đó, tập trung vào các nhiệm vụ xây dựng chính sách khuyến khích, ưu đãi và lộ trình đối với các cá nhân, hộ gia đình, hợp tác xã, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh và lộ trình thực hiện, bao gồm: Xe taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách và xe tải, phương tiện cá nhân, ô tô và phương tiện thuộc quản lý bởi các đơn vị hành chính công, các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân.
Tính toán, đề xuất lộ trình, các điều kiện, các chính sách để thực hiện các nội dung của Đề án như: quy hoạch không gian đô thị, các vị trí, công trình tích hợp trạm sạc, trạm thay pin hoặc điểm dừng đỗ cho xe điện; khả năng đáp ứng nguồn cung cấp năng lượng; các yêu cầu kỹ thuật trạm sạc điện; các quy định đầu tư, lắp đặt trạm sạc năng lượng khi xây dựng các khu đô thị, chung cư, các công trình tập trung đông người; các chính sách ưu đãi đầu tư phát triển hạ tầng trạm sạc điện…
Chính sách thu mua, đổi phương tiện giao thông cũ sang phương tiện giao thông mới sử dụng điện, năng lượng xanh, xử lý phương tiện cũ để giảm ô nhiễm môi trường; Đo đạc, tính toán để đề xuất lộ trình, các giải pháp kiểm soát khí thải từ phương tiện giao thông đường bộ trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, bao gồm các biện pháp phân vùng, ưu tiên cho phương tiện sử dụng năng lượng xanh, hạn chế hoạt động phương tiện giao thông cơ giới đường bộ sử dụng nhiên liệu hóa thạch khu vực trung tâm TP Hồ Chí Minh, huyện Cần Giờ, huyện Côn Đảo...
Nguyễn Cảnh