TP. Huế từng bước tháo gỡ điểm nghẽn phân loại rác tại nguồn

4 giờ trướcBài gốc

Xin ông cho biết thực trạng quản lý rác thải, chất thải rắn hiện nay tại Huế? Khối lượng, cơ cấu và nguồn phát sinh chất thải rắn trên địa bàn thành phố? Hoạt động phân loại giữa rác sinh hoạt, rác thải công nghiệp, chất thải xây dựng, và năng lực tiếp nhận, xử lý hiện có có đáp ứng được không?

Hiện nay, công tác quản lý chất thải rắn trên địa bàn TP. Huế được tổ chức theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Nhiệm vụ thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt do UBND các địa phương cấp xã tổ chức thực hiện; trong thời gian tới, theo chủ trương của UBND thành phố, việc đấu thầu và cung cấp dịch vụ sẽ được giao cho Trung tâm Quản lý và Khai thác hạ tầng thành phố nhằm thống nhất đầu mối, nâng cao hiệu quả quản lý.

Ông Nguyễn Đình Đức - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Huế. Ảnh: BR.Zin

Từ ngày 1/1 đến 30/10/2025, lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên địa bàn thành phố ước khoảng 720 tấn/ngày. Trong tổng khối lượng này, hơn 194.474 tấn đã được xử lý bằng hình thức đốt tại Nhà máy điện rác Phú Sơn (phường Phú Bài), chiếm trên 90% lượng rác sinh hoạt toàn thành phố. Phần còn lại được xử lý tại các bãi chôn lấp hợp vệ sinh ở Quảng Lợi (nay thuộc xã Đan Điền) và Hồng Thượng (huyện A Lưới cũ). Riêng thông qua hoạt động phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”, gần 39 tấn rác đã được thu gom từ cộng đồng tại Huế.

Đối với chất thải công nghiệp thông thường, các loại xỉ than, xỉ thải sau khi được phân định theo quy định đều được chuyển giao cho các đơn vị sử dụng làm nguyên liệu, vật liệu cho các ngành sản xuất khác. Tuy nhiên, trên địa bàn thành phố hiện chưa có cơ sở tiếp nhận, tái chế loại chất thải này, các cơ sở thu mua chủ yếu đóng vai trò trung gian, phải tập kết tại kho bãi trước khi vận chuyển đi nơi khác xử lý, tiềm ẩn nguy cơ về môi trường nếu không được quản lý chặt chẽ.

Chất thải rắn xây dựng vẫn là vấn đề khó khăn, do nhiều địa phương thiếu quỹ đất bố trí điểm tập kết. Điều này dẫn đến tình trạng đổ trộm chất thải xây dựng, hình thành các điểm nóng về môi trường, dù thành phố đã nhiều lần chỉ đạo rà soát, khắc phục.

Các phương thức, công nghệ xử lý rác hiện được áp dụng ở Huế là gì?

Hiện nay, công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố chủ yếu là đốt phát điện và chôn lấp hợp vệ sinh. Nhà máy điện rác Phú Sơn giữ vai trò trung tâm, xử lý hơn 90% lượng rác sinh hoạt phát sinh mỗi ngày. Lượng rác còn lại được thu gom, xử lý tại các bãi chôn lấp được đầu tư theo đúng quy chuẩn môi trường.

Điểm lưu chứa rác đã phân loại tại Huế.

Qua công tác quản lý, giám sát, các cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn cơ bản đảm bảo yêu cầu về an toàn môi trường; đến nay chưa ghi nhận phản ánh hay kiến nghị lớn từ người dân liên quan đến ô nhiễm thứ cấp trong quá trình xử lý.

Tuy nhiên, thành phố hiện chưa có cơ sở tiếp nhận, xử lý riêng đối với chất thải thực phẩm sau phân loại. Do đó, biện pháp đang được khuyến khích là tận dụng rác hữu cơ làm thức ăn chăn nuôi hoặc ủ phân tại hộ gia đình, song hiệu quả còn phụ thuộc nhiều vào ý thức và điều kiện thực tế của người dân.

Xin ông cho biết về chính sách và công tác quản lý, Sở thực hiện những cơ chế nào để bắt buộc, khuyến khích phân loại nguồn tại hộ gia đình, cơ sở kinh doanh và công trường xây dựng? Cơ chế kiểm tra, xử phạt hay hỗ trợ tài chính ra sao?

Thành phố đang tiếp tục triển khai Đề án tổng thể về thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn đến năm 2030, trên cơ sở các quy hoạch và quy định đã được ban hành. Đây là khung pháp lý quan trọng để tổ chức quản lý đồng bộ chất thải rắn trên địa bàn.

Công nhân môi trường Huế nỗ lực vì thành phố xanh, sạch, sáng.

Sở phối hợp với các địa phương theo dõi, đôn đốc việc xây dựng và triển khai chương trình phân loại rác tại nguồn, đồng thời tham mưu UBND thành phố chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, xử phạt các hành vi xả rác không đúng quy định. Việc ứng dụng công nghệ số, vận hành hệ thống quan trắc môi trường và kết nối với Trung tâm Giám sát, điều hành đô thị thông minh TP. Huế cũng đang được triển khai, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý.

Sự vào cuộc của cộng đồng dân cư và doanh nghiệp được triển khai như thế nào? Sở có những chương trình giáo dục, truyền thông, mô hình hợp tác xã, hay mô hình điểm nào đã chứng minh hiệu quả?

Chúng tôi xác định sự tham gia của cộng đồng là yếu tố then chốt. Thông qua các tổ chức đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Mặt trận, thành phố đã triển khai nhiều chiến dịch như “Ngày Chủ nhật xanh”, “Nói không với rác thải nhựa dùng một lần”, các đợt ra quân làm sạch sông, biển, đầm phá…

Đoàn viên, thanh niên Huế ra quân "Chủ nhật xanh"

Bên cạnh đó, thành phố tranh thủ nguồn lực từ các dự án như “Huế - đô thị giảm nhựa miền Trung” để xây dựng các mô hình điểm về phân loại rác tại nguồn, trường học giảm nhựa, du lịch giảm nhựa; hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sản xuất theo hướng giảm nhựa dùng một lần, tái chế phụ phẩm nông nghiệp. Các mô hình này bước đầu cho thấy hiệu quả trong thay đổi hành vi, giảm lượng rác phát sinh và nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Theo ông, đâu là rào cản lớn nhất đối với việc quản lý, tái chế và giảm phát thải rác ở Huế, và Sở dự kiến những giải pháp ưu tiên nào trong 1 - 3 năm tới?

Rào cản lớn nhất hiện nay là phân loại rác tại nguồn chưa đồng bộ, hạ tầng thu gom và xử lý chưa theo kịp, trong khi thói quen sinh hoạt của người dân cần thêm thời gian để thay đổi. Bên cạnh đó, chuỗi tái chế vẫn còn thiếu liên kết bền vững.

Đoàn trường tại Huế triển khai chương trình "đổi rác lấy quà".

Trong thời gian tới, thành phố ưu tiên hoàn thiện hệ thống phân loại rác tại nguồn, từng bước nghiên cứu áp dụng cơ chế thu phí rác theo khối lượng hoặc thể tích, đầu tư thêm các cơ sở xử lý rác hữu cơ và thu hút công nghệ tái chế mới. Bên cạnh đó là tăng cường phối hợp giữa Nhà nước - doanh nghiệp - cộng đồng, duy trì các sáng kiến xã hội và ứng dụng công nghệ số, hướng đến xây dựng một hệ thống quản lý chất thải rắn bền vững cho TP. Huế.

Xin cảm ơn ông!

Ngọc Văn (thực hiện)

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/tp-hue-tung-buoc-thao-go-diem-nghen-phan-loai-rac-tai-nguon-post1806415.tpo