Không gian thưởng trà miễn phí tại Trung tâm văn hóa trà Hương Vân, phường Phan Đình Phùng.
Trong đời sống của nhiều bạn trẻ hôm nay, việc mời nhau chén trà giữa một ngày làm việc hoặc vào cuối buổi chiều đã trở nên quen thuộc. Có khi chỉ là ấm trà xanh đơn sơ, cốc trà đá vỉa hè hay ly trà chanh quán nhỏ, nhưng chừng ấy cũng đủ để lại cảm giác gần gũi, gắn bó trong tình bạn.
Ở Thái Nguyên, trà chiều không hình thành từ một nghi thức chính thống mà lặng lẽ nảy sinh trong đời sống dân gian cách nay gần trăm năm, rồi được bồi đắp, lan tỏa mạnh mẽ hơn qua các kỳ festival trà những năm 2011, 2013, 2015, để dần bén rễ và trở thành một nét đẹp văn hóa cộng đồng.
Một chén trà chiều đôi khi lại là cầu nối hữu hiệu, giúp xoa dịu căng thẳng và kéo con người xích lại gần nhau hơn. Với nhiều bạn trẻ, mời nhau đi trà không đơn thuần để uống, mà là dịp trò chuyện, chia sẻ công việc, tâm tư. Chỉ vài câu nhàn đàm cũng đủ làm vơi đi những bức bối, mang lại cảm giác nhẹ nhõm, thư thái sau một ngày bận rộn.
Ở chiều sâu hơn, trà chiều còn phản ánh rõ nét văn hóa ứng xử giữa người mời và người được mời. Câu thơ của cụ Vũ Cao: “Bữa thì em tới, bữa anh sang” có thể vận vào tinh thần mời trà, gần với quan niệm “có đi có lại” trong lối sống truyền thống. Sự tương giao ấy tạo nên một vòng tròn ứng xử hài hòa, tinh tế. Tuy vậy, nếu không giữ được sự tự nhiên, việc mời qua mời lại đôi khi cũng dễ trở thành áp lực, làm mất đi ý nghĩa ban đầu.
Bởi vậy, trà chiều chỉ thực sự đẹp khi xuất phát từ sự tự nguyện và vô tư. Mời bạn đi trà không phải để chờ một lời đáp lễ, mà đơn giản là mong muốn được cùng nhau sẻ chia niềm vui, trút bớt ưu phiền. Chính sự giản dị ấy làm nên giá trị bền vững của văn hóa mời trà.
Một nét thú vị khác của trà chiều là khả năng giáo dục lối sống và kỹ năng ứng xử. Trong nhiều cơ quan, đơn vị, người mới thường chủ động mời mọi người đi trà như một cách thể hiện mong muốn hòa nhập. Người trẻ mời người lớn tuổi hơn, người vừa được thăng tiến mời đồng nghiệp, tất cả đều là những cử chỉ nhỏ nhưng mang ý nghĩa gắn kết. Trà chiều, vì thế trở thành một nghi thức giao tiếp nhẹ nhàng, tinh tế, góp phần xóa nhòa khoảng cách và nuôi dưỡng sự thân thiện trong đời sống tập thể.
Hiện nay, trà chiều đã trở nên khá phổ biến ở Thái Nguyên. Ngay tại khu vực trung tâm tỉnh, nhiều không gian thưởng trà được mở cửa miễn phí, vừa góp phần quảng bá sản phẩm chè tới du khách, vừa dần hình thành thói quen trà chiều trong đời sống thường nhật.
Từ đó, trà chiều trở thành một nét đẹp văn hóa, lan tỏa ngày càng rộng trong cộng đồng. Bởi lẽ, trà chiều mang dáng vẻ bình dân nhưng hàm chứa sự tao nhã, lịch thiệp. Chén trà được mời từ tấm lòng, không nặng hình thức, trở thành nền tảng của một giá trị văn hóa vừa thưởng ẩm, vừa giao lưu, tạo nên sự gần gũi và thân thiện giữa con người với con người.
Trà chiều thường bắt đầu từ những cuộc hẹn giản dị. Chỉ một ấm trà nhỏ nhưng đủ để sưởi ấm và nuôi dưỡng tình người. Trong nhịp sống số hóa, khi các thiết bị công nghệ dễ kéo mỗi người vào thế giới riêng, chén trà chiều lại trở thành khoảng lặng cần thiết, giúp con người sống chậm hơn. Đó là lúc điện thoại, máy tính, màn hình tivi được gác lại để mọi người ngồi bên nhau, hàn huyên cùng bạn bè, người thân, từ đó thêm thấu hiểu và đối xử với nhau bằng sự chân thành.
Chí Cường