Thị trường TPDN tháng 5/2025 đã ghi nhận sự phục hồi rõ nét về quy mô phát hành và thanh khoản.
Sôi động thị trường sơ cấp, trái phiếu ngân hàng chiếm ưu thế
Theo Báo cáo Tâm điểm Trái phiếu Doanh nghiệp tháng 5 từ FiinRatings, thị trường TPDN tiếp tục đà tăng trưởng mạnh với 53 lô phát hành, trị giá khoảng 54,5 nghìn tỷ đồng trong tháng vừa qua, tăng 11,7% so với tháng 4 và tăng gần 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong 5 tháng đầu năm, giá trị phát hành lũy kế đạt 126,1 nghìn tỷ đồng, tăng 59,5%, phản ánh xu hướng phục hồi rõ nét.
Phát hành riêng lẻ chiếm ưu thế tuyệt đối, tăng gần 24%, trong khi không có đợt phát hành đại chúng mới nào. Nhóm tổ chức phát hành phi ngân hàng tăng tốc trong tháng 5, chiếm 31,4% tổng giá trị, với những cái tên tiêu biểu như VinFast (5.000 tỷ đồng), Vingroup (4.000 tỷ đồng, lãi suất 12–12,5%), Việt Minh Hoàng (3.470 tỷ đồng, lãi suất 8,3%).
Dù vậy, lãi suất trái phiếu của doanh nghiệp phi tài chính vẫn ở mức cao, trung bình 11,2%, cao hơn nhiều so với nhóm tổ chức tín dụng (5,5%). Các doanh nghiệp vẫn ưu tiên kênh tín dụng ngân hàng do lãi suất thấp và lo ngại quy định mới về hệ số nợ.
Hoạt động mua lại trái phiếu tăng mạnh, đạt 18,9 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 53% so với tháng 4/2025. Doanh nghiệp bất động sản và tổ chức tín dụng là lực lượng chính mua lại trái phiếu, nhằm giảm áp lực đáo hạn khi chỉ trong 7 tháng tới, 146,1 nghìn tỷ đồng trái phiếu sẽ đến hạn, trong đó bất động sản chiếm 50%.
Tuy nhiên, rủi ro vẫn hiện hữu khi có thêm 3.950 tỷ đồng trái phiếu “có vấn đề”, tăng 63% so với tháng trước. Ngoài Bất động sản, danh sách giãn/hoãn bổ sung thêm một doanh nghiệp mới ngành dịch vụ thương mại, với 103,6 tỷ đồng TPDN xử lý theo phương án giãn hoãn. Điều này cho thấy thách thức chưa hề giảm nhiệt.
Giao dịch thứ cấp ổn định và cơ hội từ trái phiếu xanh
Thị trường thứ cấp tiếp tục duy trì thanh khoản tích cực. Tổng giá trị giao dịch tháng 5 đạt gần 115,2 nghìn tỷ đồng, tăng gần 10% so với tháng trước. Giao dịch bình quân đạt 5,76 nghìn tỷ đồng/ngày - mức cao nhất từ cuối quý I/2025.
Nhóm Ngân hàng chiếm 54,7% tổng giá trị giao dịch, tăng hơn 46% so với tháng trước, với hơn 63 nghìn tỷ đồng. Trong khi đó, nhóm bất động sản ghi nhận mức giảm giao dịch 16,7%, còn hơn 32 nghìn tỷ đồng.
Điểm sáng đáng chú ý là sự xuất hiện của “greenium”, tức chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu xanh và trái phiếu thường. Theo FiinRatings, doanh nghiệp phát hành trái phiếu xanh đang phải trả chi phí thấp hơn từ 1–2% so với trái phiếu thông thường cùng ngành, cho thấy sức hút ngày càng lớn của tài chính xanh.
Greenium đang trở thành một chỉ báo đáng theo dõi trong khu vực châu Á và ASEAN+3, nơi mức chênh lệch có thể lên đến 15 bps. Tại Việt Nam, với chính sách hoàn thiện và cam kết phát triển bền vững, trái phiếu xanh được kỳ vọng sẽ trở thành kênh huy động vốn chiến lược cho các dự án hạ tầng, năng lượng tái tạo và môi trường.
FiinRatings kỳ vọng rằng, với hành lang pháp lý được hoàn thiện và lợi ích tài chính cụ thể hơn, thị trường trái phiếu xanh sẽ sớm trở thành kênh huy động vốn hấp dẫn cho các dự án hạ tầng xanh tại Việt Nam. Đây sẽ là công cụ quan trọng trong việc thúc đẩy tài chính xanh, đóng góp tích cực vào chiến lược tăng trưởng kinh tế xanh và phát triển bền vững của đất nước.
Hoàng Minh