Trào lưu video AI và hệ lụy

4 giờ trướcBài gốc

Trào lưu sáng tạo nội dung bằng AI đang nở rộ trên các nền tảng mạng xã hội. Ảnh chụp màn hình

Khi sáng tạo nội dung bằng công cụ AI

Thay vì mất hàng giờ để quay dựng, hậu kỳ, giờ đây chỉ cần vài cú nhấp chuột, một sản phẩm video bắt mắt đã có thể ra đời. Những công cụ AI cho phép người dùng không chuyên cũng có thể tạo ra video với chất lượng cao, phù hợp với nhiều mục đích như quảng cáo, giảng dạy, chia sẻ thông tin hay kể chuyện cá nhân.

Chỉ cần thao tác đơn giản như nhập văn bản, chọn hình ảnh, giọng nói, người dùng đã có thể tạo ra một video ngắn như thật. Những nhân vật ảo có thể chớp mắt, cử động miệng, nói giọng tự nhiên, thậm chí mang phong cách biểu cảm của người thật.

Nhờ vậy, video AI nhanh chóng trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên, người làm nội dung, doanh nghiệp nhỏ hay những người không có kinh nghiệm dựng phim. Từ video chúc mừng sinh nhật, giới thiệu sản phẩm, kể chuyện cổ tích cho trẻ em đến giải thích kiến thức phức tạp, AI đều có thể làm được.

Theo ông Lê Công Năng - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Du lịch quốc tế WonderTour (người có kinh nghiệm trong đào tạo AI ứng dụng cho doanh nghiệp), video AI không chỉ là xu hướng tạm thời mà là cánh cửa mở ra nhiều cơ hội dài hạn.

“Xu hướng này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian cho người sử dụng mà còn mở ra cơ hội cho những ai muốn tham gia vào lĩnh vực sáng tạo nội dung. Nhờ vào khả năng tạo ra nội dung nhanh chóng và hiệu quả, các doanh nghiệp có thể tận dụng video để quảng bá sản phẩm, thu hút khách hàng mà không cần đầu tư quá nhiều thời gian và nguồn lực” - ông Năng chia sẻ.

Theo ThS. Nguyễn Đức Tài (Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Thể thao quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội), việc tạo video ngắn bằng trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành xu hướng bùng nổ toàn cầu, đặc biệt trên các nền tảng như TikTok, Instagram, YouTube... Với sự phát triển nhanh chóng của các công cụ giúp người dùng có thể dễ dàng biến văn bản, giọng nói hay ảnh chân dung thành những đoạn video sống động, tiết kiệm chi phí sản xuất và phù hợp hóa nội dung theo từng đối tượng.

“Công nghệ này mở ra cơ hội lớn cho giáo viên, doanh nghiệp nhỏ, nhà tiếp thị… tiếp cận cách làm truyền thông hiện đại. Đồng thời cũng tạo môi trường để cá nhân, đặc biệt là giới trẻ, rèn luyện khả năng kể chuyện, tư duy hình ảnh và sáng tạo nội dung ngắn gọn” - ông Tài nhận định.

Nguy cơ dẫn đến nhận thức sai lệch

Tuy nhiên, mặt trái của sự tiện lợi lại là việc xuất hiện những video có nội dung phản cảm, lệch chuẩn xuất hiện ngày càng nhiều. Một số người dùng đã lợi dụng công cụ AI để tạo ra các video có giọng nói dung tục, xuyên tạc thông tin để câu view.

Những video này không chỉ gây phản cảm mà còn tác động đến cách nhìn nhận của giới trẻ về các vấn đề xã hội, văn hóa. ThS. Nguyễn Đức Tài nhận định, song hành với sự thuận tiện là những mối lo ngại về đạo đức, đặc biệt liên quan đến nhận thức của người xem. Không ít video AI đang lan truyền hình ảnh gợi dục, bạo lực, kỳ thị… dễ làm lệch chuẩn giá trị thẩm mỹ, xã hội trong giới trẻ.

“Việc tiếp xúc thường xuyên với video ngắn thiếu chiều sâu cũng dẫn đến thói quen tiếp nhận thụ động, thiếu phản biện. Trong bối cảnh đó, ranh giới giữa sáng tạo tích cực và hành vi lệch chuẩn phụ thuộc rất lớn vào ý thức và trách nhiệm của người sử dụng. Sáng tạo vì cộng đồng, vì giá trị văn hóa khác biệt hoàn toàn với việc lợi dụng công nghệ để gây sốc, câu view hoặc xâm phạm quyền cá nhân” - ông Tài nêu quan điểm.

Còn theo ông Lê Công Năng, một trong những nguy cơ lớn nhất là khả năng lan truyền thông tin sai lệch. Công nghệ AI có thể sản xuất video với hình ảnh và âm thanh rất chân thực, nhưng điều đó có nghĩa là mọi người có thể dễ dàng bị lừa dối. Đặc biệt, giới trẻ rất dễ tiếp nhận những nội dung không chính xác hoặc thiếu giá trị. Việc tiếp xúc thường xuyên với nội dung không chính xác hoặc sai lệch có thể dẫn đến những nhận thức lệch lạc về thế giới xung quanh.

Văn hóa số cần được bảo vệ

Sự phát triển của công nghệ AI đặt ra nhiều thách thức về mặt đạo đức, pháp lý và nhận thức. Trong khi hành lang pháp lý cho nội dung AI còn chưa rõ ràng, thì trách nhiệm hiện nay chủ yếu vẫn đặt lên vai người dùng và các nền tảng công nghệ.

Theo các chuyên gia, với người dùng, việc tạo video AI cần gắn với ý thức và trách nhiệm xã hội. Không phải nội dung nào làm được cũng nên chia sẻ. Lạm dụng hình ảnh, lời nói phản cảm, hay sản xuất video “gây sốc” để câu view không chỉ gây hại cho người khác mà còn làm xấu đi môi trường mạng. Còn các nền tảng như TikTok, YouTube hay Facebook, việc kiểm duyệt nội dung cần được nâng cấp để phát hiện và xử lý các sản phẩm AI có dấu hiệu sai lệch, vi phạm quyền cá nhân hay truyền bá thông tin độc hại.

Ông Lê Công Năng cho rằng, cần nâng cao nhận thức cho người dùng về cách phân biệt giữa nội dung do con người soạn thảo và nội dung do AI tạo ra. Chỉ khi có sự hiểu biết và ý thức rõ ràng, chúng ta mới có thể sử dụng AI một cách có trách nhiệm và hiệu quả.

Còn ThS. Nguyễn Đức Tài nhấn mạnh, ranh giới giữa sáng tạo tích cực và hành vi lệch chuẩn phụ thuộc rất lớn vào ý thức và trách nhiệm của người sử dụng. Sáng tạo vì cộng đồng, vì giá trị văn hóa khác biệt hoàn toàn với việc lợi dụng công nghệ để gây sốc, câu view hoặc xâm phạm quyền cá nhân.

“Để công nghệ video AI phát triển theo hướng tích cực, cần sự đồng hành của cả cộng đồng. Người sáng tạo cần tự vấn đạo đức trước mỗi nội dung đăng tải; người xem, nhất là giới trẻ, cần được trang bị tư duy phản biện và kiến thức về công nghệ. Còn cơ quan quản lý cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng, định hướng phát triển văn hóa số văn minh. Công nghệ không sai, điều quan trọng là con người sử dụng nó như thế nào” - ông Tài nói.

Sáng tạo với AI cần ý thức pháp luật

Luật sư Đỗ Thành Hưng.

AI là công cụ hữu ích giúp người dùng sáng tạo nội dung một cách nhanh chóng và thuận tiện, nhưng việc sử dụng nó như thế nào sẽ phản ánh ý thức pháp luật và trách nhiệm xã hội của mỗi người. Cơ quan nhà nước cần đóng vai trò định hướng, hỗ trợ và kiểm soát để công nghệ phục vụ con người một cách tối ưu, hiệu quả tránh tình trạng lạm dụng để tạo ra những thông tin vi phạm thuần phong mỹ tục, bôi nhọ, xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác hoặc xuyên tạc sự thật.

Luật sư Đỗ Thành Hưng - Công ty Luật TNHH LTH cho rằng, việc con người dùng sử dụng công nghệ AI để sáng tạo nội dung là một xu hướng tất yếu, mang lại nhiều lợi ích trong công việc, giáo dục, giải trí và truyền thông. Tuy nhiên, khi công nghệ trở nên dễ tiếp cận và dễ sử dụng thì cũng kéo theo nguy cơ bị lạm dụng để tạo ra các sản phẩm vi phạm thuần phong mỹ tục, bôi nhọ, xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác hoặc xuyên tạc sự thật. Do đó, dù sử dụng công cụ công nghệ mới, người dùng vẫn phải tuân thủ các nguyên tắc pháp luật hiện hành. Việc "núp bóng" AI để tạo ra những nội dung vi phạm không loại trừ trách nhiệm pháp lý của người thực hiện.

Phạm Sỹ

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/trao-luu-video-ai-va-he-luy-10308865.html