Trị dứt điểm lãng phí đầu tư công và các dự án tồn đọng

6 giờ trướcBài gốc

Lãng phí trong đầu tư công, cùng thực trạng tồn đọng kéo dài của hàng nghìn dự án đang được nhận diện là vấn đề nóng, đòi hỏi vào cuộc quyết liệt và hiệu quả của Chính phủ, bộ ngành nhằm đảm bảo mục tiêu tăng trưởng đề ra.

Trước thực tế lãng phí nguồn lực với hơn 2.200 dự án tồn đọng kéo dài với tổng vốn đầu tư gần 230 tỉ USD, tương đương gần 50% quy mô nền kinh tế, đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa – Vũng Tàu) nhấn mạnh cần làm rõ trách nhiệm và có giải pháp giải quyết dứt điểm.

Nhiều dự án gặp vướng mắc liên quan đến thực hiện kết luận của cơ quan kiểm tra, thanh tra, các bản án do chưa thực hiện đúng quy định pháp luật. Ảnh: Hoàng Anh

Để khắc phục tình trạng lãng phí trong thực hiện các dự án đầu tư công, đại biểu đề nghị tăng cường phân cấp phân quyền thực chất đi kèm với cam kết kết quả đầu ra đối với từng dự án; có cơ chế giám sát, ứng dụng nền tảng số để theo dõi tiến độ và cảnh báo sớm rủi ro dự án và giải quyết ngay những vấn đề khó khăn, vướng mắc.

Cũng theo bà Yến, cần áp dụng nguyên tắc hậu kiểm ràng buộc trách nhiệm thay vì chỉ tiền kiểm, đồng thời ban hành tiêu chí sàng lọc lại các dự án đầu tư dàn trải, manh mún, thiếu khả thi.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) đánh giá, theo báo cáo của Chính phủ, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng đầu năm 2025 vẫn chậm, chưa đạt kỳ vọng và kế hoạch đề ra khi tỷ lệ giải ngân đến hết tháng 3 chỉ đạt 9,53% kế hoạch, thấp hơn cùng kỳ là 12,27%.

Về thực trạng nhiều dự án trọng điểm, quy mô lớn vẫn vướng mắc, chậm trễ trong triển khai giải phóng mặt bằng, đấu thầu, đại biểu cho rằng còn tồn tại bất cập trong trình tự, thủ tục đầu tư, điều chỉnh dự án, mất nhiều thời gian dù Luật Đầu tư công (vừa được Quốc hội thông qua) đã cho phép tách giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập được thực hiện với các quy định đặc thù, phù hợp với thực tế.

Ông Tâm chỉ rõ, thực tế các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia (như của TP.HCM, Vành đai 3, một số dự án cao tốc phía Bắc), phát triển năng lượng hay ứng dụng công nghệ cao dù được ưu tiên nhưng vẫn chậm tiến độ do vướng mắc trong khâu đấu thầu, phê duyệt hồ sơ hoặc năng lực của một số nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu.

Một vấn đề khác dẫn đến tình trạng này là do một số đơn vị địa phương còn thiếu kinh nghiệm, năng lực trong lập, thẩm định, phê duyệt và tổ chức triển khai các dự án đầu tư công dẫn đến chậm trễ.

Từ đây, đại biểu đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến kỹ lưỡng nhằm hoàn thiện để thông qua Luật sửa đổi, bổ sung 7 luật, trong đó có Luật Đấu thầu.

Để tháo gỡ những vướng mắc trong Luật Đấu thầu, luật đã giao chủ đầu tư đầy đủ quyền nhưng đại biểu cho rằng phải đảm bảo tính minh bạch càng cao càng tốt, qua đó tăng tính cạnh tranh, tạo được niềm tin cho doanh nghiệp.

“Quản lý nhà nước cần phải đặt trọng tâm vào hậu kiểm, mà hiện nay việc hậu kiểm của chúng ta đang còn yếu, vì vậy đề nghị Chính phủ khẩn trương tháo gỡ những quy định còn chồng chéo, ban hành các nghị định hướng dẫn thi hành các luật liên quan bảo đảm đồng bộ, tính khả thi”, đại biểu Nguyễn Minh Tâm kiến nghị.

Mới đây, Chính phủ đã công bố một số thông tin về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm vừa qua.

Theo đó, nhiều điểm nghẽn của các dự án bất động sản đã được tháo gỡ tích cực, giúp tạo chuyển biến tích cực về nguồn cung với 18 dự án nhà ở thương mại hoàn thành, 23 dự án được cấp phép mới và 984 dự án đang triển khai.

Liên quan đến dự án xây dựng hạ tầng để chuyển nhượng quyền sử dụng đất xây dựng nhà ở, ghi nhận kết quả 32 dự án hoàn thành, 16 trường hợp được cấp phép mới và 519 dự án đang triển khai.

Đáng chú ý, Ban chỉ đạo về giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc các dự án tồn đọng (do Chính phủ thành lập) đã rà soát 2.212 dự án vướng mắc và giải quyết được một số trường hợp.

Tuy nhiên, theo Chính phủ, hiện còn nhiều dự án gặp vướng mắc liên quan đến thực hiện kết luận của cơ quan kiểm tra, thanh tra, các bản án do chưa thực hiện đúng quy định pháp luật về đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng. Đồng thời, các địa phương còn tâm lý e ngại, chưa chủ động trong tháo gỡ khó khăn cho các dự án, gây tồn đọng rất lớn nguồn lực đất đai, vốn đầu tư.

Trước đó, Nghị quyết 170/2024 của Quốc hội đã quy định về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với 64 dự án trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP.HCM, Đà Nẵng và Khánh Hòa và khoảng 1.300 trường hợp đất đai vi phạm về cấp chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở.

Dẫu vậy, Chính phủ cho biết, còn nhiều dự án gặp khó khăn tương tự như các dự án được áp dụng chính sách đặc thù tại Nghị quyết 170. Trường hợp được cấp thẩm quyền cho phép áp dụng tương tự, sẽ giải quyết được rất lớn các dự án tồn tại khó khăn, vướng mắc hiện nay trên cả nước. Điển hình rõ nhất là Nghị quyết 233 của Chính phủ ban hành ngày 10/12/2024 nhằm xử lý các dự án điện năng lượng tái tạo.

Từ đây, Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét, quyết nghị cho phép áp dụng rộng rãi cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc tương tự đối với các dự án, đất đai đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án như Nghị quyết 170/2024 trên phạm vi toàn quốc.

Thái Bình

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/tri-dut-diem-lang-phi-dau-tu-cong-va-cac-du-an-ton-dong-d40747.html