Chiều ngày 24/10, Đảng ủy Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị học tập, triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến đến các điểm cầu tại các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ; Công đoàn Giáo dục Việt Nam; các Sở Giáo dục và Đào tạo; các đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, trung cấp trên toàn quốc.
Mục tiêu của hội nghị nhằm quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW và Kế hoạch hành động của Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện Nghị quyết này. Thông qua hội nghị, các đại biểu được phổ biến, nắm vững và hiểu rõ quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp chủ yếu của Nghị quyết số 71-NQ/TW, đồng thời tiếp cận những nội dung, giải pháp cụ thể để triển khai Kế hoạch hành động của Bộ.
Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Trần Hiệp
Nghị quyết số 71-NQ/TW mang ý nghĩa chiến lược, đột phá và toàn diện
Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết 71-NQ/TW và phổ biến kế hoạch hành động của Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện Nghị quyết.. Ảnh: Trần Hiệp
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh truyền thống hiếu học của dân tộc và sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục - đào tạo.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng cũng chia sẻ những kết quả nổi bật toàn ngành đạt được trong thời gian qua, đồng thời thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế cần khắc phục.
Phân tích sâu nguyên nhân của những hạn chế này, Thứ trưởng cho rằng một số quan điểm về giáo dục và đào tạo chưa được nhận thức và thực hiện đầy đủ, quyết liệt; tư duy quản lý và phát triển giáo dục còn chậm đổi mới; quan niệm về tự chủ và xã hội hóa giáo dục chưa thật phù hợp.
Nguồn lực đầu tư cho giáo dục vẫn còn thấp, cơ chế tài chính và chính sách phân bổ chưa thực sự hiệu quả; chính sách đối với đội ngũ nhà giáo còn nhiều bất cập.
Ngoài ra, tâm lý trọng bằng cấp, coi trọng danh vị hơn năng lực thực tế vẫn tồn tại; trong khi đó, một số tiêu cực xã hội đã và đang ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục và đào tạo.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, Nghị quyết số 71-NQ/TW mang ý nghĩa chiến lược, đột phá và toàn diện, là định hướng hành động cụ thể với quan điểm, mục tiêu và giải pháp rõ ràng cho sự phát triển lâu dài của ngành giáo dục.
Tại hội nghị, đại diện các Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các cơ sở giáo dục đại học cũng đã chia sẻ kinh nghiệm, những việc làm cụ thể nhằm chủ động triển khai Nghị quyết 71-NQ/TW, đồng thời khẳng định quyết tâm đưa Nghị quyết nhanh chóng đi vào thực tiễn một cách thiết thực và hiệu quả.
9 từ khóa định hình tinh thần và phương thức hành động của Nghị quyết 71-NQ/TW
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Trần Hiệp
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, quá trình xây dựng Nghị quyết 71-NQ/TW thể hiện tầm nhìn chiến lược của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và đặc biệt là Tổng Bí thư Tô Lâm. Đó là tầm nhìn phát triển giáo dục và đào tạo gắn liền với tầm nhìn, khát vọng phát triển đất nước; bởi không thể đạt được mục tiêu phát triển quốc gia nếu không làm tốt vấn đề con người, nhân lực và nhất là nhân tài.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, tinh thần của Nghị quyết 71-NQ/TW thể hiện sâu sắc quan điểm mà đồng chí Tổng Bí thư đã nhấn mạnh qua 3 chữ “Nhân”: Nhân, Nhân lực và Nhân tài.
Đó là yêu cầu phát triển con người trong kỷ nguyên mới, chuẩn bị nguồn nhân lực để bước vào giai đoạn cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt, trong đó nhân lực và nhân tài chính là yếu tố quyết định.
Bộ trưởng khẳng định, Nghị quyết 71-NQ/TW thể hiện khát vọng và tầm nhìn định hình tương lai dân tộc, đồng thời cũng là quá trình định hình lại giáo dục và đào tạo. Mặc dù thời gian xây dựng nghị quyết rất ngắn, nhưng đây có thể xem là minh chứng cho sự đổi mới trong chỉ đạo, thể hiện sự tập trung, quyết liệt của Bộ Chính trị và cá nhân đồng chí Tổng Bí thư đối với sự nghiệp giáo dục.
Theo người đứng đầu ngành giáo dục, so với Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Nghị quyết 71-NQ/TW có những điểm mới quan trọng.
Theo đó, tinh thần quan trọng nhất của Nghị quyết số 29-NQ/TW là chuyển từ nền giáo dục thiên về trang bị kiến thức, sang nền giáo dục phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất người học. Nghị quyết số 29-NQ/TW cũng tập trung tất cả các phương diện giáo dục - đào tạo, cả vấn đề của ngành, cả vấn đề đất nước cần tập trung phát triển giáo dục - đào tạo; tuy nhiên, trọng tâm cốt lõi nằm ở những vấn đề chuyên môn, quản trị, vấn đề nằm bên trong, nội tại lĩnh vực giáo dục - đào tạo.
Bộ trưởng khẳng định, cho đến nay, Nghị quyết số 29-NQ/TW vẫn mang đầy đủ các giá trị tầm định hướng chiến lược; tuy nhiên, cần tăng cường tính hành động, tính thực tiễn, tính khả thi. Làm sao phải thể hiện cho được tính hành động, tính thực tiễn, khả thi chính là yêu cầu của Tổng Bí thư khi xây dựng Nghị quyết số 71-NQ/TW, đồng thời là điểm mới quan trọng của Nghị quyết này so với Nghị quyết số 29-NQ/TW.
Đề cập đến tinh thần xây dựng Nghị quyết số 71-NQ/TW, quan điểm chỉ đạo cốt lõi và định hướng triển khai, Bộ trưởng cho rằng, toàn bộ tiến trình này có thể khái quát trong 3 nhóm từ khóa.
Thứ nhất, trong tinh thần xây dựng là “hành động, thực tiễn và khả thi”.
Thứ hai, trong tư tưởng chỉ đạo là “hiện đại, chất lượng và công bằng”.
Thứ ba, trong triển khai thực hiện là “quyết liệt, nhanh chóng và hiệu quả”.
“Tổng cộng có 9 từ khóa, thể hiện toàn diện tinh thần, tư tưởng và phương thức hành động mà Nghị quyết 71-NQ/TW đặt ra cho ngành giáo dục,” Bộ trưởng nói.
Hành động xứng đáng với niềm tin Đảng và Nhân dân trao truyền
Người đứng đầu ngành giáo dục khẳng định, Nghị quyết 71-NQ/TW-NQ/TW mở ra một “cuộc cách mạng mới trong giáo dục”, khi coi giáo dục là nhân tố quyết định tương lai dân tộc.
“Chưa bao giờ ngành giáo dục được trao một sứ mệnh thiêng liêng và trọng đại như vậy. Chính vì vậy, mỗi nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục cũng cần thái độ, nhận thức, hành động cho tương xứng với sự trao truyền này, để không phụ lòng tin, sự phó thác của Đảng, của Nhân dân,” Bộ trưởng chia sẻ.
“Chúng ta đã có nhiều cố gắng, có việc làm tốt, nhưng cũng còn không ít điều cần làm tốt hơn. Nếu mọi thứ cứ ì ạch, chậm đổi mới, thì tương lai dân tộc sẽ ra sao với một nền giáo dục chậm phát triển?”, Bộ trưởng đặt vấn đề.
Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Trần Hiệp
Đồng thời, Bộ trưởng nhấn mạnh yêu cầu đầu tiên và quan trọng nhất là đổi mới tư duy, đổi mới nhận thức một cách đầy đủ và sâu sắc, bởi Nghị quyết 71-NQ/TW đã đưa ra nhiều vấn đề mới, chỉ khi có nhận thức mới và quyết tâm mới thì giáo dục mới thực sự đổi mới.
Theo Bộ trưởng, ngành giáo dục cần nhìn thẳng vào sự thật, thẳng thắn chỉ ra những bất cập, tồn tại kéo dài để khắc phục, đồng thời quán triệt sâu sắc các tư tưởng chỉ đạo trong Nghị quyết 71-NQ/TW, đặc biệt là vai trò lãnh đạo toàn diện của tổ chức Đảng trong các cơ sở giáo dục. Một số điều chỉnh trong nghị quyết nhằm tăng cường định hướng, phát huy vai trò của tổ chức Đảng và người đứng đầu cơ sở giáo dục.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng phân tích, Nghị quyết 71-NQ/TW đặt ra yêu cầu nâng cao tính định hướng trong phát triển hệ thống giáo dục, đặc biệt với các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp công lập.
“Các trường công cần phát triển nhanh hơn, mạnh hơn, có tính định hướng cao hơn, tập trung thực hiện sứ mệnh công, nhất là đào tạo nhân lực cho những lĩnh vực đất nước đang có nhu cầu cao,” Bộ trưởng nói.
Cùng với đó, Nghị quyết nhấn mạnh vai trò chủ đạo, dẫn dắt của Nhà nước trong toàn bộ hệ thống giáo dục từ mầm non đến đại học, giáo dục nghề nghiệp, đồng thời huy động tối đa nguồn lực xã hội cho phát triển giáo dục.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, Nghị quyết 71-NQ/TW không chỉ nhằm giải quyết những bất cập hiện tại mà còn mở đường kiến tạo cho tương lai. Theo Bộ trưởng, nếu đúng tiến độ, dự kiến đến ngày 1/1/2026, các luật liên quan đến giáo dục (gồm Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp (đang sửa đổi) và Luật Nhà giáo (đã được thông qua) sẽ chính thức cùng lúc có hiệu lực.
Điều đó có nghĩa là toàn bộ nền tảng thể chế vận hành nền giáo dục sẽ hoàn toàn mới. Chính vì vậy, Bộ trưởng đề nghị các thầy cô từ phổ thông đến đại học, giáo dục nghề nghiệp cần chủ động học tập, nghiên cứu và triển khai các luật mới, đảm bảo quá trình chuyển đổi không bị sai sót, chậm trễ hay bỏ sót nhiệm vụ.
Kết thúc phần phát biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: “Thực hiện Nghị quyết 71-NQ/TW là trách nhiệm, nhưng cũng là cơ hội để ngành giáo dục đổi mới và phát triển. Nếu chúng ta thực hiện tốt nghị quyết này, ngành giáo dục sẽ đạt được vinh quang nghề nghiệp bằng chính kết quả của sự nỗ lực, cống hiến.”
Doãn Nhàn