Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu. (Nguồn: REA)
Chính trường Pháp đã trải qua một tuần biến động, với việc Thủ tướng Lecornu công bố nội các mới vào ngày 5/10, song chỉ hơn 12 tiếng sau đó, ông cùng toàn bộ chính phủ mới từ chức, chấm dứt nhiệm kỳ lãnh đạo chính phủ vỏn vẹn 27 ngày.
Ngày 11/10, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tái bổ nhiệm ông Lecornu làm Thủ tướng. Theo báo Politico, từng cam kết xây dựng “một nội các đổi mới và đa dạng”, song với nội các vừa công bố, ông Lecornu vẫn giữ lại phần lớn các gương mặt cũ ở những vị trí then chốt.
Động thái này diễn ra giữa lúc phe đối lập đang yêu cầu một bước ngoặt chính trị để đổi lấy sự ủng hộ trong các cuộc đàm phán ngân sách khẩn cấp. Theo hãng tin Reuters, giới quan sát cho rằng vẫn chưa rõ nội các mới này có đủ làm hài lòng phe đối lập hay không.
Phe cực tả Nước Pháp bất khuất (LFI) tuyên bố sẽ đệ trình kiến nghị bất tín nhiệm chính phủ của ông Lecornu ngay trong ngày 13/10, trong khi phe cực hữu Tập hợp quốc gia (RN) cũng có động thái tương tự, khiến chính phủ mới có thể phải đối mặt với một cuộc bỏ phiếu đầy cam go vào cuối tuần này.
Trong khi đó, đảng Xã hội (PS) - lực lượng có vai trò quyết định đối với khả năng sống sót của chính phủ vẫn để ngỏ lập trường. “Không bình luận”, lãnh đạo PS Olivier Faure viết ngắn gọn trên mạng X sau khi nội các được công bố.
Ông Lecornu đã tái bổ nhiệm ông Roland Lescure - đồng minh thân cận của Tổng thống Emmanuel Macron - làm Bộ trưởng Tài chính. Chính phủ phải trình dự thảo ngân sách trong vài ngày tới, trong bối cảnh Quốc hội chia rẽ sâu sắc và nhiều nhân vật chính trị đã bắt đầu hướng tới cuộc bầu cử Tổng thống năm 2027.
Bộ trưởng Ngoại giao Jean-Noël Barrot và Bộ trưởng Tư pháp Gérald Darmanin đều được giữ nguyên vị trí. Ông Darmanin tuyên bố trên X tạm ngừng mọi hoạt động đảng phái và chỉ quyết định theo "một mệnh lệnh duy nhất là phục vụ Tổ quốc và nhân dân Pháp".
Điểm thay đổi đáng chú ý nhất là ông Laurent Nunẽz, Giám đốc Cảnh sát Paris, được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Nội vụ, thay cho Bruno Retailleau, lãnh đạo Đảng Cộng hòa - người được cho là nuôi tham vọng tranh cử tổng thống.
Cựu Thủ tướng Élisabeth Borne bị loại khỏi nội các, mất chức Bộ trưởng Giáo dục, thay vào đó là ông Edouard Geffray.
Bà Catherine Vautrin, chính khách kỳ cựu thuộc phe trung hữu, được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng, thay thế ông Lecornu. Bà từng là Bộ trưởng Lao động trong chính phủ của ông François Bayrou và từng phục vụ dưới thời Tổng thống Jacques Chirac.
Thử thách đầu tiên
Giữa bối cảnh khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất tại Pháp trong nhiều thập niên, theo kênh truyền hình BFM TV, ông Lecornu đã gặp Tổng thống Macron vào tối 12/10 để thống nhất danh sách nội các, chỉ hai ngày sau khi được tái bổ nhiệm.
Phủ Tổng thống cho biết, dự thảo ngân sách phải được hoàn thiện trước thứ Tư để đáp ứng thời hạn hiến định và việc có nội các hợp pháp là điều kiện tiên quyết để trình ngân sách trước Quốc hội.
Pháp hiện đang rơi vào khủng hoảng chính trị kéo dài, khi nhiều chính phủ thiểu số liên tiếp thất bại trong việc thông qua các biện pháp cắt giảm thâm hụt ngân sách, trong một nghị viện bị chia rẽ thành ba khối ý thức hệ đối lập gay gắt là cánh tả, trung dung và cánh hữu.
Ngoài vấn đề ngân sách, đảng PS hiện cũng đang yêu cầu chính phủ bãi bỏ cải cách hưu trí của Tổng thống Macron và khôi phục thuế đánh vào tài sản (ISF) – những đề xuất mà phe cánh hữu kiên quyết phản đối. Thủ tướng Lecornu đã để ngỏ khả năng nhượng bộ.
Nếu chính phủ thất bại trong việc giành đủ sự ủng hộ của Quốc hội, Pháp sẽ buộc phải ban hành đạo luật tạm thời cho phép chi tiêu khẩn cấp từ ngày 1/1, cho đến khi ngân sách chính thức được thông qua.
Trong bầu không khí chính trị đầy biến động, ông Lecornu nói với tờ La Tribune Dimanche hôm 12/10 rằng, ông không loại trừ khả năng từ chức thêm lần nữa: “Nếu các điều kiện không còn phù hợp, tôi sẽ ra đi. Tôi sẽ không nhắm mắt làm theo mọi thứ".
Bảo Minh