Phải tháo gỡ thể chế
Ngày 13/1, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã quán triệt nội dung, tinh thần Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.
Theo Thủ tướng, ngay sau khi Nghị quyết được ban hành Chính phủ đã bắt tay xây dựng ngay chương trình hành động với tinh thần: tư tưởng thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, làm việc có trọng tâm trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào ra việc đấy, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, và rõ kết quả.
Về nhiệm vụ giải pháp, Thủ tướng cho biết có 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu với 140 nhiệm vụ cụ thể. Trong đó nhóm thứ nhất là nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
“Chúng tôi quan niệm nguồn lực bắt đầu từ tư duy, động lực bắt nguồn tự sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân, doanh nghiệp. Đòi hỏi phải thực sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, nhận thức, cho đến hành động và kết quả đạt được. Đặc biệt là vai trò tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, mỗi tổ chức cá nhân hiểu rõ mới chuyển từ tư duy sang hành động để có kết quả”-Thủ tướng nêu rõ và yêu cầu các bộ, ngành, địa phương xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện chương trình hành động của Chính phủ để thực hiện nghị quyết 57. Đồng thời, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá, định kỳ đo lường, công bố công khai kết quả, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ dựa trên kết quả thực hiện.
Nhóm thứ hai, theo Thủ tướng là khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
“Thể chế phải tháo gỡ đầu tiên để quản lý chặt chẽ, vừa kiến tạo phát triển, huy động tối đa các nguồn lực cho phát triển, tạo không gian phát triển mới, tạo khung khổ pháp lý để huy động, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển”-Thủ tướng nhấn mạnh.
Nhóm thứ ba, Thủ tướng cho biết là tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Theo Thủ tướng: Nhà nước phải tạo ra cơ chế để huy động các nguồn lực xã hội, nguồn lực hợp tác công tư, huy động các nguồn lực khác, trong đó nhà nước đóng vai trò dẫn dắt.
Trọng dụng nhân tài
Nhóm thứ tư được Thủ tướng đề cập là phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Theo đó, cùng với việc tăng cường đầu tư hạ tầng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, phát triển và trọng dụng nhân lực chất lượng cao chính là yếu tố then chốt, là “chìa khóa vạn năng” mở ra cánh cửa thành công.
Một số nhiệm vụ trọng tâm theo Thủ tướng là xây dựng Đề án phát triển và trọng dụng nhân tài; rà soát, điều chỉnh quy hoạch tổ chức khoa học và công nghệ công lập, trong đó tổ chức nào hoạt động không hiệu quả sẽ được sáp nhập hoặc giải thể để tập trung nguồn lực cho các tổ chức nghiên cứu mạnh; có chính sách thu hút nhà khoa học và chuyên gia là người Việt Nam ở nước ngoài, người nước ngoài về làm việc tại Việt Nam.
Nhóm thứ năm là đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan Nhà nước; nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, hiệu lực quản lý Nhà nước, bảo đảm quốc phòng và an ninh.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Nhật Bắc)
Về vấn đề này, Thủ tướng nêu rõ: Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là đòn bẩy then chốt để nâng tầm hiệu quả quản lý Nhà nước, quản trị quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến vào hoạt động của các cơ quan Nhà nước sẽ tạo nên bước chuyển mình mạnh mẽ, góp phần kiến tạo một Chính phủ số tinh gọn, hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn. Chuyển đổi số sẽ là “chìa khóa vàng” để tối ưu hóa quy trình quản lý, nâng cao năng lực điều hành, dự báo và ra quyết định chính xác, kịp thời trên mọi lĩnh vực, từ kinh tế xã hội đến quốc phòng, an ninh.
Doanh nghiệp là “đầu tàu”, lực lượng nòng cốt của hệ sinh thái khoa học
Nhóm thứ sáu là thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Thủ tướng nhấn mạnh: Trong tiến trình hình thành và phát triển nền kinh tế số, doanh nghiệp chính là “đầu tàu”, là lực lượng nòng cốt của hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nhận thức rõ vai trò then chốt này, Chính phủ đã và đang triển khai nhiều chính sách “mở đường” cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh, tiếp cận và làm chủ công nghệ số, ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh.
Nhóm thứ bảy được Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh là tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Hợp tác quốc tế là nhân tố quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng với thế giới, nhanh chóng nắm bắt và ứng dụng những tiến bộ công nghệ tiên tiến.
Việt Thắng