Qua thực tiễn, mô hình canh tác lúa giảm phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh theo Đề án 1 triệu hecta đã trở thành xu hướng chung, mang lại lợi nhuận cho nông dân trên địa bàn tỉnh Cà Mau.
HTX Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phúc (ấp Tường Thắng B, xã Vĩnh Thanh) là một trong những đơn vị thực hiện mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp theo đề án. Tại đây, bước đầu ghi nhận nhiều kết quả khả quan vụ hè thu 2025. Mô hình được thực hiện trên diện tích 50ha, có 24 hộ nông dân tham gia.
Trồng lúa hữu cơ giảm phát thải giúp nông dân tăng thu nhập
Ông Nguyễn Hồng Phúc, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phát cho biết, tham gia mô hình canh tác lúa giảm phát thải, trong vụ hè thu các xã viên sử dụng giống OM18 cấp xác nhận, áp dụng quản lý nước ướt khô xen kẽ, sử dụng bón phân bón chuyên biệt, sạ lúa bằng máy kết hợp vùi phân, áp dụng phương pháp IPM trong quản lý dịch hại, tạo điều kiện để cây lúa khỏe, ít sâu bệnh và đổ ngã. Đồng thời, HTX áp dụng toàn bộ máy móc cơ giới trong quá trình sản xuất, thu hoạch lúa và thu gom rơm ra khỏi đồng để trồng nấm và làm phân bón hữu cơ.
Qua theo dõi, mô hình đã giảm được hơn 80kg lúa giống/ha, giảm lượng đạm nguyên chất hơn 17kg và giảm số lần phun thuốc bảo vệ thực vật 3 lần/vụ. “Năng suất lúa hơn 7 tấn/ha, tăng khoảng 300 kg/ha so với đối chứng ngoài mô hình. Đặc biệt, nông dân vừa có thêm thu nhập từ việc bán rơm rạ, vừa giảm được phát thải khí nhà kính khoảng 2 tấn CO2/ha. Lợi nhuận tăng thêm khoảng 5 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình”, ông Phúc chia sẻ.
Ông Trương Hoàng Lil, Chủ tịch UBND xã vĩnh Thanh cho hay việc tham gia mô hình đã mang lại nhiều thay đổi tích cực cho nông dân. So với tập quán sản xuất truyền thống trước đây, mô hình giúp nông dân tiết kiệm chi phí, giảm sử dụng phân bón vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật, kiểm soát dịch hại tốt hơn mà năng suất vẫn đảm bảo, thậm chí cao hơn. Quan trọng hơn, nông dân được tiếp cận quy trình canh tác tiên tiến, thân thiện với môi trường, hướng tới nền nông nghiệp bền vững và hiện đại.
“Mô hình sẽ được nhân rộng trong các vụ mùa tiếp theo, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập, thúc đẩy thực hiện thành công Đề án 1 triệu hecta chất lượng cao tại vùng ĐBSCL", ông Lil nói.
Sản xuất lúa giảm phát thải, góp phần bảo vệ môi trường đất nông nghiệp
Theo Sở Nông nghiệp - Môi trường Cà Mau, thời gian qua, tình hình phát triển sản xuất lúa gạo trên địa bàn tỉnh Cà Mau có nhiều chuyển biến tích cực, có sự thay đổi nhanh về cơ cấu giống, không ngừng ứng dụng quy trình kỹ thuật tiên tiến để tăng năng suất, sản lượng và giá trị lúa gạo.
Thực hiện Đề án phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030, trong vụ hè thu 2025, tỉnh Cà Mau thực hiện 3 mô hình canh tác lúa giảm phát thải quy mô 110ha, trong đó 2 mô hình quy mô 60ha được thực hiện tại HTX Dịch vụ nông nghiệp Kinh Dớn (xã Đá Bạc); 1 mô hình quy mô 50ha tại HTX Hồng Phát (xã Vĩnh Thanh). Năng suất lúa đạt 6 - 6,5 tấn/ha, thu khoảng 30 - 35 triệu đồng/ha, cao hơn so với việc sản xuất ngoài mô hình từ 5 - 8 triệu đồng/ha.
Năm 2025, tỉnh Cà Mau đặt ra mục tiêu chung tăng năng suất, sản lượng và giá trị ngành hàng lúa gạo, phấn đấu thực hiện đạt chỉ tiêu về tăng trưởng khu vực 1 (ngư, nông, lâm nghiệp) từ 4%, góp phần phấn đấu tăng trưởng tổng sản phẩm (GRDP) của tỉnh đạt 8%. Cụ thể, diện tích canh tác lúa năm nay đạt 81.500ha, diện tích gieo trồng 116.650ha. Trong đó, diện tích ứng dụng quy trình canh tác tiên tiến trên 60%, giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật từ 25% trở lên, giảm phát thải khí nhà kính 10%.
Năm nay tỉnh phấn đấu đạt sản lượng từ 550.000 tấn. Trong đó, khoảng 350.000 tấn lúa, tương đương 200.000 tấn gạo tiêu thụ ngoài tỉnh và phục vụ xuất khẩu. Áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa đạt trên 50% diện tích, hướng tới lợi nhuận cho người trồng lúa đạt trên 30%.
Tỉnh Cà Mau sẽ mời gọi kết nối 10 - 15 doanh nghiệp ký kết hợp đồng liên kết và tiêu thụ lúa gạo với 15 - 20 hợp tác xã, 7 - 10 doanh nghiệp ký kết hợp đồng liên kết đầu vào; phấn đấu liên kết có hợp đồng sản xuất gắn với tiêu thụ đạt 15% diện tích canh tác; thực hiện thí điểm và nhân rộng mô hình sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh quy mô 1.180ha.
Trần Khải