Bà Phan Thị Mai và ông Hoàng Kim Khánh là hai cá nhân chủ chốt đứng sau hệ sinh thái Mailisa. Ảnh: Mailisa.
Vụ buôn lậu mỹ phẩm liên quan Công ty MK Skincare của vợ chồng giám đốc hệ thống thẩm mỹ viện Mailisa vừa bị Bộ Công an phanh phui đang thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận.
Kết quả điều tra ban đầu cho thấy từ năm 2020 đến 2024, bà Phan Thị Mai và ông Hoàng Kim Khánh bị cáo buộc nhập mỹ phẩm giá rẻ, kém chất lượng từ Quảng Châu (Trung Quốc), sau đó cấu kết làm giả hồ sơ nguồn gốc để biến thành hàng sản xuất tại Hong Kong và xin cấp CFS. Số hàng này được đưa lậu về Việt Nam, quảng cáo là sản phẩm cao cấp và bán với giá cao gấp nhiều lần nhằm thu lợi hàng nghìn tỷ đồng.
Mỹ phẩm kém chất lượng vốn không phải chuyện hiếm, nhưng vụ việc liên quan Mailisa gây chú ý vì quy mô lớn, thủ đoạn phức tạp và dấu hiệu gian lận có tổ chức. Trước diễn biến này, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã yêu cầu kiểm tra, thu thập mẫu và đến nay đã ban hành quyết định thu hồi đối với 162 sản phẩm do Công ty MK Skincare phân phối (thẩm mỹ viện Mailisa bán).
Dẫu vậy, đến nay, người tiêu dùng vẫn chưa rõ kết quả kiểm nghiệm từ các mỹ phẩm của Mailisa. Trong lúc chờ kết luận, không ít khách hàng lo lắng vì đã chi tiền triệu các mỹ phẩm này.
Nạn nhân của "kem trộn"
Áp lực cải thiện ngoại hình trong thời đại mạng xã hội khiến không ít người tìm đến các sản phẩm làm đẹp được quảng cáo rầm rộ. Thanh Hằng (28 tuổi) và Minh An (35 tuổi) là hai trường hợp tiêu biểu. Thanh Hằng, nhân viên văn phòng từng bị thu hút bởi quảng cáo kem trị nám hứa hết nám sau 7 ngày, được giới thiệu là hàng cao cấp và có chứng nhận quốc tế.
Ban đầu, làn da cô trắng mịn, nhưng khi ngừng sử dụng, da sạm đen, nám mảng, tàn nhang lan rộng, mao mạch nổi đỏ li ti. Hằng phải đeo khẩu trang, trang điểm dày để che gương mặt như bị cháy nắng, điều trị nhưng kết quả hạn chế.
Da của chị Thanh Hằng bị sạm, bong tróc sau thời gian dùng kem trị nám kém chất lượng. Ảnh: BVCC.
Trường hợp của Minh An còn phức tạp hơn. Là người có thu nhập tốt và sẵn sàng chi tiền mua các bộ sản phẩm chống lão hóa hàng hiệu, cô tin rằng sản phẩm đắt tiền đồng nghĩa với an toàn. Thế nhưng, kem và serum được quảng cáo cao cấp lại khiến da cô rạn nứt, mất đàn hồi, khô ráp và lão hóa nhanh chóng.
Theo bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thị Thanh Giang, khoa Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Da liễu TP.HCM, hiện nay nhiều mỹ phẩm quảng cáo cao cấp lại chứa các thành phần nguy hiểm, điển hình như paraben, một loại hoạt chất bảo quản có khả năng gây ung thư, đặc biệt là nữ giới.
Ngoài ra, các hoạt chất làm sáng da như hydroquinone hay corticoid cũng tiềm ẩn rủi ro: nếu sử dụng kéo dài, không có hướng dẫn của bác sĩ, có thể gây nổi mụn, giãn mạch, rối loạn sắc tố da vĩnh viễn.
Mỗi ngày, Bệnh viện Da liễu TP.HCM tiếp nhận nhiều trường hợp biến chứng từ mỹ phẩm không rõ nguồn gốc. Có người chỉ sau 1-2 ngày dùng kem đã kích ứng, nổi mụn, người khác dùng sản phẩm peel da tại nhà thì da sưng nề, nhiễm trùng, chảy dịch, thậm chí phải nhập viện.
"Nhiều bệnh nhân vẫn để lại di chứng rối loạn sắc tố sau khi điều trị", bác sĩ Giang nói.
Bác sĩ Trần Hương Trà My, khoa Da liễu - Miễn dịch dị ứng, Bệnh viện Thống Nhất TP.HCM), nhấn mạnh mỹ phẩm không rõ nguồn gốc tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các sản phẩm giá rẻ thường chứa chất cấm, chất vượt ngưỡng an toàn, gây kích ứng, tổn thương da, thậm chí ảnh hưởng gan, thận. Trong số đó, nhiễm corticoid là tình trạng phổ biến, khiến da mỏng, đỏ, giãn mạch và sạm đen.
Với tình huống bán mỹ phẩm đội lốt cao cấp như của vợ chồng bà chủ thẩm mỹ viện Mailisa, đáng lo ngại nhất ở mỹ phẩm buôn lậu và kém chất lượng là nguy cơ tiềm ẩn mà người dùng không thể tự nhận biết. Nhiều sản phẩm được pha trộn hóa chất rẻ tiền, không qua kiểm định, nên không thể dự đoán cách cơ thể phản ứng, đặc biệt khi sử dụng trên diện rộng hoặc kéo dài. Các biến chứng từ loại mỹ phẩm này thường không xuất hiện ngay lập tức, khiến người dùng tiếp tục sử dụng trong thời gian dài và dẫn đến tổn thương sâu hơn.
Làm gì khi trót dùng kem kém chất lượng như của Mailisa
Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thị Thanh Giang, khoa Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Da liễu TP.HCM, cho hay nếu kem đang sử dụng có dấu hiệu bất thường như ngứa, nổi mẩn, sạm hay đỏ da, việc đầu tiên cần làm là ngưng sử dụng ngay để tránh tình trạng xấu thêm. Tiếp đó, người dùng nên đến khám bác sĩ chuyên khoa da liễu thay vì tự ý mua thuốc hay kem điều trị tại nhà.
Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ tổn thương, xác định các thành phần có hại và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Đồng thời, nên giữ lại hóa đơn, vỏ sản phẩm, nhãn mác và các thông tin quảng cáo, bởi đây là cơ sở quan trọng nếu muốn tố cáo hoặc yêu cầu bồi thường về sau.
"Người tiêu dùng cũng có thể phản ánh tới Cục Quản lý thị trường hoặc Sở Y tế để sản phẩm được kiểm nghiệm và xử lý theo quy định", bác sĩ Giang nhấn mạnh.
Ngoài ra, việc chia sẻ trải nghiệm cá nhân với cộng đồng giúp cảnh báo những người khác về nguy cơ từ mỹ phẩm không rõ nguồn gốc hoặc làm giả.
Các sản phẩm kem kém chất lượng của Mailisa được nhập từ Trung Quốc, bị Bộ Y tế buộc thu hồi. Ảnh: Mailisa.
Để chọn mua mỹ phẩm an toàn, bác sĩ Giang khuyến cáo người dùng nên chỉ mua tại cửa hàng chính hãng hoặc nhà phân phối uy tín, tránh những sản phẩm có giá quá thấp bất thường so với thị trường. Với các sản phẩm mang tính điều trị chuyên sâu, nên đến bệnh viện hoặc chuyên khoa da liễu để được tư vấn và theo dõi.
Trước khi sử dụng, hãy kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm, đảm bảo nhãn mác đầy đủ, có CFS hoặc giấy phép lưu hành hợp pháp, đồng thời tránh tin vào quảng cáo trên mạng xã hội hay các trang bán hàng không chính thống.
Theo bác sĩ Giang, làm đẹp là nhu cầu chính đáng, nhưng khi thị trường tràn ngập mỹ phẩm giả, kem trộn nguy hại và quảng cáo thổi phồng, mỗi người tiêu dùng cần trở thành “người gác cổng” đầu tiên bảo vệ sức khỏe bản thân.
Trao đổi với Tri Thức - Znews về tình huống pháp lý liên quan Mailisa, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường (Trường Đại học Thủy Lợi) cho biết buôn lậu là hành vi đưa hàng hóa qua biên giới trái phép khi đạt giá trị luật định, theo Điều 188 Bộ luật Hình sự. Mức phạt có thể lên đến 20 năm tù và người phạm tội có thể bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Người tiêu dùng mua phải sản phẩm kém chất lượng như của Mailisa, gây thiệt hại về sức khỏe hoặc tài sản, hoàn toàn có quyền liên hệ cơ quan điều tra để được xác định là bị hại và yêu cầu bồi thường.
Nguyễn Thuận