Trung Đông: Hy vọng hòa bình tan biến

4 giờ trướcBài gốc

Hôm 9/9, Israel đã tiến hành một cuộc tấn công vào các quan chức Hamas đang họp tại thủ đô Doha của Qatar, được cho là bao gồm cả trưởng đoàn đàm phán ngừng bắn của nhóm này, họ là những người đang đàm phán một thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ và các nước Vùng Vịnh khác làm trung gian. Hamas cho biết 6 người đã thiệt mạng, bao gồm cả con trai của thủ lĩnh lưu vong ở Gaza Khalil al-Hayya. Họ cho biết ban lãnh đạo cấp cao của họ, bao gồm cả nhóm đàm phán, đều sống sót. Các thủ lĩnh Hamas đến Doha để thảo luận về đề xuất ngừng bắn mới do Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra.

Hình ảnh vụ tấn công của Israel tại Doha, Qatar.

Người phát ngôn của Tổng thống Mỹ Karoline Leavitt cho biết ông Trump đã được quân đội Mỹ thông báo về cuộc tấn công vào sáng 9/9 và sau đó ông đã chỉ đạo đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff báo cho Qatar về vụ tấn công. Tuy nhiên, lời cảnh báo chỉ đến khi vụ việc đã bắt đầu ở Doha.

Cuộc tấn công của Israel diễn ra vài giờ sau khi quân đội nước này cảnh báo tất cả cư dân ở Gaza City sơ tán trước một cuộc tấn công được lên kế hoạch nhằm kiểm soát nơi mà họ mô tả là thành trì cuối cùng còn lại của Hamas, nơi hàng trăm nghìn người đang sống trong nạn đói.

Trong một cuộc phỏng vấn với Kênh CNN hôm 10/9, Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim al-Thani gọi vụ tấn công của Israel là một hành động "khủng bố nhà nước". Ông Al-Thani cáo buộc ông Netanyahu đã "lãng phí" thời gian của Qatar trong việc tổ chức các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas và cho biết đất nước của ông sẽ đánh giá lại "mọi thứ" về vai trò trung gian hòa giải trong cuộc xung đột. "Tôi nghĩ rằng những gì ông Netanyahu đã làm đã dập tắt mọi hy vọng cho những con tin Israel", ông nói thêm.

Thủ tướng Anh Keir Starmer đã lên án vụ tấn công ở Qatar, nói rằng Israel đã vi phạm chủ quyền của Qatar và "không làm gì để đảm bảo hòa bình mà Anh và rất nhiều đồng minh của chúng tôi cam kết". Nga và Trung Quốc cũng lên án vụ tấn công, trong khi các nhà lãnh đạo khu vực đã tới Qatar để thể hiện sự đoàn kết. Nhà Trắng cũng ra tuyên bố gọi vụ tấn công là “không thúc đẩy mục tiêu của Israel hay Mỹ”.

Ông Netanyahu đã phản ứng một cách thách thức trước những lời chỉ trích quốc tế về vụ tấn công. Trong một tuyên bố video, ông Netanyahu cáo buộc Qatar chứa chấp những kẻ khủng bố và cho biết ông bảo lưu quyền tiếp tục các cuộc tấn công trong tương lai. "Tôi nói với Qatar và tất cả các quốc gia chứa chấp những kẻ khủng bố, các vị hoặc trục xuất chúng hoặc đưa chúng ra xét xử", ông nói. "Bởi vì nếu các vị không làm vậy, chúng tôi sẽ làm".

Thủ tướng Qatar Mohammed al-Thani.

Các quan chức Israel khác cũng đã phản ứng một cách thách thức trước những lời chỉ trích của công chúng về vụ tấn công, trong bối cảnh có nghi ngờ về việc liệu các tên lửa do máy bay không quân Israel bắn đi có tiêu diệt được bất kỳ mục tiêu chính nào của họ hay không. Hôm 10/9, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz, đã cảnh báo rằng "cánh tay dài của họ sẽ hành động chống lại kẻ thù ở bất cứ đâu". Đại sứ Israel tại Mỹ Yechiel Leiter nói với Fox News rằng nếu cuộc tấn công không giết chết các thủ lĩnh Hamas, nó sẽ thành công trong "lần sau".

Tại Israel, các cuộc tấn công đã khơi mào niềm hân hoan nhưng cũng gây lo lắng cho gia đình các con tin bị giam giữ ở Gaza, cho biết họ lo sợ cho số phận của những người thân yêu sau 23 tháng xung đột.

Cuộc chiến giữa Israel và Hamas bùng nổ sau một cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào tháng 10/2023, giết chết 1.200 người, chủ yếu là thường dân, và bắt cóc 250 người. Hiện 48 con tin vẫn còn ở Gaza, nhưng chưa đến một nửa được cho là còn sống. Cuộc tấn công của Israel sau đó cho đến nay đã giết chết hơn 64.000 người Palestine, chủ yếu là thường dân, làm bị thương hơn 150.000 người và biến phần lớn Gaza thành đống đổ nát.

Israel đã triển khai lại sức mạnh không quân hôm 10/9, với một cuộc không kích ở Yemen. Đài truyền hình Almasirah do Houthi kiểm soát, đưa tin rằng Bộ Quốc phòng ở thủ đô Sana'a đã bị tấn công. Đài Phát thanh Quân đội Israel cho biết trụ sở và các trại quân sự của Houthi nằm trong số các mục tiêu.

Tại Sana'a, người dân cho biết vụ tấn công hôm 10/9 đã tấn công vào một nơi ẩn náu giữa 2 ngọn núi được sử dụng làm trụ sở chỉ huy và kiểm soát. Mức độ thiệt hại vẫn chưa được làm rõ ngay lập tức. Cuối tháng 8, một cuộc không kích của Israel vào Yemen đã giết chết Thủ tướng Houthi Ahmed al-Rahawi.

Các cuộc thăm dò dư luận liên tiếp cho thấy sự ủng hộ rộng rãi tại Israel đối với một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh và giải cứu con tin, trong khi ông Netanyahu bị cáo buộc kéo dài xung đột vì mục đích chính trị.

Qatar là một đồng minh của Mỹ, nơi đặt căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ ở Trung Đông. Gần đây, quốc gia này đã nổi lên như một “trung tâm hòa giải” của khu vực và thế giới. Trong cuộc chiến ở Gaza, Qatar đã tổ chức một số vòng đàm phán gián tiếp giữa Israel và Hamas tại Doha và góp phần làm trung gian cho 2 thỏa thuận ngừng bắn ngắn ngủi do Mỹ và Ai Cập là hai bên trung gian.

Andreas Krieg, giảng viên cao cấp tại Đại học King's College London, gọi đây là một "đòn đánh thẳng vào trọng tâm của hòa giải khu vực" và Washington đã không thể ngăn chặn. "Điều này cho thấy ông Trump không thể thực thi chính sách dựa trên hòa giải mà ông ấy đang đặt ra", ông nói.

Trước khi Israel tiến hành vụ tấn công, Hamas hôm 6/9 một lần nữa tuyên bố sẽ thả tất cả con tin nếu Israel đồng ý chấm dứt chiến tranh và rút quân khỏi Gaza. Ông Netanyahu thì đang thúc đẩy một thỏa thuận toàn diện, theo đó tất cả các con tin sẽ được thả cùng một lúc, Hamas sẽ giải giáp vũ khí và các thủ lĩnh phiến quân sẽ bị lưu đày.

Amos Nadan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông và châu Phi Moshe Dayan, cho biết vụ tấn công hôm 9/9 có thể được dự định là một động thái tương tự như vụ ám sát Hassan Nasrallah, thủ lĩnh lực lượng dân quân Hezbollah ở Lebanon năm ngoái, sau đó là lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah 2 tháng sau đó.

Trương Hùng (Tổng hợp)

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/su-kien-binh-luan-antg/trung-dong-hy-vong-hoa-binh-tan-bien-i781243/