Điều này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc tích hợp sức mạnh siêu máy tính vào một thiết bị nhỏ gọn.
Thiết bị điện toán thông minh giống não người đầu tiên trên thế giới của Trung Quốc. Ảnh: Nhật báo Khoa học Công nghệ
Được mô tả là thiết bị điện toán thông minh giống não người đầu tiên trên thế giới, thiết bị mang tên BIE-1 (BI Explorer) này đã nén sức mạnh của siêu máy tính vào một thiết bị có kích thước của một chiếc tủ lạnh mini bằng cách áp dụng thuật toán Mạng Nơ-ron Trực quan (Intuitive Neural Network, INN) lấy cảm hứng từ não người. Nhờ đó, thiết bị này không chỉ đạt được hiệu suất siêu máy tính tích hợp cao, mà còn mở ra một hướng đi mới để nâng cao hiệu suất năng lượng của các trung tâm siêu máy tính truyền thống và cụm máy tính thông minh.
Theo Nhật báo Khoa học Công nghệ của Trung Quốc, hệ thống này tích hợp 1.152 lõi CPU, 4,8 terabyte bộ nhớ DDR5 và 204 terabyte dung lượng lưu trữ trong một không gian cực kỳ nhỏ gọn. Đáng chú ý, thiết bị này duy trì độ ồn khi vận hành ở mức dưới 45 decibel và mức tiêu thụ điện năng chỉ bằng 1/10 so với các thiết bị siêu máy tính thông thường. Ngay cả khi hoạt động ở mức tải tối đa, nhiệt độ của hệ thống vẫn duy trì ổn định dưới 70°C.
Đột phá cốt lõi của BIE-1 nằm ở thuật toán giống như não bộ dựa trên mạng nơ-ron trực quan. Hệ thống này sử dụng một mạng học tập hợp nhất các trị số và ký hiệu, mô phỏng cao các cơ chế tính toán của não người. Nó tích hợp tính toán ký hiệu với một mô hình logic tam phân dựa trên dữ liệu giống như não bộ, cho phép đào tạo và suy luận tốc độ cao, hiệu quả cao các mô hình khác nhau, bao gồm cả các mô hình lớn.
Nói như lời ông Nhiếp Lỗi (Nie Lei), Giám đốc Phòng thí nghiệm Liên hợp Hệ thống máy tính thông minh của Viện Khoa học và Công nghệ Thông minh Quảng Đông: “Điều này giống như việc đưa khả năng thu thập và truy xuất của một thư viện lớn vào một tủ sách tại nhà, và hơn thế tủ sách đó cực kỳ tiết kiệm năng lượng và yên tĩnh”.
Ông cũng bổ sung thêm: “Ngoài việc thúc đẩy khả năng tiếp cận phổ cập năng lực tính toán, BIE-1 còn cung cấp những hiểu biết mới về việc tối ưu hóa hiệu suất năng lượng trong các trung tâm siêu máy tính”. Chi phí phần cứng đã giảm khoảng 50%, mức tiêu thụ năng lượng giảm gần 90% và độ chính xác trên nhiều bộ dữ liệu chuyên nghiệp đã được cải thiện. Những con số này cho thấy rào cản gia nhập ngành điện toán thông minh đã được giảm đáng kể.
Còn ông Thái Giang (Cai Jiang), Giám đốc Phòng thí nghiệm Liên hợp Hệ thống Giao diện Não-Máy tính Đa phương thức của Viện Khoa học và Công nghệ Thông minh Quảng Đông, giải thích: “AI truyền thống giống như một hộp đen - nó chỉ đưa ra câu trả lời mà không nêu lý do. Thuật toán của chúng tôi mang đến cho AI khả năng lý luận. Nó không chỉ đưa ra phán đoán mà còn có thể giải thích lý do tại sao phán đoán đó được đưa ra”.
Khả năng này cho phép BIE-1 nắm vững các mẫu với lượng dữ liệu đầu vào tối thiểu, tiếp tục học kiến thức mới mà không quên các kỹ năng cũ và xử lý đồng thời nhiều phương thức thông tin — văn bản, hình ảnh, âm thanh...
Trong thử nghiệm hiệu suất thực tế, BIE-1 đã chứng minh kết quả vượt trội. Trên CPU đơn nút (single-node CPU), nó đã hoàn thành tác vụ đào tạo liên quan đến hàng chục tỷ mã (token) thông báo chỉ trong 30 giờ. Tốc độ đào tạo và suy luận lần lượt đạt 100.000 token mỗi giây và 500.000 token mỗi giây — hiệu suất tương đương với các cụm máy tính truyền thống yêu cầu nhiều GPU cao cấp.
Bích Thuận/VOV-Bắc Kinh