Việc đưa robot mang thai hộ con người vào thực tiễn vẫn còn vấp nhiều tranh cãi. Ảnh: H.K.Finance.
Giữa không khí sôi động của Hội nghị Robot Thế giới 2025, mọi ánh mắt dường như đổ dồn về phía Tiến sĩ Zhang Qifeng, Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) nhờ vào mô hình “robot mang thai” đầu tiên trên thế giới.
Robot mang thai với giá hơn 300 triệu đồng
Theo Chosun Biz, mẫu robot hình người này được trang bị tử cung nhân tạo đặt trong khoang bụng, mô phỏng chính xác môi trường tử cung của người phụ nữ. Nó có thể mang thai liên tục suốt 10 tháng, giúp thai nhi phát triển và sinh nở gần như tự nhiên.
Giá bán robot được cho là không vượt quá 100.000 nhân dân tệ (hơn 360 triệu đồng) và mẫu thử nghiệm đầu tiên dự kiến sẽ ra mắt trong năm tới.
Trong cuộc trò chuyện với trang Kuai Ke Zhi ngày 8/8, tiến sĩ Zhang chia sẻ robot mang thai không chỉ đơn thuần là một chiếc lồng ấp thai nhi mà còn là một cơ thể gần giống người thật, với hệ thống tử cung nhân tạo có thể tái hiện trọn vẹn quá trình từ thụ thai đến sinh nở.
Đặc biệt, hệ thống này sử dụng “buồng phản ứng sinh học” - mô phỏng hoàn chỉnh môi trường tử cung với dịch ối nhân tạo giữ nhiệt độ ổn định 37 độ C, hệ tuần hoàn dinh dưỡng thông minh và cảm biến tương tác giúp phát triển trí não thai nhi. Tất cả tạo nên một chiếc “lồng ấp” tối ưu. Tuy nhiên, Tiến sĩ Zhang vẫn chưa công bố chi tiết về quy trình thụ tinh và cấy phôi trong hệ thống tử cung nhân tạo của robot.
Trước đó, công nghệ tử cung nhân tạo đã ghi nhận nhiều thành công trong các thử nghiệm với động vật. Năm 2017, các nhà khoa học ở Bệnh viện Nhi Philadelphia từng nuôi dưỡng thành công một chú cừu non sinh non tương đương thai 23 tuần của người trong một thiết bị gọi là “biobag” - chiếc túi vinyl trong suốt chứa dịch ối nhân tạo và cung cấp dưỡng chất qua dây rốn nhân tạo.
Sau bốn tuần, chú cừu bắt đầu mọc lông, phát triển bình thường trong môi trường nhân tạo. Tuy nhiên, đó mới chỉ là lồng ấp cho cá thể sinh non, chưa thể tái hiện toàn bộ quá trình mang thai tự nhiên như robot của tiến sĩ Zhang hướng tới.
Nhiều ý kiến trái chiều
Giáo sư Zhang Zhiqiang - người trực tiếp công bố kế hoạch ra mắt robot mang thai, cho biết ông đã phát triển dự án hơn 2 năm với mục tiêu giải quyết bài toán dân số suy giảm và nhu cầu sinh con của những người không muốn kết hôn nhưng vẫn khát khao làm cha mẹ. Trong bối cảnh thuê mang thai hộ thương mại vẫn bị cấm, robot mang thai được hứa hẹn là giải pháp nhân văn hơn.
Về các vấn đề đạo đức và pháp lý, ông cho biết đã tổ chức nhiều diễn đàn thảo luận với chính quyền tỉnh Quảng Đông và đề xuất các chính sách liên quan.
Ngay sau khi tin tức được công bố, “robot mang thai” nhanh chóng trở thành chủ đề hot nhất trên mạng xã hội Weibo với video phỏng vấn thu hút gần 4.000 bình luận trên Douyin.
Dư luận chia làm hai thái cực rõ rệt. Một bên phản đối mạnh mẽ, cho rằng việc thai nhi chào đời mà không có kết nối trực tiếp với mẹ là tàn nhẫn và vi phạm đạo đức, bên cạnh những nghi vấn về nguồn gốc trứng thụ tinh trong hệ thống. Ở phía ngược lại, nhiều người lại tỏ ra lạc quan và hy vọng. Họ tin rằng đây là cơ hội để giải phóng phụ nữ khỏi gánh nặng thai nghén, đồng thời mở ra hi vọng mới cho các cặp vợ chồng hiếm muộn.
“Tôi đã thử thụ tinh nhân tạo ba lần nhưng thất bại, giờ đây có thể có cơ hội làm mẹ”, một người dùng chia sẻ đầy xúc động. Nhiều người khác cũng bày tỏ niềm tin rằng công nghệ này sẽ góp phần giải quyết vấn đề vô sinh ngày càng tăng cao tại Trung Quốc, nơi tỷ lệ vô sinh đã tăng từ 11,9% năm 2007 lên 18% năm 2020. Không ít địa phương lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải đã đưa các phương pháp thụ tinh nhân tạo vào danh mục bảo hiểm y tế nhằm hỗ trợ các gia đình khó khăn.
Kỳ Duyên