Những chú chó robot chuyên dụng như trong ảnh đã được thử nghiệm trong một hang động ở Đông Bắc Trung Quốc - khu vực mô phỏng môi trường dưới lòng đất trên Mặt trăng. Ảnh: Handout.
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đang tiến hành thử nghiệm và huấn luyện “chó robot” nhằm chuẩn bị cho hoạt động thám hiểm dưới bề mặt Mặt trăng - khu vực được coi là lý tưởng để đặt căn cứ sinh sống lâu dài của con người.
Theo thông báo ngày 28/9 trên tài khoản mạng xã hội của Đại học Bắc Kinh, nhóm nghiên cứu thuộc Khoa Khoa học Máy tính đã phát triển hai mẫu robot chuyên dụng cho sứ mệnh này và tiến hành thử nghiệm trong một hang động ở Đông Bắc Trung Quốc.
Hang động hình thành từ dòng dung nham, nằm trong khu rừng gần hồ Jingbo thuộc thành phố Mẫu Đơn Giang (tỉnh Hắc Long Giang), có đặc điểm “gần như giống hệt” môi trường dưới lòng đất trên Mặt trăng.
Tại đây, nhiều đoạn hang đột ngột thu hẹp đến mức con người không thể tiếp cận, vì vậy các “chó robot” được triển khai như lực lượng trinh sát, thực hiện các nhiệm vụ khảo sát mà con người khó có thể đảm đương.
Ông Zhang Shanghang, nhà nghiên cứu của Đại học Bắc Kinh và Viện Trí tuệ nhân tạo Bắc Kinh, cho biết việc thử nghiệm trong môi trường “ống dung nham giống Mặt Trăng” giúp thúc đẩy công AI hiện thân (embodied AI) ứng dụng trong thám hiểm không gian sâu.
Dưới sự dẫn dắt của ông Zhang, hai robot được tùy chỉnh đặc biệt này có thể tự hành, tránh chướng ngại vật, vẽ bản đồ và ghi lại cấu trúc 3D độ chính xác cao trong các hang động. Với cảm biến lidar, chúng còn cung cấp dữ liệu không gian tin cậy cho nghiên cứu khoa học.
Một nguyên mẫu được thiết kế lấy cảm hứng từ loài thú ăn kiến với đôi chi trước khỏe mạnh để đào bới. Robot này kết hợp cánh tay linh hoạt với bệ di động chắc chắn, hướng tới khả năng thám hiểm tự động và đa nhiệm trong môi trường phức tạp.
Nguyên mẫu thứ hai được đặt tên theo loài lưỡng cư kỳ giông. Robot này có hệ thống bánh xe mềm, biến dạng linh hoạt, cho phép di chuyển trên địa hình gồ ghề và thực hiện trinh sát môi trường hiệu quả.
Một nhà khoa học khác của Đại học Bắc Kinh cho biết mục tiêu dài hạn là phát triển độc lập các robot thám hiểm không gian sâu, có thể tham gia những sứ mệnh tương lai lên Mặt trăng và Sao Hỏa.
Theo giới chuyên gia, nghiên cứu cảnh quan dưới lòng đất Mặt trăng bằng robot có ý nghĩa đặc biệt quan trọng cho việc khai thác và sinh sống lâu dài trên hành tinh này.
Các ống dung nham - đường hầm tự nhiên do dung nham tạo thành - được coi là địa điểm tối ưu để xây dựng căn cứ, bởi chúng có thể bảo vệ con người trước bức xạ vũ trụ và biến thiên nhiệt độ cực đoan trên bề mặt.
Ông Li Jiaqi, nhà nghiên cứu thuộc Khoa Khoa học Trái đất và Không gian (Đại học Bắc Kinh), cho biết biên độ nhiệt trên bề mặt Mặt trăng có thể vượt quá 300 độ C giữa ngày và đêm, với mức thấp xuống tới âm 183 độ C.
Những biến thiên khắc nghiệt này khiến thiết bị dễ bị hư hỏng, trong khi các hang động lại duy trì nhiệt độ ổn định hơn, thuận lợi cho việc triển khai phương tiện thám hiểm và thậm chí xây dựng căn cứ có người ở.
Không chỉ Trung Quốc, nhiều nhóm nghiên cứu ở phương Tây bao gồm Mỹ và Tây Ban Nha cũng đang phát triển và thử nghiệm chó robot trong môi trường “tương tự Mặt trăng” trên Trái đất để phục vụ việc khám phá các ống dung nham.
Theo Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, sứ mệnh Hằng Nga 7 dự kiến được phóng lên cực nam Mặt trăng vào khoảng năm 2026, mang theo thiết bị địa chấn để nghiên cứu “động đất Mặt trăng” và khảo sát cấu trúc bên trong.
Phương Linh