Trung Quốc trả giá vì 'cuộc đua mở rộng' ngành pin mặt trời

17 giờ trướcBài gốc

Công nhân mang các tấm pin mặt trời đến lắp đặt tại một trang trại năng lượng mặt trời ở Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, Trung Quốc. Ảnh: China Daily

Lỗ toàn ngành, sa thải hàng loạt

Theo phân tích của Reuters dựa trên số liệu công khai, trong năm 2023, năm tập đoàn lớn gồm Longi Green Energy, Trina Solar, Jinko Solar, JA Solar và Tongwei đã cắt giảm khoảng 87.000 lao động, tương đương 31% tổng nhân sự. Đây là mức cắt giảm đáng báo động, cho thấy cuộc khủng hoảng đang diễn ra trên toàn ngành.

Sa thải lao động là vấn đề nhạy cảm tại Trung Quốc, nơi việc làm được xem là chìa khóa ổn định xã hội. Ngoài Longi từng công khai giảm 5% nhân sự năm 2024, các công ty còn lại từ chối bình luận về đợt cắt giảm quy mô lớn này.

Chuyên gia Cheng Wang từ Morningstar nhận định: “Ngành công nghiệp này bắt đầu suy yếu từ cuối năm 2023, sang 2024 thì càng tệ hơn. Và tới 2025, mọi thứ dường như chỉ tiếp tục xấu đi.”

Trong giai đoạn 2020 – 2023, Trung Quốc ồ ạt đầu tư mở rộng sản xuất pin năng lượng mặt trời khi chính phủ chuyển hướng từ bất động sản sang ba ngành chiến lược mới: pin mặt trời, xe điện và pin lưu trữ.

Tuy nhiên, cơn sốt đầu tư đã đẩy ngành vào vòng xoáy dư cung. Mỗi năm, sản lượng tấm pin sản xuất ra cao gấp đôi so với nhu cầu thực tế của thị trường toàn cầu.

Giá thành giảm sâu do cạnh tranh khốc liệt, cộng thêm việc Mỹ áp thuế lên các sản phẩm từ nhà máy Trung Quốc đặt tại Đông Nam Á, khiến các doanh nghiệp Trung Quốc hứng chịu khoản lỗ lên tới 60 tỷ USD chỉ riêng trong năm 2024.

Theo báo cáo của Hiệp hội Công nghiệp Quang điện Trung Quốc, từ đầu năm 2024 đến nay đã có hơn 40 doanh nghiệp phá sản, hủy niêm yết hoặc bị mua lại.

Những nỗ lực tháo gỡ bẫy dư cung

Trước tình trạng thua lỗ toàn ngành kéo dài hơn một năm rưỡi, chính quyền trung ương đang phát tín hiệu can thiệp. Đầu tháng 7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi chấm dứt “cạnh tranh giá cả hỗn loạn”. Chỉ vài ngày sau, Bộ Công nghiệp cam kết loại bỏ năng lực sản xuất lạc hậu.

Tập đoàn sản xuất polysilicon GCL cũng cho biết, các doanh nghiệp hàng đầu đang tính thành lập một tổ chức kiểu OPEC để kiểm soát giá và nguồn cung, cùng với một quỹ 50 tỷ NDT nhằm mua lại và đóng cửa khoảng 1/3 công suất sản xuất chất lượng thấp.

Trong khi đó, giá polysilicon, nguyên liệu quan trọng cho sản xuất pin mặt trời, đã tăng gần 70% trong tháng 7, nhưng giá bán tấm pin chỉ tăng nhẹ, cho thấy sức ép thị trường vẫn rất lớn.

Tuy nhiên, khả năng Bắc Kinh xử lý triệt để tình trạng dư thừa vẫn còn bỏ ngỏ. Nhiều chính quyền địa phương e ngại tác động tiêu cực đến việc làm và tăng trưởng kinh tế, bởi các “ông lớn” năng lượng mặt trời là niềm tự hào của tỉnh, thành.

Chủ tịch Trina Solar từng khẳng định trong hội nghị hồi tháng 6 rằng các dự án mới vẫn tiếp tục được triển khai trong năm nay, bất chấp tình trạng dư thừa công suất đang khiến toàn ngành lao đao.

Chuyên gia Alan Lau của Jefferies nhận định, ngành cần cắt giảm ít nhất 20 – 30% công suất sản xuất thì mới có hy vọng quay lại mức lợi nhuận bền vững.

“Trung Quốc từng chứng kiến nhiều ngành thừa công suất như thép hay xi măng, nhưng chưa từng có lĩnh vực nào lỗ toàn ngành suốt 18 tháng như năng lượng mặt trời,” ông Lau nhấn mạnh. “Đây là một tình huống cực kỳ bất thường.”

ĐỨC AN

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/kinh-te/trung-quoc-tra-gia-vi-cuoc-dua-mo-rong-nganh-pin-mat-troi-158241.html