Đài quan sát Tử Kim Sơn thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc ngày 21/6 đã khởi công xây dựng dự án kính viễn vọng đo lường thiên thể chuyên dụng mặt đất 4,2 mét và kính viễn vọng thông dụng đa đầu cuối 2,5 mét tại Căn cứ nghiên cứu và quan sát thiên văn Lãnh Hồ ở tỉnh Thanh Hải, miền Tây nước này.
Truyền thông Trung Quốc cho biết, sau khi hoàn thành hai kính thiên văn này, một hệ thống quan sát chính xác quang học trên mặt đất tiên tiến quốc tế sẽ được hình thành, đánh dấu bước tiến lớn về năng lực quan sát đo lường thiên văn chính xác của Trung Quốc, nhằm đem lại sự đảm bảo về quan sát độ chính xác cao cho việc nghiên cứu đo lường thực tế thiên văn học và xây dựng cường quốc vũ trụ của Trung Quốc.
Hình thiết kế Kính viễn vọng đo lường thiên thể chuyên dụng mặt đất 4,2 mét. Ảnh: Đài quan sát Tử Kim Sơn
Kính viễn vọng đo lường thiên thể chuyên dụng mặt đất 4,2 mét là kính thiên văn đo lường thiên thể lớn nhất của Trung Quốc và là cũng kính thiên văn gương đơn 4 mét đầu tiên của nước này. Kính thiên văn này có đặc điểm là gương đơn khẩu độ lớn, hình ảnh có độ méo cực thấp, định vị có độ chính xác cực cao và giới hạn phát hiện cực sâu.
Mục tiêu khoa học chính của kính là thực hiện các phép đo vị trí, chuyển động và đặc điểm có độ chính xác cao của các thiên thể chuyển động mờ trong hệ Mặt Trời, hỗ trợ việc xây dựng độc lập và bảo trì lâu dài lịch thiên thể hệ Mặt Trời của Trung Quốc, phục vụ nhu cầu quan sát trên mặt đất của các sứ mệnh không gian và thám hiểm không gian sâu của nước này.
Kính thiên văn này dự kiến hoàn thành vào năm 2027 và sẽ trở thành kính thiên văn đo lường chính xác lớn nhất thế giới đối với các thiên thể hệ Mặt Trời, cung cấp hỗ trợ cốt lõi cho hoạt động quan sát và nghiên cứu các thiên thể hệ Mặt Trời có độ chính xác cao của Trung Quốc.
Hình thiết kế kính viễn vọng thông dụng đa đầu cuối 2,5 mét. Ảnh: Đài quan sát Tử Kim Sơn
Kính viễn vọng thông dụng đa đầu cuối 2,5 mét là kính thiên văn đo lường chính xác khẩu độ trung bình, có đặc điểm đa đầu cuối, đa chức năng và đa ứng dụng, có thể đáp ứng các loại nhu cầu quan sát khác nhau.
Mục tiêu khoa học chính của kính là thực hiện các phép đo chính xác đa băng tần và đa loại hình đối với các thiên thể tự nhiên và nhân tạo trong hệ Mặt Trời, phối hợp triển khai việc xây dựng độc lập và bảo trì lâu dài lịch thiên thể hệ Mặt Trời của Trung Quốc, đồng thời cũng sẽ phục vụ các nhu cầu chiến lược quốc gia lớn như an ninh không gian Trái Đất-Mặt Trăng và bảo vệ tài sản không gian.
Kính viễn vọng này dự kiến hoàn thành vào năm 2026 và sẽ là kính viễn vọng đo khoảng cách bằng laser thu phát đồng trục lớn nhất Trung Quốc.
Địa điểm khởi động dự án xây dựng kính viễn vọng tại Căn cứ nghiên cứu và quan sát thiên văn Lãnh Hồ, tỉnh Thanh Hải ngày 21/6 chụp từ trên cao. Ảnh: Tân Hoa xã
Nhà nghiên cứu Triệu Hải Bân (Zhao Haibin) của Đài quan sát Tử Kim Sơn cho biết: “Việc xây dựng và duy trì lịch thiên thể của hệ Mặt Trời đòi hỏi phải đo đạc chính xác cao trong thời gian dài đối với nhiều thiên thể khác nhau trong hệ Mặt Trời.” Hai kính thiên văn đang xây dựng sẽ đóng vai trò khác nhau do khẩu độ khác nhau. Trong đó, kính thiên văn 2,5 mét tập trung vào các mục tiêu tầm gần và các thiên thể có tốc độ chuyển động biểu kiến nhanh; kính thiên văn 4,2 mét sẽ phát huy hết lợi thế về khẩu độ lớn và tập trung vào các thiên thể xa hơn và mờ hơn.
Được biết, Căn cứ quan sát và nghiên cứu thiên văn Lãnh Hồ nằm ở khu vực núi Saishteng thuộc thị trấn Lãnh Hồ, thành phố Mang Nhai, Châu tự trị dân tộc Mông Cổ và Tạng Hải Tây, tỉnh Thanh Hải, có độ cao trung bình khoảng 4.000 mét. Khu vực Lãnh Hồ có mật độ dân cư thưa thớt và hầu như không có ô nhiễm ánh sáng. Điều kiện quan sát thiên văn của căn cứ này đạt đến trình độ đẳng cấp thế giới, có lợi thế độc đáo trong việc tiến hành quan sát và nghiên cứu thiên văn.
Bích Thuận/VOV-Bắc Kinh