TS.BS. Hoàng Thị Bạch Yến: Bổ sung canxi quá liều sẽ nguy hại cho trẻ

5 giờ trướcBài gốc

Cần uống đủ nước và vận động thường xuyên để canxi vào xương hiệu quả (ảnh minh họa)

Để cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích xung quanh câu chuyện này, Huế ngày nay đã có cuộc trò chuyện với TS.BS. Hoàng Thị Bạch Yến, Phó Trưởng khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược, Đại học Huế; Trưởng khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế.

Vai trò của canxi đối với trẻ em là gì, thưa bác sĩ?

Canxi cực kỳ quan trọng đối với trẻ vì đây là giai đoạn xương, răng và não bộ phát triển mạnh mẽ. Cụ thể, canxi giúp tăng trưởng chiều cao và phát triển xương bởi giai đoạn từ 0 - 18 tuổi là thời kỳ “vàng” để tích lũy canxi cho khung xương. Nếu bổ sung đủ canxi kết hợp với vitamin D, trẻ sẽ có mật độ xương tốt, đạt chiều cao tối ưu. Canxi cũng giúp răng mọc đều, cứng và hạn chế sâu răng. Bên cạnh đó, canxi còn có vai trò phát triển trí não và khả năng học tập cho trẻ vì canxi tham gia vào quá trình dẫn truyền thần kinh, giúp trẻ tập trung, ghi nhớ và xử lý thông tin tốt hơn. Thiếu canxi sẽ dẫn đến tình trạng còi xương, chậm lớn. Trẻ cũng có nguy cơ thấp bé nhẹ cân nếu không bổ sung đầy đủ canxi.

Trẻ thiếu canxi sẽ có những biểu hiện gì, thưa bác sĩ?

Biểu hiện thiếu canxi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ (0 - 3 tuổi) là khó ngủ, hay quấy khóc; ra mồ hôi trộm dù thời tiết mát mẻ, đặc biệt khi ngủ - đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của thiếu canxi kết hợp thiếu vitamin D; chậm mọc răng hoặc răng yếu; chậm biết lẫy, bò, đi;... Biểu hiện thiếu canxi ở trẻ mẫu giáo và tiểu học (3 - 10 tuổi) là trẻ phát triển chậm, thấp hơn so với chuẩn chiều cao theo tuổi, xương dễ bị cong, gù hoặc biến dạng nếu thiếu canxi kéo dài; hay bị chuột rút, đau cơ; móng tay, tóc giòn yếu, tóc thưa, khô và dễ rụng; răng yếu và dễ sâu; khó tập trung, học tập kém.

Ở trẻ tuổi dậy thì (10 - 18 tuổi) thì biểu hiện thiếu canxi là đau cơ và chuột rút. Chuột rút là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của thiếu canxi. Trẻ có thể gặp phải cơn đau cơ hoặc co thắt cơ không kiểm soát, đặc biệt là sau khi vận động mạnh hoặc vào ban đêm. Thiếu canxi trong giai đoạn phát triển có thể làm giảm mật độ xương, dẫn đến xương yếu và dễ gãy; ảnh hưởng đến chức năng thần kinh, gây ra tình trạng tê bì, ngứa ran hoặc rối loạn cảm giác ở tay, chân và các bộ phận khác của cơ thể. Một số biểu hiện khác của thiếu canxi ở lứa tuổi này là mất ngủ hoặc giấc ngủ không sâu, đặc biệt là vào ban đêm.

Vậy những “giai đoạn vàng” để bổ sung canxi cho trẻ là khi nào?

Việc bổ sung canxi đúng thời điểm là rất quan trọng đối với sự phát triển xương và sức khỏe toàn diện của trẻ. Ba “giai đoạn vàng” bổ sung canxi cho trẻ là:

- Giai đoạn sơ sinh (0 - 6 tháng tuổi): trẻ cần một lượng canxi lớn để phát triển hệ xương và răng. Sữa mẹ là nguồn canxi tự nhiên và dễ hấp thu nhất cho trẻ, do đó, cần cho trẻ bú mẹ hoàn toàn (không thêm thức ăn, nước uống gì, kể cả nước lọc).

- Giai đoạn 1 đến 3 tuổi: trẻ bắt đầu phát triển mạnh về chiều cao và xương. Việc bổ sung canxi rất cần thiết để giúp trẻ có nền tảng xương chắc khỏe và phát triển chiều cao tối ưu. Ngoài sữa mẹ, cho trẻ ăn bổ sung những thực phẩm giàu canxi.

- Giai đoạn dậy thì (10 - 18 tuổi): thời kỳ tăng trưởng mạnh mẽ, xương phát triển nhanh và cần lượng canxi cao để tăng mật độ xương và phát triển chiều cao. Đây cũng là giai đoạn quan trọng để dự trữ canxi cho tuổi trưởng thành. Thiếu canxi trong giai đoạn này có thể dẫn đến loãng xương và xương yếu sau này, ảnh hưởng đến chiều cao và sự phát triển thể chất của trẻ.

Liều lượng canxi phù hợp cho từng độ tuổi là bao nhiêu?

Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Việt Nam (2016), lượng canxi cần thiết hàng ngày cho trẻ em và thanh thiếu niên như sau: 1 - 2 tuổi cần 500mg; 3 - 5 tuổi: 600mg; 6 - 7 tuổi: 650mg; 8 - 9 tuổi: 700mg; 10 - 19 tuổi: 1.000mg. Tuy nhiên, khẩu phần ăn của người Việt Nam hiện nay chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu canxi khuyến nghị. Do đó, việc bổ sung canxi là rất quan trọng.

Cách bổ sung canxi hiệu quả là ưu tiên cung cấp canxi từ thực phẩm tự nhiên như: Sữa và chế phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai); rau xanh (cải bó xôi, bông cải xanh, cải kale); các loại hạt (mè, hạnh nhân, hạt chia); cá béo và hải sản nhỏ ăn cả xương; ngũ cốc, đậu nành, tào phớ, đặc biệt là các loại có bổ sung canxi.

Canxi từ thuốc/thực phẩm chức năng chỉ bổ sung khi chế độ ăn không đủ và nên chọn dạng canxi dễ hấp thu như canxi carbonate, canxi citrate.

Nếu bổ sung canxi quá liều thì nguy hại ra sao đến sự phát triển của trẻ?

Bổ sung canxi quá liều có thể gây ra một số hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của trẻ, đặc biệt là trong quá trình phát triển. Một số nguy hại và tác động của việc bổ sung canxi quá liều đối với sự phát triển của trẻ có thể kể đến như: tăng canxi máu (Hypercalcemia) gây buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi, yếu cơ, hạ huyết áp; sỏi thận và tổn thương thận; táo bón,…

Phụ huynh nên cho con bổ sung canxi như thế nào để hấp thu tốt nhất, bác sĩ có thể cho thêm lời khuyên về việc này?

Việc bổ sung canxi cho trẻ đúng cách sẽ giúp tối ưu hóa sự hấp thu canxi vào cơ thể, đảm bảo sự phát triển xương và sức khỏe tổng thể. Sau đây là một số lời khuyên về cách cho trẻ uống canxi để hấp thu tốt nhất:

Liều lượng bổ sung: Không nên vượt quá 500 mg canxi nguyên tố mỗi lần uống để đảm bảo hiệu quả hấp thu tối ưu.

Về thời gian uống: Nên uống viên canxi vào buổi sáng hoặc chiều, cùng với bữa ăn để tăng cường hấp thu. Tránh uống canxi cùng với thuốc chống axit (antacids) hoặc sắt vì chúng có thể làm giảm khả năng hấp thụ canxi. Nguồn canxi tự nhiên luôn là lựa chọn tốt nhất.

Xin cảm ơn bác sĩ!

Ngọc Hà (thực hiện)

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/y-te-suc-khoe/tsbs-hoang-thi-bach-yen-bo-sung-canxi-qua-lieu-se-nguy-hai-cho-tre-158537.html