Sáng 26/9, tại Hà Nội, diễn ra Tọa đàm truyền thông "Xây dựng Văn hóa thưởng thức có trách nhiệm tại Việt Nam thông qua phương pháp tiếp cận toàn xã hội”.
Sự kiện do Liên minh Rượu mạnh và Rượu vang quốc tế tại Châu Á – Thái Bình Dương (APISWA) phối hợp cùng các đối tác tổ chức nhằm nhấn mạnh thông điệp "uống có trách nhiệm", đồng thời góp phần nâng cao nhận thức lái xe an toàn trong Tháng An toàn giao thông (tháng 9 hằng năm).
Uống rượu bia: Thưởng thức thì được, lái xe thì không
Phát biểu tại buổi tọa đàm, Tiến sĩ Trần Hữu Minh - Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho rằng, tình trạng vi phạm nồng độ cồn khi lái xe vẫn diễn ra, để lại nhiều hệ lụy về an toàn giao thông. Bên cạnh thực thi pháp luật chặt chẽ hơn, việc nâng cao nhận thức và hình thành văn hóa trách nhiệm là vô cùng quan trọng.
Ông Trần Hữu Minh phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Hoàng Hiệp
"Pháp luật hiện nay không cấm uống rượu bia, nhưng lại nghiêm cấm hành vi sử dụng rượu bia khi điều khiển phương tiện. Một số người cho rằng chỉ uống 1-2 chén vẫn lái xe ổn, nhưng khoa học đã chỉ ra rằng, chỉ với nồng độ cồn 50mg/100ml máu cũng đã làm giảm đáng kể khả năng xử lý tình huống, dẫn đến nguy cơ cao mất an toàn giao thông", Tiến sĩ Trần Hữu Minh nhấn mạnh.
Ông Minh chia sẻ rằng, uống có trách nhiệm không chỉ là đơn thuần là tuân thủ quy định, mà còn mang ý nghĩa khuyến khích mỗi cá nhân tự ý thức và thưởng thức đồ uống một cách có chừng mực và xây dựng văn hóa uống có trách nhiệm. Do vậy, Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia đánh giá cao những nỗ lực của các tổ chức như APISWA và AAV (Câu lạc bộ Xe hơi Việt Nam), với phương pháp tiếp cận toàn xã hội nhằm nâng cao trách nhiệm trong cộng đồng về vấn đề này.
Theo Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, đảm bảo an toàn giao thông khi đã sử dụng rượu bia, ngoài biện pháp hành chính, cần tạo môi trường giao thông thuận lợi, khuyến khích sử dụng vận tải công cộng, hạn chế xe cá nhân, đặc biệt ở các khu vực trung tâm, những địa điểm có nhà hàng lớn nên có tuyến xe buýt kết nối.
"Vai trò của cộng đồng cũng rất quan trọng trong việc uống rượu bia có trách nhiệm, không chỉ là việc 'đã lái xe là không uống' mà còn là phản ứng kịp thời, không để người đã uống rượu bia rồi lái xe, bởi xe cá nhân không phải lựa chọn duy nhất. Nhiều quốc gia còn xử phạt cả những người xung quanh nếu để mặc bạn bè, người thân vi phạm", ông Minh chia sẻ.
Dù uống 1-2 chén rượu cũng làm giảm đáng kể khả năng lái xe. Ảnh: CarandDriver
Trách nhiệm với bản thân và cả người khác
Tại phần thảo luận, Thạc sĩ Ngô Vĩnh Bạch Dương - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật (Viện Nhà nước và Pháp luật) cho rằng, uống rượu bia là việc cá nhân, nhưng ngoài trách nhiệm với bản thân còn có trách nhiệm với người khác. Việc uống rượu bia không chỉ gây hại cho lái xe mà cho cả người không lái.
Theo ông Dương, Quyết định số 4946/QĐ-BYT năm 2020 đã quy định rõ việc sử dụng rượu bia với liều lượng thế nào cho an toàn. Theo đó, khi một người bình thường sử dụng quá 1 đơn vị cồn, tương đương với 1 ly rượu vang 100ml (13,5%)/ 1 chén rượu mạnh 40ml (30%)/khoảng gần 1 lon bia 330ml (5,5%) sẽ ảnh hưởng đến khả năng điều khiển hành vi, phán đoán và phản xạ.
Cũng theo vị chuyên gia này, nếu nói đến "uống rượu bia có trách nhiệm" có thể viết ra 400 trang giấy không hết. Nhưng tóm gọn lại, có thể hiểu trong 3 từ khóa chính là mức độ, thời gian và không gian.
"Không ai cấm uống rượu, nhưng có chừng mực. Uống mà hại sức khỏe, không biết trời đất là gì thì uống làm gì? Thứ hai, xem thời gian uống như thế nào, không uống cấp tập. Uống buổi sáng rất hại gan, uống buổi trưa thì chiều khó làm việc... Và thứ ba, xem không gian chúng ta thưởng thức rượu bia ở đâu, xung quanh gồm những ai. Nếu thấy phụ nữ có thai, trẻ em, người sức khỏe yếu hoặc người sắp phải lái xe uống rượu cần can ngăn ngay", ông Dương giải thích thêm.
Các chuyên gia đến từ nhiều cơ quan, tổ chức khác nhau tham gia phiên thảo luận. Ảnh: Hoàng Hiệp
Tiến sĩ Nguyễn Minh Hoàng – Giám đốc nghiên cứu Chương trình hợp tác phát triển y tế Việt Nam, Trường Đại học Harvard, nhấn mạnh đến văn hóa “từ chối” rượu bia.
Ông cho rằng, việc ép buộc người khác uống trên bàn tiệc vốn được nhiều người coi là bình thường, nhưng để hướng tới “uống có trách nhiệm”, cần tôn trọng và đề cao quyền tự quyết của mỗi cá nhân trong việc lựa chọn uống hay không uống.
Với góc nhìn khác, bà Trinh Vân Giang - Trưởng phòng Đối ngoại, truyền thông và phát triển bền vững tại Pernod Ricard Việt Nam & Campuchia (đại diện APISWA) cho biết, APISWA đã ra mắt cổng thông tin giáo dục mang tên "Uống có trách nhiệm" ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, cung cấp cho người tiêu dùng kiến thức về đồ uống có cồn, bao gồm các mẹo về cách thưởng thức chừng mực.
Theo bà Giang, các bên hoàn toàn có thể tạo ra một ứng dụng (app) nhằm cung cấp thông tin, đưa ra cảnh báo và kiểm soát hành vi sử dụng rượu bia của mỗi cá nhân. Bà Giang cho rằng, cần có cách tiếp cận đúng và phù hợp với từng đối tượng mục tiêu, trong đó công nghệ là trụ cột để tiếp cận với những người trẻ tuổi dựa trên cơ sở khoa học.
Còn theo bà Nguyễn Quý Linh - Giám đốc điều hành CLB Xe hơi Việt Nam, minh chứng rõ nét cho mô hình hợp tác hiệu quả của cộng đồng là Chiến dịch “Sức mạnh của việc nói Không” – sáng kiến được triển khai từ năm 2022 và đã cho thấy tác động tích cực trong việc định hình hành vi người tiêu dùng. Chương trình hướng đến nhóm thanh niên trong độ tuổi uống hợp pháp, với mục tiêu khuyến khích họ tự tin từ chối lái xe sau khi sử dụng rượu bia.
Bà Nguyễn Quý Linh - Giám đốc điều hành CLB Xe hơi Việt Nam chia sẻ về chiến dịch "Sức mạnh của việc nói Không". Ảnh: BTC
Điểm nhấn mới nhất được các diễn ra giới thiệu là trò chơi tương tác Riley to the Rescue (tạm dịch: Riley giải cứu đồng đội), ra mắt vào tháng 8/2025, mở ra giai đoạn thứ tư của chiến dịch. Sau 4 năm, sáng kiến này đã tiếp cận hơn 43 triệu người tại 7 quốc gia ASEAN, thông qua các video, hình ảnh trực quan và thông tin thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức giới trẻ về hiểm họa tiềm ẩn khi điều khiển phương tiện sau khi uống rượu bia.
Bạn có góc nhìn thế nào về nội dung trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Báo VietNamNet theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!
Hoàng Hiệp