Từ 1/1/2026, tuyển dụng giáo viên bắt buộc phải có thực hành sư phạm

2 giờ trướcBài gốc

Từ ngày 1/1/2026, Luật Nhà giáo (Luật số 73/2025/QH15) chính thức có hiệu lực, mở ra nhiều thay đổi quan trọng trong tuyển dụng, quản lý và phát triển đội ngũ nhà giáo ở Việt Nam. Một trong những điểm mới được nhiều người quan tâm là quy định tuyển dụng giáo viên phải có “thực hành sư phạm” bắt buộc, bên cạnh thi tuyển hoặc xét tuyển. Đây được đánh giá là bước tiến hợp lý, cần thiết để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên – yếu tố quyết định cho chất lượng giáo dục.

Ảnh minh họa

Quy định về việc tuyển dụng giáo viên hiện nay theo Nghị định 115/2020/NĐ-CP

Nghị định số 115/2020/NĐ-CP (ngày 25/9/2020) quy định chi tiết về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức trong cơ quan nhà nước, bao gồm cả nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập.

Thủ tục xét tuyển viên chức được Bộ Nội vụ hướng dẫn cụ thể tại Quyết định 168/QĐ-BNV công bố thủ tục hành chính quy định tại Nghị định 85/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 115/2020/NĐ-CP về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức.

Xét tuyển viên chức được thực hiện theo 02 vòng như sau:

Vòng 1: Kiểm tra điều kiện dự tuyển tại Phiếu đăng ký dự tuyển theo yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển, nếu đáp ứng đủ thì người dự tuyển được tham dự vòng 2.

Trường hợp vị trí việc làm yêu cầu trình độ ngoại ngữ trong tiêu chuẩn trình độ đào tạo, bồi dưỡng và theo bản mô tả công việc và khung năng lực vị trí việc làm thì cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng phải thông báo cụ thể yêu cầu về văn bằng, chứng chỉ ngoại ngữ.

Nếu có một trong các văn bằng, chứng chỉ quy định tại khoản 3 Điều 9 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP thì được sử dụng thay thế. Nếu không có văn bằng, chứng chỉ ngoại ngữ phù hợp thì Hội đồng xét tuyển tổ chức sát hạch để đánh giá năng lực ngoại ngữ theo yêu cầu của vị trí tuyển dụng.

Hội đồng tuyển dụng kiểm tra việc đáp ứng yêu cầu về ngoại ngữ theo thông tin người dự tuyển kê khai tại Phiếu đăng ký dự tuyển. Sau khi trúng tuyển, người trúng tuyển nộp bản sao văn bằng, chứng chỉ ngoại ngữ theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP.

Chậm nhất 05 ngày làm việc sau ngày kết thúc việc kiểm tra điều kiện, tiêu chuẩn của người dự tuyển tại vòng 1, Hội đồng tuyển dụng phải lập danh sách và thông báo triệu tập thí sinh đủ điều kiện dự xét tuyển ở vòng 2, đồng thời đăng tải trên trang thông tin điện tử hoặc Cổng thông tin điện tử và niêm yết công khai tại trụ sở làm việc của cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tuyển dụng;

Vòng 2: Thi môn nghiệp vụ chuyên ngành

Chậm nhất 15 ngày kể từ ngày thông báo triệu tập thí sinh được tham dự vòng 2 thì phải tiến hành tổ chức thi vòng 2 như quy định tại điểm c khoản 3 Điều 15 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP.

Hình thức thi: Căn cứ vào tính chất, đặc điểm và yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển, người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng lựa chọn một trong ba hình thức thi: vấn đáp hoặc thực hành hoặc viết.

Trường hợp lựa chọn hình thức thi viết thì được lựa chọn một trong ba hình thức: Trắc nghiệm hoặc tự luận hoặc trắc nghiệm kết hợp với tự luận.

Nội dung thi: Kiểm tra kiến thức, kỹ năng hoạt động nghề nghiệp của người dự tuyển theo yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển.

Nội dung thi môn nghiệp vụ chuyên ngành phải căn cứ vào nhiệm vụ, tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của chức danh nghề nghiệp viên chức và phải phù hợp với yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển.

Trong cùng một kỳ thi tuyển, nếu có các vị trí việc làm yêu cầu chuyên môn, nghiệp vụ khác nhau thì Hội đồng tuyển dụng viên chức phải tổ chức xây dựng các đề thi môn nghiệp vụ chuyên ngành khác nhau tương ứng với yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển. Các công việc liên quan đến việc ra đề thi phải thực hiện bảo mật theo quy định của pháp luật.

Thời gian thi: Vấn đáp 30 phút (thí sinh dự thi có không quá 15 phút chuẩn bị, không tính vào thời gian thi); viết 180 phút (không kể thời gian chép đề); thời gian thi thực hành do người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng quyết định căn cứ vào tính chất, đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của vị trí việc làm cần tuyển.

Thang điểm (vấn đáp, thực hành, viết): 100 điểm.

Căn cứ vào nhu cầu và đặc thù của cơ quan, đơn vị, người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng quyết định yêu cầu cao hơn về nội dung, hình thức, thời gian thi vòng 2.

Trường hợp cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tuyển dụng tổ chức thi vòng 2 bằng hình thức thi viết thì việc chấm thi, phúc khảo thực hiện như quy định tại điểm b khoản 3 Điều 15 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP. Không thực hiện việc phúc khảo đối với kết quả thi vòng 2 bằng hình thức vấn đáp hoặc thực hành.

Trường hợp tổ chức thi ngoại ngữ thì không phải nộp chứng chỉ ngoại ngữ; nếu đạt kết quả thì được coi là đáp ứng tiêu chuẩn về ngoại ngữ.

Có thể thấy thủ tục xét tuyển viên chức hiện hành, không bắt buộc phải có thực hành sư phạm, tùy theo địa phương. Do phần thực hành phụ thuộc vào thẩm quyền địa phương hoặc người tuyển dụng, nên nhiều nơi không yêu cầu kỹ phần này, hoặc đơn giản hóa nó. Điều này khiến việc đánh giá năng lực giáo viên chỉ dừng ở lý thuyết, phỏng vấn, thiếu kiểm tra kỹ năng thực tiễn giảng dạy.

Việc thiếu phần thực hành mạnh mẽ trong tuyển dụng tiềm ẩn nguy cơ tuyển chọn những người giỏi lý thuyết nhưng chưa có kỹ năng sư phạm thực sự, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy, hiệu quả giáo dục về lâu dài.

Vì vậy, việc quy định bắt buộc thực hành sư phạm trong tuyển dụng giáo viên được nhiều chuyên gia giáo dục, quản lý mong đợi là một bước đột phá để khắc phục những hạn chế này.

Từ 1/1/2026, tuyển dụng giáo viên phải bắt buộc có thực hành sư phạm theo Luật Nhà giáo

Luật Nhà giáo số 73/2025/QH15, được Quốc hội thông qua vào ngày 16/6/2025, là văn bản pháp lý nền tảng điều chỉnh toàn diện quyền và nghĩa vụ của nhà giáo, cũng như cơ chế quản lý, tuyển dụng, đãi ngộ. Luật này chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Một trong những điểm mới rất đáng chú ý trong Luật Nhà giáo là quy định về tuyển dụng nhà giáo:

Theo Điều 14 Luật Nhà giáo 2025 quy định nội dung và phương thức tuyển dụng nhà giáo được quy định như sau:

Nội dung tuyển dụng căn cứ vào chuẩn nghề nghiệp nhà giáo;

Phương thức tuyển dụng thông qua thi tuyển hoặc xét tuyển, trong đó phải có thực hành sư phạm.

Nội dung tuyển dụng căn cứ vào chuẩn nghề nghiệp nhà giáo, tức là các tiêu chí đạo đức, năng lực chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm theo chuẩn được quy định.

Việc Luật Nhà giáo quy định bắt buộc “thực hành sư phạm” trong quá trình tuyển dụng nhà giáo có ý nghĩa rất lớn vì là một công cụ quan trọng để kiểm tra không chỉ kiến thức chuyên môn, mà còn kỹ năng giảng dạy thực tế: cách xây dựng giáo án, thiết kế bài học, tương tác với học sinh, xử lý tình huống trong lớp học, quản lý lớp và đánh giá học sinh. Điều này giúp người tuyển dụng có cái nhìn thực tế về khả năng ứng viên làm việc trong môi trường giáo dục, thay vì chỉ dựa vào điểm thi lý thuyết hoặc phỏng vấn.

Khi thực hành sư phạm được quy định bắt buộc, mọi ứng viên đều phải trải qua phần này, không thể “né tránh” nếu chỉ có lý thuyết. Điều này giúp tránh tình trạng ưu ái, chọn người quen, chọn người giỏi lý thuyết mà kém thực hành. Công khai, minh bạch hơn trong quá trình tuyển chọn.

Quy định này khuyến khích các trường sư phạm, cơ sở đào tạo giáo viên chú trọng hơn đến việc đào tạo kỹ năng giảng dạy thực tế, không chỉ dạy kiến thức lý thuyết. Sinh viên sư phạm sẽ được chuẩn bị tốt hơn để thực hiện phần thực hành sư phạm khi tuyển dụng, và các cơ sở đào tạo sẽ được thúc đẩy xây dựng hệ thống thực hành, giảng dạy thực tế, mô phỏng lớp học, phòng thực hành sư phạm.

Giáo viên được tuyển chọn sau khi qua phần thực hành sư phạm chắc chắn sẽ có kinh nghiệm thực tế hoặc tối thiểu kỹ năng sư phạm sơ bộ. Điều này góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, tăng khả năng truyền đạt, tương tác với học sinh, từ đó giúp học sinh phát triển tốt hơn.

Thực hành sư phạm là bước tiến hợp lý, phù hợp trong tuyển dụng giáo viên

Việc đưa phần “thực hành sư phạm” bắt buộc vào quá trình tuyển dụng giáo viên không chỉ là thay đổi mang tính pháp lý, mà còn phù hợp với xu hướng quốc tế và thực tế giáo dục hiện nay.

Việc tuyển chọn giáo viên qua thực hành sư phạm thể hiện sự nghiêm túc trong công nhận vai trò nhà giáo. Nhà giáo không chỉ là người có bằng sư phạm, mà còn phải chứng minh khả năng dạy học thực tế. Điều này góp phần nâng cao hình ảnh, vị thế nghề giáo trong xã hội.

Khi thực hành sư phạm là yêu cầu tuyển dụng, các cơ sở đào tạo sư phạm sẽ có lý do mạnh mẽ hơn để đổi mới giáo trình, phương pháp giảng dạy, gắn lý thuyết với thực tế lớp học. Sinh viên sư phạm sẽ được rèn luyện kỹ năng giảng dạy, xử lý tình huống thực tế ngay từ trường đào tạo.

Thay vì tuyển giáo viên chỉ dựa vào lý thuyết (thi viết, phỏng vấn), việc thực hành giúp lọc ứng viên hiệu quả hơn. Những người giỏi lý thuyết nhưng không phù hợp với nghề dạy học thực tế có thể bị loại sớm, giảm lãng phí nguồn lực đào tạo, biên chế, công tác quản lý.

Giáo viên được tuyển sau khi đã trải qua thực hành sư phạm nhiều khả năng sẽ tự tin hơn, linh hoạt hơn trong giảng dạy, giao tiếp với học sinh, điều chỉnh bài giảng theo nhu cầu học sinh, xử lý các tình huống trong lớp, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục và trải nghiệm học tập của học sinh.

Tuy vậy, các địa phương cần được tổ chức tập huấn, bồi dưỡng giám khảo, người chấm thực hành sư phạm, đảm bảo họ có năng lực chuyên môn, công bằng, khách quan và có bộ chuẩn đánh giá phần thực hành sư phạm, phù hợp từng cấp học (mầm non, tiểu học, trung học…).

Ban giám khảo/giám sát cần được đào tạo sử dụng thang điểm chung, minh bạch, công khai tiêu chí đánh giá.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Bùi Nam

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/tu-112026-tuyen-dung-giao-vien-bat-buoc-phai-co-thuc-hanh-su-pham-post256178.gd