Từ công nghiệp không khói đến những 'ngòi nổ' trong nông thôn mới Lào Cai

10 giờ trướcBài gốc

Từ một tỉnh miền núi với xuất phát điểm thấp, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, dân cư phân tán, Lào Cai đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nông thôn mới không chỉ bằng đầu tư hạ tầng, mà bằng sự thay đổi căn bản trong tư duy phát triển, lấy người dân làm chủ thể, HTX làm hạt nhân.

Ấn tượng từ du lịch

Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới ở Lào Cai, mô hình HTX du lịch cộng đồng nổi lên như một hướng đi phù hợp với lợi thế về cảnh quan, văn hóa và bản sắc của các dân tộc thiểu số.

Thay vì phát triển du lịch manh mún, tự phát, nhiều địa phương đã lựa chọn con đường liên kết các hộ dân thông qua HTX để cùng nhau tạo dựng sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và chia sẻ lợi ích.

Hiệu quả của du lịch cộng đồng đang là điểm sáng trong nông thôn mới tỉnh Lào Cai.

HTX Du lịch Mường Lò là một ví dụ điển hình cho những đóng góp của kinh tế hợp tác trong xây dựng nông thôn mới ở Lào Cai. Được thành lập năm 2019, HTX đã quy tụ 12 hộ làm homestay trên địa bàn phường Trung Tâm và khu vực lân cận, từng bước hình thành một mạng lưới du lịch cộng đồng có tổ chức.

Thông qua vai trò “cầu nối”, HTX không chỉ kết nối các hộ dân với doanh nghiệp lữ hành mà còn giúp các thành viên tiếp cận cách làm du lịch bài bản, chuyên nghiệp, gắn với gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương.

Điểm đáng chú ý của HTX Du lịch Mường Lò không chỉ ở việc tạo thu nhập, mà còn ở sự lan tỏa giá trị cộng đồng. Các thành viên cùng nhau đầu tư, chỉnh trang không gian homestay theo hướng xanh – sạch – đẹp, cùng chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng giao tiếp, phục vụ du khách.

Song song với đó, HTX còn thúc đẩy việc liên kết sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm thủ công, ẩm thực truyền thống như thổ cẩm, gạo đặc sản, thịt sấy, lạp xưởng, góp phần kéo dài chuỗi giá trị du lịch ngay tại địa phương.

Đặc biệt, hoạt động văn nghệ dân gian với 10 đội biểu diễn thường xuyên của HTX không chỉ phục vụ du khách mà còn trở thành phương thức bảo tồn, truyền dạy văn hóa cho thế hệ trẻ.

Như mô hình của chị Lò Thị Xoan, thành viên liên kết của HTX Mường Lò, từ một hộ dân còn e dè, thiếu vốn và kỹ năng, nay có thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm nhờ làm du lịch cộng đồng, cho thấy rõ tác động thiết thực của mô hình HTX đối với mục tiêu nâng cao thu nhập và giảm nghèo trong xây dựng nông thôn mới.

Thúc đẩy nông nghiệp sinh thái

Cùng với du lịch cộng đồng, các HTX nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái đang mở ra hướng phát triển đa giá trị cho vùng nông thôn Lào Cai. HTX Nông nghiệp và Du lịch Nà Hẩu tại xã Tân Hợp là minh chứng sinh động cho cách làm này.

Sau 6 năm hoạt động, HTX không chỉ tổ chức hiệu quả chuỗi giá trị cá tầm mà còn liên kết các hộ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển homestay, tạo việc làm thường xuyên với mức thu nhập ổn định cho các thành viên, đồng thời hỗ trợ hàng chục lao động nữ người Mông có việc làm thời vụ.

Việc sở hữu sản phẩm OCOP 4 sao là điểm du lịch cộng đồng Bản Tát và OCOP 3 sao cá tầm Nà Hẩu cho thấy HTX đã biết kết hợp hài hòa giữa sản xuất nông nghiệp và khai thác du lịch, góp phần nâng cao giá trị tài nguyên bản địa.

Không dừng lại ở lĩnh vực du lịch, vai trò của HTX trong xây dựng nông thôn mới ở địa phương còn thể hiện rõ nét trong tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa.

Hạ tầng điện - đường - trường - trạm ở Lào Cai ngày càng được hoàn thiện nhờ nông thôn mới.

Tại xã Bản Lầu, sự chuyển dịch từ cây trồng truyền thống năng suất thấp sang các cây trồng chủ lực như chè, dứa, chuối đã mở ra con đường thoát nghèo bền vững cho hàng nghìn hộ dân.

Đằng sau những con số ấn tượng về diện tích, sản lượng và giá trị kinh tế của xã là vai trò tổ chức sản xuất, bao tiêu sản phẩm của hệ thống HTX và doanh nghiệp. Chính sự liên kết này đã giúp người dân yên tâm đầu tư, tuân thủ quy trình kỹ thuật và từng bước thay đổi tư duy canh tác.

Những điển hình thành công của hàng loạt gia đình như gia đình bà Trần Thị Hà hay chị Lục Thị Phương không chỉ là những trường hợp cá biệt, mà phản ánh xu hướng chung của một nền nông nghiệp nông thôn đang được “đỡ đầu” bởi kinh tế hợp tác ở Bản Lầu. Khi HTX tham gia từ khâu cung ứng giống, chuyển giao kỹ thuật đến tiêu thụ sản phẩm, người nông dân không còn đơn độc trước thị trường.

Theo thống kê, toàn xã Bản Lầu hiện có 10 HTX nông nghiệp hoạt động song hành cùng các doanh nghiệp chế biến lớn, vùng sản xuất chè, dứa, chuối đã được quy hoạch bài bản, trở thành nền tảng quan trọng để địa phương nâng cao thu nhập, giảm nghèo và hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới.

Những điểm tựa phát triển

Đóng góp quan trọng vào sự phát triển của các HTX, tổ hợp tác, từ đó có những đóng góp tích cực vào nông thôn mới ở Lào Cai, không thể không nhắc tới vai trò đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lào Cai.

Thông qua các chương trình chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nhân lực quản lý, hỗ trợ vốn vay ưu đãi và xúc tiến thương mại, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đã giúp nhiều HTX vượt qua rào cản về vốn, trình độ và thị trường.

Việc hỗ trợ xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm OCOP, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, triển khai các mô hình “HTX số hóa” của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lào Cai cũng đã tạo điều kiện để nông sản, sản phẩm du lịch vùng cao tiếp cận nền kinh tế số, nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập.

Những kết quả trong hoạt động của khu vực kinh tế hợp tác, HTX góp phần trực tiếp vào thành tựu chung của chương trình xây dựng nông thôn mới tại Lào Cai. Với 37/89 xã đạt chuẩn nông thôn mới, hàng trăm thôn bản được công nhận, cùng hệ thống hạ tầng ngày càng hoàn thiện, diện mạo nông thôn vùng cao đã có sự thay đổi căn bản.

Đặc biệt, chương trình OCOP với 605 sản phẩm, trong đó nhiều sản phẩm do HTX làm chủ thể, đã trở thành điểm nhấn quan trọng, gắn phát triển kinh tế với xây dựng thương hiệu địa phương.

Tuy vậy, chặng đường xây dựng nông thôn mới ở Lào Cai trong tương lai vẫn còn không ít thách thức khi phần lớn các xã phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn tới đều là vùng đặc biệt khó khăn, thu nhập còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao. Điều này đòi hỏi các địa phương phải tiếp tục khẳng định và phát huy vai trò của kinh tế hợp tác như một “đòn bẩy” then chốt.

Việc nâng cao chất lượng hoạt động của HTX, tăng cường hỗ trợ về vốn, đào tạo kỹ năng, kết nối thị trường, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch cộng đồng và nông nghiệp hàng hóa, sẽ là giải pháp căn cơ để Lào Cai rút ngắn khoảng cách phát triển.

Nông thôn mới ở Lào Cai vì thế không chỉ là những con đường bê tông hay những ngôi nhà khang trang, mà là sự thay đổi bền vững trong sinh kế, tư duy và niềm tin của người dân vào con đường phát triển dựa trên liên kết, hợp tác và bản sắc.

Đông Phong

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/kinh-doanh-xanh/tu-cong-nghiep-khong-khoi-den-nhung-ngoi-no-trong-nong-thon-moi-lao-cai-1111517.html