Tự lực và biết ơn - Hai mặt của một nhân cách vững vàng

5 giờ trướcBài gốc

Không ai trong chúng ta có thể một mình đi hết hành trình cuộc đời. Dù mạnh mẽ đến đâu, dù giỏi giang cỡ nào, vẫn sẽ có lúc ta cần đến một lời động viên, một cánh tay đưa ra đúng lúc hay đơn giản chỉ là một ánh nhìn cảm thông. Chính trong những khoảnh khắc đó, lòng biết ơn hiện lên như một điểm sáng, như thước đo đạo đức âm thầm nhưng bền bỉ trong mỗi con người.

Có người đã từng nói: “Chỉ người tử tế mới hiểu thế nào là lòng biết ơn”. Bởi khi ta thực sự trân trọng sự giúp đỡ, dù là nhỏ nhất, ta sẽ học được cách khiêm nhường, cách sống tử tế hơn với người khác. Lòng biết ơn không phải là sự ràng buộc, cũng không phải là gánh nặng phải trả. Nó là cảm xúc thuần hậu, tự nhiên, giúp con người gắn kết với nhau bằng sự thành tâm.

Tuy nhiên, biết ơn không có nghĩa là thần tượng hóa, càng không đồng nghĩa với sự lệ thuộc. Việc lẫn lộn giữa biết ơn và phụ thuộc, giữa trân trọng và thần thánh hóa một ai đó là biểu hiện của sự yếu kém trong tư duy và thiếu vững vàng trong nhân cách. Sự giúp đỡ là cần thiết, nhưng vị thế của bản thân mới là yếu tố quyết định cách người khác nhìn nhận và đối xử với ta.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, không ít người lầm tưởng rằng “quen biết rộng”, “có quan hệ” là con đường tắt để đi đến thành công. Không thể phủ nhận giá trị của các mối quan hệ trong đời sống - nhưng điều cần làm rõ là mối quan hệ đó được xây dựng trên nền tảng gì: lòng tin và sự tôn trọng, hay là toan tính và vụ lợi?

Có nhiều người quen biết các doanh nhân thành đạt, các chính khách hay người nổi tiếng. Nhưng nếu mối quan hệ ấy chỉ để khai thác lợi ích, chỉ để mượn danh, mượn thế thì sớm muộn cũng trở nên hời hợt, thậm chí là phản tác dụng. Ngược lại, những mối quan hệ được xây dựng bằng sự chân thành, tự trọng, hiểu biết và không lệ thuộc sẽ luôn tồn tại bền vững theo thời gian.

Sự độc lập trong tư duy và hành động là yếu tố tạo nên giá trị đích thực của một con người. Khi có được bản lĩnh để đưa ra lựa chọn của riêng mình - dù lựa chọn đó đúng hay sai - thì con người ta mới thực sự làm chủ cuộc đời mình. Chính sự tự lập ấy sẽ giúp ta không bị chi phối bởi những “cái bóng lớn”, không bị cuốn theo vòng xoáy của những trào lưu, xu hướng nhất thời, hay tệ hơn là bị thao túng bởi những thế lực vô hình.

Một thực tế cần được nhìn nhận thẳng thắn: nếu trong mắt người khác, ta chỉ là kẻ yếu đuối, sống nhờ vả, không có chính kiến và không có năng lực thực chất, thì mọi mối quan hệ - dù thân thiết đến đâu - cũng có thể tan vỡ chỉ trong chớp mắt. Tình cảm không thể xây dựng trên sự thương hại hay thói quen ban ơn. Quan hệ xã hội, dù mang màu sắc cá nhân hay công việc, cũng đều cần sự công bằng trong vị thế và sự tương tác.

Một người sống tự chủ không đồng nghĩa với việc khép kín, tự cao hay phủ nhận giá trị của sự hỗ trợ từ người khác. Ngược lại, người có bản lĩnh thường rất biết cách lắng nghe, tiếp thu và cộng tác. Nhưng điểm khác biệt ở đây là họ không đánh mất mình trong mối quan hệ đó. Họ không biến sự giúp đỡ thành điểm tựa vĩnh viễn, càng không coi đó là “chiếc vé” để đi tắt đến thành công.

Trên hành trình trưởng thành, ai cũng sẽ phải trải qua những lần vấp ngã. Có người chọn cách đứng dậy bằng chính đôi chân của mình. Có người lại chờ đợi người khác đỡ dậy, rồi mãi mãi không học được cách tự đứng lên. Sự khác biệt giữa một cá nhân mạnh mẽ và một kẻ yếu đuối nằm ở lựa chọn ấy.

Xã hội có thể khắc nghiệt. Con đường thành công có thể gập ghềnh. Nhưng chính điều đó lại là cơ hội để rèn giũa bản lĩnh, để khẳng định năng lực. Không phải ngẫu nhiên mà người ta thường nói: “Cái giá của sự tự do là sự trả giá của chính mình”. Nếu bạn sẵn sàng trả giá, bạn sẽ có tự do. Nếu bạn chấp nhận khổ cực để giữ lấy nhân cách và lòng tự trọng, bạn sẽ có một vị thế mà không ai có thể tước đoạt.

Đời thực không phải truyện cổ tích. Không có bà tiên nào xuất hiện đúng lúc để hóa giải khó khăn. Không có “tấm thảm đỏ” nào chờ đón bước chân của kẻ không chịu nỗ lực. Mỗi thành công - dù nhỏ - đều được đánh đổi bằng mồ hôi, công sức, nước mắt, thậm chí là sự hy sinh thầm lặng.

Nhiều người trẻ hôm nay sống trong ảo tưởng rằng chỉ cần có mối quan hệ tốt là đủ. Nhưng họ quên mất rằng, quan hệ chỉ là điều kiện cần - còn điều kiện đủ vẫn là năng lực, là đạo đức và thái độ sống. Khi bạn không có thực lực, sự giúp đỡ rồi cũng sẽ cạn kiệt. Khi bạn không có nguyên tắc, tình cảm rồi cũng sẽ rạn vỡ. Không ai có thể cõng bạn cả đời.

Đôi khi, chính những khó khăn, thất bại, cô đơn lại là “người thầy” vĩ đại nhất. Nó giúp ta nhận ra mình là ai, mình cần gì và mình mạnh đến mức nào. Nó dạy ta biết trân trọng từng bước tiến nhỏ, từng ánh nhìn thiện chí và cả những người âm thầm đi cùng ta một đoạn đường không tên.

Chọn sống tự lập, chọn làm chủ quyết định, chọn chịu trách nhiệm với cả sai lầm - đó là lựa chọn không dễ dàng, nhưng đầy giá trị. Trong một xã hội đang chuyển mình mạnh mẽ, nơi các chuẩn mực đạo đức, ứng xử, mối quan hệ xã hội luôn biến động, thì việc giữ được sự kiên định, không ngả nghiêng trước danh lợi hay cám dỗ, chính là hành vi sống đầy bản lĩnh.

Một người trưởng thành, có lẽ không phải là người sở hữu thật nhiều mối quan hệ, mà là người biết giữ cho mối quan hệ của mình trong sạch, văn minh. Họ không cần phải “biết người, biết ta” theo kiểu mưu mô, mà cần “biết mình là ai” để không đánh mất chính mình trong cuộc đời này.

Hãy cứ kiên trì đi theo con đường mình đã chọn. Hãy chấp nhận những thử thách với tinh thần của một người chiến binh. Hãy dũng cảm đối diện với cả sự từ chối và thất bại. Vì chỉ có như thế, bạn mới từng bước tiến đến vị thế thật sự - không nhờ dựa, không vay mượn, không phải sống trong bóng tối của ai khác.

Trong bất kỳ mối quan hệ nào - dù là cá nhân hay xã hội - sự trân trọng và lòng biết ơn là cần thiết. Nhưng chỉ biết ơn thôi chưa đủ, nếu ta không có vị thế, không có nội lực. Một con người thực sự có giá trị là người biết sống tự chủ, không ỷ lại, không lợi dụng, không thần tượng hóa bất kỳ ai - bởi họ hiểu rằng, chỉ khi tự mình bước đi, họ mới thật sự chạm đến tự do.

Trong thế giới này, mỗi người là một thực thể độc lập. Mỗi chúng ta đều có thể tỏa sáng bằng chính năng lượng của mình. Vấn đề là bạn có đủ can đảm để tự thắp sáng mình hay không.

Trung Anh

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/tu-luc-va-biet-on-hai-mat-cua-mot-nhan-cach-vung-vang-a28813.html