Mở rộng đối tượng bắt buộc tham gia
Một trong những điểm đáng chú ý là việc mở rộng phạm vi đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
Theo Điều 31 Luật Việc làm 2025, người lao động phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp khi làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc hợp đồng xác định thời hạn từ đủ 1 tháng trở lên (thay vì 3 tháng như trước). Quy định này đồng thời áp dụng cho cả những hợp đồng có tên gọi khác nhưng thể hiện bản chất là quan hệ lao động có trả công và sự quản lý, giám sát.
Luật mới cũng bổ sung hai nhóm đáng chú ý:
Người lao động làm việc không trọn thời gian, miễn là có mức lương trong tháng bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Các chức danh quản lý có hưởng lương như thành viên Hội đồng quản trị, giám đốc, tổng giám đốc, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn tại doanh nghiệp, thành viên ban kiểm soát hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
So với Luật Việc làm 2013, quy định mới mở rộng đáng kể khi trước đây không đề cập tới lao động bán thời gian và nhóm quản lý doanh nghiệp có lương.
Một trong những điểm đáng chú ý là việc mở rộng phạm vi đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp. (Ảnh minh họa)
Các chế độ bảo hiểm thất nghiệp được điều chỉnh
Điều 30 Luật Việc làm 2025 tiếp tục duy trì bốn chế độ chính, gồm:
Tư vấn, giới thiệu việc làm.
Hỗ trợ đào tạo, nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động.
Trợ cấp thất nghiệp.
Hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng để duy trì việc làm.
Ngoài ra, luật bổ sung cơ chế linh hoạt trong bối cảnh đặc biệt. Chính phủ sẽ có thẩm quyền quy định việc giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ bằng tiền hoặc hình thức khác trong các tình huống như khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn hay dịch bệnh nguy hiểm.
Ngoài ra, luật bổ sung cơ chế linh hoạt trong bối cảnh đặc biệt. (Ảnh minh họa)
Thay đổi điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp
Khoản 1 Điều 38 Luật Việc làm 2025 quy định bốn điều kiện chung để được nhận trợ cấp thất nghiệp. Trong đó, điều kiện về thời gian đóng có sự thay đổi quan trọng:
Với người làm việc theo hợp đồng từ đủ 12 tháng trở lên, phải đóng bảo hiểm thất nghiệp ít nhất 12 tháng trong vòng 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng.
Với người làm việc theo hợp đồng từ đủ 1 tháng đến dưới 12 tháng, phải đóng đủ 12 tháng trở lên trong vòng 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng.
So với Luật Việc làm 2013, đây là bước điều chỉnh giúp làm rõ cách áp dụng với lao động ngắn hạn, vốn trước đây còn nhiều vướng mắc.
Làm rõ căn cứ tiền lương đóng bảo hiểm
Điều 34 Luật Việc làm 2025 quy định chi tiết hơn về tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp.
Với người lao động hưởng lương theo chế độ Nhà nước: tiền lương tính đóng gồm lương theo chức vụ, ngạch, bậc và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu (nếu có).
Với người lao động hưởng lương do doanh nghiệp quyết định: tiền lương tính đóng gồm lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được trả thường xuyên, ổn định.
Đáng chú ý, luật thống nhất mức trần tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp cho cả hai nhóm lao động, đều không vượt quá 20 lần mức lương tối thiểu vùng.
Phương Anh (T/h)