Hơn 2.000 container sầu riêng của Đắk Lắk nói riêng và các tỉnh Tây Nguyên nói chung bị ách tắc do các phòng kiểm nghiệm phục vụ xuất khẩu ở Đắk Lắk tạm dừng hoạt động. Việc này cho thấy sự lỏng lẻo trong chuỗi liên kết ngành hàng và đặt ra yêu cầu tái cấu trúc nhằm đảm bảo hoạt động xuất khẩu ổn định, bền vững. Phóng viên VOV thường trú tại Tây Nguyên phỏng vấn ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk về những nỗ lực tháo gỡ trước mắt và vấn đè đặt ra trong dài hạn.
Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk chia sẻ về những nỗ lực tháo gỡ trước mắt và vấn đè đặt ra trong dài hạn cho ngành hàng sầu riêng
PV: Thưa ông, sau khi tình trạng ách tắc trong khâu kiểm nghiệm, kiểm định phục vụ xuất khẩu sầu riêng xảy ra, Hiệp hội đã có những động thái nào để hỗ trợ giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp và người dân?
Ông Lê Anh Trung: Sau khi nhận được thông tin từ người dân, từ các doanh nghiệp về vấn đề khó khăn trong việc các phòng xét nghiệm tạm dừng, ngày 23/10, Hiệp hội đã có công văn gửi các cơ quan chức năng. Ngay sau đó, chiều 24, Bộ NN&MT cũng đã họp khẩn để rà soát và thực hiện việc giải quyết những tồn đọng cho doanh nghiệp một cách rất là kịp thời.
Đến giờ phút này, chúng tôi cũng nhận được thông tin từ các doanh nghiệp, đó là các kết quả cũ, kết quả đã trả hoàn tất. Hy vọng trong 1 - 2 ngày tới, phòng xét nghiệm sẽ tiếp tục triển khai nhận mẫu mới.
PV: Để tránh lặp lại tình trạng này và đảm bảo chất lượng xuất khẩu sầu riêng lâu dài, theo ông đâu là giải pháp ngành sầu riêng cần thực hiện ngay?
Ông Lê Anh Trung: Để tránh lặp lại những tình trạng này, không có con đường nào khác ngành sầu riêng phải thực hiện quản trị theo chuỗi, không phải cứ thực hiện theo sự vụ. Quản trị theo chuỗi phải tổ chức lại chuỗi sản xuất, phải gắn trách nhiệm với tất cả các bên liên quan từ kể cả người dân.
Sau sự việc vừa rồi chúng ta mới nhìn thấy một điều, hệ lụy cuối cùng vẫn là người dân chịu trách nhiệm, nhưng thực ra trong cái chuỗi này người dân cũng chưa gắn trách nhiệm vào doanh nghiệp. Tức là cả hai bên phải có trách nhiệm chặt chẽ và gắn kết với nhau trong quá trình sản xuất hay xuất khẩu, không chỉ dừng lại ở việc sau khi người dân bán hàng xong, trách nhiệm chỉ thuộc về doanh nghiệp.
Chỉ khi chúng ta hình thành chuỗi sản xuất mới có thể là kiểm soát về an toàn thực phẩm một cách sớm và kịp thời, để bảo đảm an toàn cho chuỗi. Vấn đề này tôi cũng mong sớm có sự vào cuộc của các bên để xây dựng các quy trình, hệ thống chuỗi.
PV: Như ông vừa đề cập đến việc xây dựng lại chuỗi sản xuất, vậy ngoài trách nhiệm của người dân và doanh nghiệp trong chuỗi, còn vai trò của chính quyền, nhà quản lý thể hiện như thế nào trong chuỗi này thưa ông?
Ông Lê Anh Trung: Sau đợt vừa rồi chúng tôi cũng nhận được rất nhiều cuộc gọi kiến nghị, bày tỏ mong muốn của các doanh nghiệp lớn, họ sẵn sàng tham gia là những đầu chuỗi lớn, đấy cũng là một trong những tín hiệu tích cực. Từ đó cần phải có sự vào cuộc, cần xây dựng những cơ chế chính sách, làm sao cho phù hợp với các chuỗi.
Đồng thời, chính quyền địa phương cấp xã cũng sẽ phải vào cuộc ở góc độ là giám sát, cũng như hỗ trợ các chuỗi này để làm sao bảo vệ được chuỗi một cách tốt nhất.
Nông dân là "một mắt xích" quan trọng trong chuỗi ngành hàng sầu riêng
PV: Vậy còn các phòng xét nghiệm? Giải pháp nào để gắn kết trách nhiệm giữa phòng xét nghiệm với chuỗi sản xuất, không dừng xét nghiệm đồng loạt như hiện nay?
Ông Lê Anh Trung: Ở Việt Nam theo như chúng tôi được biết cũng có khoảng tầm 24 phòng xét nghiệm. Trong đó có 2 phòng xét nghiệm được làm cả vàng ô và Cadimi. Chúng tôi thiết nghĩ, Bộ NN&MT cũng nên xem xét, rà soát lại vấn đề các phòng xét nghiệm, phòng nào phục vụ mảng xuất khẩu cũng phải cần làm rõ ra. Nhiều khi trên hệ thống, mặc nhiên người ta thấy chúng ta đăng ký như thế là nhiều, nhưng thực tế để phục vụ cho mảng xuất khẩu nông sản lại không được bao nhiêu.
Thứ hai nữa làm sao trong các chuỗi liên kết phải gắn luôn vào các phòng xét nghiệm. Chỉ có gắn trách nhiệm vào với nhau để phục vụ cho xuất khẩu, mọi hành động mới an toàn và cuối cùng ngành hàng mới có uy tín. Không phải cứ đến lúc khi có thu hoạch chúng ta mới đi tìm loạn các phòng xét nghiệm như thế sẽ rất khó. Hơn nữa, sẽ rất khó cho các phòng xét nghiệm, bởi nếu như không đi theo chuỗi sẽ không thể kiểm soát được đầu vào.
PV: Xin cảm ơn ông!
Hương Lý/VOV-Tây Nguyên