Từ võ sĩ quyền Anh đến Tổng thống Ba Lan

13 giờ trướcBài gốc

Nền tảng học thuật và lịch sử

Sinh năm 1983 tại Gdańsk, Nawrocki là tiến sĩ sử học và đã có nhiều năm công tác tại Viện Tưởng niệm Quốc gia (IPN) - cơ quan chuyên nghiên cứu và bảo vệ ký ức lịch sử của Ba Lan, đặc biệt liên quan đến thời kỳ phát xít Đức và Liên Xô. Trước khi được bổ nhiệm làm Chủ tịch IPN năm 2021, Nawrocki từng là Giám đốc chi nhánh IPN tại Gdańsk và Giám đốc Bảo tàng Chiến thắng tại Westerplatte - nơi phát súng mở màn Thế chiến II.

Không chỉ là một nhà sử học, Nawrocki còn từng là một võ sĩ quyền Anh bán chuyên, với tinh thần kỷ luật thép và tư duy phản xạ nhạy bén. Đây là điều mà những người từng tiếp xúc với ông cho rằng đã góp phần hình thành phong cách lãnh đạo cứng rắn nhưng điềm tĩnh.

Sự kết hợp giữa hiểu biết sâu sắc về lịch sử, lòng ái quốc và hình ảnh một người đàn ông xuất thân bình dân, không bị nhuốm màu chính trị quá sớm đã giúp Nawrocki ghi điểm với cử tri, đặc biệt trong bối cảnh dư luận Ba Lan đang chia rẽ sâu sắc sau nhiều năm bất ổn chính trị.

Chiến dịch tranh cử của Nawrocki xoáy sâu vào những giá trị truyền thống, chủ quyền quốc gia và sự độc lập trong đối ngoại. Ông công khai phản đối những can thiệp sâu của EU vào luật pháp Ba Lan, đồng thời cam kết giữ vững chính sách hỗ trợ Ukraine nhưng với điều kiện "phải bảo vệ lợi ích của người dân Ba Lan trước tiên". Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với báo Rzeczpospolita, ông nói: “Lòng yêu nước không phải là quá khứ, mà là kim chỉ Nam cho hiện tại và tương lai”.

Đối thủ chính của Nawrocki trong cuộc bầu cử, ứng viên tự do trung dung được Liên minh châu Âu (EU) ủng hộ, đã không thể tạo được sự kết nối với tầng lớp lao động và cử tri vùng nông thôn, nơi vẫn còn sâu sắc ký ức về thời kỳ Ba Lan bị chi phối từ bên ngoài.

Thay vì cường điệu hóa những lời hứa dân túy, Nawrocki chọn cách nói ít, làm nhiều và sử dụng hình ảnh bản thân như một người con của dân tộc, hiểu rõ lịch sử đau thương của đất nước và quyết tâm gìn giữ chủ quyền. Không có các phát ngôn giật gân hay chiêu trò mạng xã hội, Nawrocki tận dụng nền tảng học thuật và lịch sử để trình bày quan điểm.

Ông thường xuyên dẫn các ví dụ lịch sử trong bài phát biểu, như cách Ba Lan từng phải vật lộn để tồn tại giữa các cường quốc, từ đó củng cố lập luận về sự cần thiết của một chính quyền mạnh, độc lập và kiên định.

Dung hòa áp lực từ EU

Chiến thắng của Nawrocki không thể được nhìn riêng rẽ như một hiện tượng cá nhân. Nó phản ánh một xu hướng rộng lớn hơn, đó là sự trở lại mạnh mẽ của chủ nghĩa dân tộc bảo thủ tại châu Âu. Từ Giorgia Meloni (Ý), Marine Le Pen (Pháp) đến Geert Wilders (Hà Lan), các chính trị gia theo đường lối cánh hữu đang ngày càng giành được cảm tình của cử tri, những người cảm thấy thất vọng với sự chậm chạp và xa rời thực tế của Brussels.

Ba Lan dưới thời Nawrocki được dự đoán sẽ tiếp tục giữ vai trò là một đối trọng trong Liên minh châu Âu (EU), nhất là trong các vấn đề về di cư, pháp quyền và hỗ trợ tài chính cho Ukraine. Ông không chống EU, nhưng mong muốn một EU tôn trọng các giá trị văn hóa và chủ quyền quốc gia thành viên.

Trong bài phát biểu mừng chiến thắng, Nawrocki tuyên bố: “Chúng ta không rời khỏi EU, nhưng chúng ta không để EU thay thế ý chí của người Ba Lan”. Quan điểm này, dù gây tranh cãi, lại nhận được sự ủng hộ rộng rãi tại Ba Lan, quốc gia từng nhiều lần bị chia cắt và mất độc lập bởi các thế lực ngoại bang. Tâm lý cảnh giác với sự áp đặt từ bên ngoài càng được củng cố khi EU gần đây áp lực Ba Lan trong cải cách tư pháp, phân bổ người di cư và chính sách nông nghiệp.

Về mặt đối ngoại, Tổng thống Nawrocki vẫn duy trì lập trường ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến chống Nga, nhưng ông yêu cầu “sự tương xứng” trong hỗ trợ và đòi hỏi EU chia sẻ gánh nặng. Ba Lan đã tiếp nhận hơn 3 triệu người Ukraine tị nạn và là tuyến vận chuyển vũ khí then chốt của phương Tây, nhưng ngày càng có nhiều người dân cảm thấy bị thiệt thòi khi chính phủ chi tiêu quá nhiều cho cuộc chiến bên ngoài trong khi vật giá leo thang trong nước.

Giới quan sát dự đoán Nawrocki sẽ có chính sách đối ngoại thực dụng hơn, không ngả hẳn về phương Tây nhưng cũng không thỏa hiệp với Nga. Ông sẽ buộc các đồng minh NATO nhìn nhận vai trò trọng yếu của Ba Lan trong khu vực Đông Âu, đồng thời giữ vững quan điểm “an ninh quốc gia gắn liền với bản sắc văn hóa và lịch sử”.

Tuy chưa từng là chính trị gia chuyên nghiệp, nhưng Nawrocki đã chứng minh ông không hề ngây thơ. Ông hiểu rõ cách vận hành bộ máy nhà nước và truyền thông, biết cách tạo ảnh hưởng thông qua việc nắm giữ các định chế văn hóa và lịch sử. Đó cũng là lý do vì sao ông nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ các nhóm trí thức bảo thủ và quân đội, những người xem ông như một biểu tượng của sự hồi sinh dân tộc.

Ở một thời điểm mà châu Âu đang đối mặt với chia rẽ nội khối, xung đột ở Ukraine chưa có hồi kết và làn sóng dân túy gia tăng, việc Karol Nawrocki trở thành Tổng thống Ba Lan gửi đi một thông điệp mạnh mẽ: “Người dân đang muốn một sự đổi thay, không phải bằng những khẩu hiệu hào nhoáng, mà bằng một tầm nhìn dựa trên lịch sử, bản sắc và lòng kiêu hãnh dân tộc”.

Bước đường phía trước của ông chắc chắn sẽ nhiều chông gai, nhất là khi phải dung hòa giữa áp lực từ EU, nhu cầu nội tại và kỳ vọng từ một cử tri đoàn không dễ dãi. Nhưng với bản lĩnh của một cựu võ sĩ, sự am hiểu sâu sắc về quá khứ và ý chí thép được rèn giũa trong môi trường học thuật nghiêm túc, Karol Nawrocki không phải là người dễ bị khuất phục.

Ông không chỉ là một nhà lãnh đạo mới của Ba Lan, mà còn có thể trở thành hình mẫu cho làn sóng chính trị mới tại châu Âu, nơi lịch sử không ngủ yên và tương lai luôn đòi hỏi những con người có bản lĩnh.

Ánh Vân

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/tu-vo-si-quyen-anh-den-tong-thong-ba-lan-post123408.html