Trong giờ học chiều 16/9, một học sinh nam ở lớp 7A14, Trường trung học cơ sở Đại Kim (phường Định Công, Thành phố hà Nội) đã có hành vi sai trái đối với giáo viên chủ nhiệm (kéo tóc, ghìm cô giáo xuống, giằng lại đồ chơi) khi cô giáo thu giữ đồ chơi sắc, nhọn, có nguy cơ gây mất an toàn. Sự việc này diễn ra trước mặt nhiều học sinh trong lớp.
Điều đáng nói là gần như những học sinh có mặt trong lớp học không có động thái can ngăn, hỗ trợ cô chủ nhiệm- người được xem là gần gũi, sâu sát học sinh trong lớp nhiều nhất. Nỗi đau này không chỉ riêng cho cô giáo chủ nhiệm lớp 7A14; phụ huynh học sinh; Trường trung học cơ sở Đại Kim; ngành Giáo dục mà còn là tiếng chuông báo động về văn hóa ứng xử, đạo đức của một bộ phận học sinh hiện nay.
Ảnh chụp từ clip.
Giáo viên đang bị lép vế trước học trò?
Những năm gần đây, năm nào chúng ta cũng phải chứng kiến tình trạng bạo lực học đường diễn ra ở nhiều địa phương và xảy ra nhiều ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông.
Đó là tình trạng bạo lực học đường giữa học sinh với học sinh, hoặc giữa giáo viên bạo lực học sinh. Việc học sinh bạo lực với giáo viên cũng nhiều lần xảy ra và được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Thực tế, tình trạng học sinh chống đối giáo viên, tỏ thái độ hỗn láo với giáo viên không hiếm. Tuy nhiên, phần nhiều giáo viên kìm nén cảm xúc, họ sẽ dừng lại bởi suy cho cùng nếu sự việc xảy ra thì người thiệt thòi và lép vế nhất vẫn là thầy cô giáo.
Học sinh sai vẫn được bảo vệ vì các em chưa trưởng thành, đang cần giáo dục; giáo viên sai sẽ bị dư luận lên án và đương nhiên là bị kỷ luật nặng.
Sự việc học sinh nam ở lớp 7A14, Trường trung học cơ sở Đại Kim xảy ra có lẽ nằm ngoài dự kiến của giáo viên và diễn ra quá nhanh. Và, đặc biệt hơn là học sinh nam bạo lực với cô giáo chủ nhiệm lớp của mình.
Với những gì được phản ánh qua báo chí, chúng ta thấy em học sinh đã có hành động chưa đúng với giáo viên của mình.
Ngay sau khi sự việc xảy ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có văn bản yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, Trường trung học cơ sở Đại Kim báo cáo sự việc; đồng thời có văn bản gửi Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, Ủy ban nhân dân Phường Định Công đề nghị chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương tiến hành xác minh, xử lý nghiêm hành vi vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của nhà giáo khi thực hiện nhiệm vụ.
Nhưng, có lẽ hình thức kỷ luật học sinh cũng chỉ mang tính nhắc nhở để tạo điều kiện cho học sinh tiếp tục học tập.
Hơn 10 năm trước, tại đơn vị người viết bài cũng xảy ra một sự việc tương tự khi một học sinh lớp 7 cầm thắt lưng đánh thầy giáo bộ môn của mình ngay trong giờ học. Nhưng, sau sự việc này, phụ huynh xin chuyển trường cho con mình. Nỗi đau còn lại mãi với giáo viên.
Học sinh đang có quá nhiều…điểm tựa
Người viết bài là một giáo viên đang trực tiếp đứng lớp thấy rằng một bộ phận học sinh hiện nay đang được bảo vệ quá mức. Mỗi gia đình giờ chỉ có 1-2 đứa con nên nhiều học sinh được bao bọc quá mức cần thiết. Nhiều em thiếu hẳn kĩ năng ứng xử, gặp sự cố gì ở trường là tỏ thái độ với bạn bè, thầy cô.
Ở trường, phần lớn lỗi lầm đều được bỏ qua. Phần vì thành tích của nhà trường, phần vì quy định cứng nhắc của các văn bản hiện hành.
Theo Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, khi học sinh vi phạm sẽ bị các mức kỉ luật (khoản 2 điều 38 Thông tư 32) sau: Nhắc nhở, hỗ trợ, giúp đỡ trực tiếp để học sinh khắc phục khuyết điểm; Khiển trách, thông báo với cha mẹ học sinh nhằm phối hợp giúp đỡ học sinh khắc phục khuyết điểm; Tạm dừng học ở trường có thời hạn và thực hiện các biện pháp giáo dục khác theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Tới đây, theo Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh, có hiệu lực từ ngày 31/10/2025, các mức kỷ luật như cảnh cáo trước toàn trường, đình chỉ hay buộc thôi học đều bị loại bỏ. Thay vào đó, vi phạm của học sinh chỉ xử lý bằng hình thức tự viết bản kiểm điểm có chữ ký phụ huynh xác nhận và cam kết trong quản lý giáo dục học sinh.
Có nghĩa, học sinh nam ở lớp 7A14, Trường trung học cơ sở Đại Kim nếu áp dụng theo Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT thì mức cao nhất cũng chỉ dừng lại ở hình thức “tạm dừng học ở trường có thời hạn và thực hiện các biện pháp giáo dục khác” mà thôi.
Nhưng, khi áp dụng hình thức tạm dừng việc học có thời hạn thì nhà trường lại sợ học sinh không tiếp thu được bài; phụ huynh cũng lo lắng nên mọi chuyện có lẽ cũng chỉ “giơ cao đánh khẽ” bằng cách hạ 1 bậc hành kiểm ở học kỳ 1 và yêu cầu phụ huynh phối hợp giáo dục rồi thôi chứ học sinh mới 12-13 tuổi thì xử lý sao bây giờ.
Chính vì nhiều học sinh bây giờ, các em thừa hiểu thầy cô sẽ không làm gì mình, hình thức kỷ luật thì nhẹ hều như vậy nên không ít trường hợp học sinh có những thái độ, hành vi, hành động không phù hợp với giáo viên, với bạn bè trong lớp, trong trường. Không ít thầy cô phải nén tiếng thở dài, bất lực trước một bộ phận học trò của mình.
Giáo dục chỉ có lòng yêu thương thôi sẽ chưa đủ
Trên các trang mạng xã hội hiện nay đầy rẫy những clip nhảm nhí, bạo lực, trái với đạo đức truyền thống của dân tộc và học sinh dễ dàng tiếp cận hằng ngày. Có điều, những clip này lại thu hút nhiều học trò xem và thích thú.
Ở nhà, một bộ phận phụ huynh thì bận bịu hoặc có cả những phụ huynh quá cưng chiều con em mình nên nhiều em không nhìn ra những hành vi sai trái, những lúc ứng xử không phù hợp. Ở trường, trong lớp học lại có một bộ phận học sinh quậy phá trong trường, trong lớp lôi kéo. Từ đó, một bộ phận học sinh có những nhận thức không chuẩn mực.
Khi vi phạm nội quy, nền nếp ở trường thì những mức kỷ luật học sinh chỉ mang tính tượng trưng không đủ tính răn đe.
Tới đây, sau ngày 31/10/2025, học sinh dù vi phạm nghiêm trọng đến mức nào đi chăng nữa thì mức kỷ luật cao nhất cũng chỉ dừng lại ở mức viết bản kiểm điểm có chữ ký phụ huynh xác nhận và cam kết trong quản lý giáo dục học sinh càng khiến nhiều người băn khoăn.
Không phụ huynh, thầy cô nào muốn kỷ luật học trò của mình vì các em đang ngồi trên ghế nhà trường nên ai cũng mong muốn học trò ngoan hiền, chăm lo học tập để trở thành công dân tốt.
Nhưng, có những điều không mong muốn xảy ra, thậm chí xảy ra nghiêm trọng như sự việc vừa diễn ra ở Trường trung học cơ sở Đại Kim thì có lẽ đình chỉ học tập vài ngày, hoặc tới đây viết bản kiểm điểm sẽ chẳng có tác dụng gì.
Uốn cây cần phải uốn từ nhỏ, một khi xử lý nửa vời theo quy định của ngành sẽ khiến cho một bộ phận học sinh xem thường nội quy của nhà trường. Đó cũng là điều trăn trở của rất nhiều giáo viên.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
HƯƠNG GIANG