Từ vụ nuôi gà lôi trắng bị 6 năm tù: Áp dụng Thông tư 27/2025 thay vì Nghị định 84/2021

17 giờ trướcBài gốc

Trong vụ án "Anh nông dân nuôi gà lôi trắng và bản án 6 năm tù", một trong những vấn đề được rất nhiều bạn đọc quan tâm đó là gà lôi trắng được xác định là động vật nguy cấp, quý, hiếm.

Hiện nay, liên quan đến danh mục động vật nguy cấp, quý, hiếm tồn tại các văn bản quy phạm pháp luật đó là: Nghị định 06/2019; Nghị định 84/2021 (sửa đổi Nghị định 06/2019); Thông tư 27/2025 của Bộ NN&MT. Thế nhưng phụ lục danh mục động vật nguy cấp quý hiếm trong Nghị định 84/2021 và trong Thông tư 27/2025 đang có sự ‘vênh’ nhau.

Ví dụ, với gà lôi trắng, trong Nghị 84/2021 thuộc nhóm IB, nhưng trong Thông tư 27/2025 thuộc nhóm IIB. Trong khi đó, việc xác định chính xác nhóm động vật nguy, cấp, quý, hiếm là rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới trách nhiệm pháp lý của bị can, bị cáo. Thế nên câu hỏi đặt ra là sẽ áp dụng theo văn bản pháp luật nào để xác định?

Gà lôi trắng được nuôi tại Thảo Cầm Viên, TP.HCM: Ảnh: Minh Hiền

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Hữu Thiện, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ NN&MT), cho biết, ngày 12-6, Chính phủ đã ban hành Nghị định 136/2025 quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường tại Việt Nam. Tại Điều 20 của Nghị định này đã phân cấp cho Bộ NN&MT quy định danh mục và chế độ quản lý, bảo vệ loài nguy cấp, quý hiếm (bao gồm cả loài được ưu tiên bảo vệ) và thực thi công ước CITES.

Tiếp đó, Khoản 1 Điều 63 Nghị định 136 quy định: "Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền phân quyền, phân cấp ban hành trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục có hiệu lực thi hành cho đến khi cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền được phân quyền, phân cấp ban hành văn bản thay thế theo quy định của Nghị định này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 62 Nghị định này".

“Theo đó, khi Thông tư 27/2025 có hiệu lực thì thực hiện theo Thông tư 27. Nghị định 06/2019, Nghị định 84/2021, Nghị định 160/2013, Nghị định 64/2019 sẽ được bãi bỏ bằng một Nghị định khác, và Nghị định này hiện Bộ đang sửa” - ông Thiện cho biết.

Như vậy, kể từ ngày 1-7, danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được áp dụng theo quy định tại Thông tư 27/2025 của Bộ NN&MT. Với gà lôi trắng (tên khoa học là Lophura nycthemera), từ 1-7, sẽ nằm trong nhóm IIB, tức là loài hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại. Trước đây, gà lôi trắng nằm trong nhóm IB, loài nghiêm cấm khai thác và ửa dụng mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại.

Với vụ việc của người dân ở Nghệ An, theo ông Thiện, sẽ áp dụng quy định tại thời điểm phát hiện vi phạm đang có hiệu lực thi hành.

Trao đổi thêm với PLO, TS Cao Vũ Minh, Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM, cho biết, trước ngày 1-7, việc xác định loài động vật nguy cấp, quý hiếm sẽ thực hiện theo quy định tại Nghị định 06/2019 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 84/2021) về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.

Còn sau 1-7, khoản 22 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 (có hiệu lực từ 1-7-2025) đã có quy định: “Văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực toàn bộ hoặc một phần do có văn bản quy phạm pháp luật khác thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung thì văn bản quy định chi tiết, quy định biện pháp cụ thể để tổ chức, hướng dẫn thi hành văn bản đó hết hiệu lực, trừ trường hợp được công bố tiếp tục có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần. Văn bản công bố là văn bản hành chính phải được đăng tải trên công báo điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật”.

Nghị định 06/2019 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 84/2021) quy định chi tiết Luật Lâm nghiệp 2017, trong khi đó Luật Lâm nghiệp 2017 đã được sửa đổi, bổ sung hai lần bởi Luật Giá 2023 và Luật Đất đai 2024.

Do đó, Nghị định 06/2019 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 84/2021) phải được sửa đổi bổ sung theo Luật Lâm nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung.

Như vậy, nếu muốn giữ lại hiệu lực của Nghị định 06/2019 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 84/2021) sau ngày 1-7 thì phải có văn bản giữ lại hiệu lực. Tuy nhiên, đến hiện nay chưa có văn bản nào được công bố về việc giữ hiệu lực của Nghị định 06/2019 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 84/2021). Do đó, căn cứ theo khoản 22 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 nêu trên thì hai nghị định này đương nhiên hết hiệu lực.

Điều này đồng nghĩa từ 1-7 sẽ áp dụng Thông tư 27 của Bộ NN&MT và gà lôi trắng được xác định thuộc nhóm IIB.

Lý do gà lôi trắng từ nhóm IB về nhóm IIB

Về lý do vì sao lại quyết định đưa gà lôi trắng từ nhóm IB sang nhóm IIB, theo đại diện Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, đó là bởi gà lôi trắng đã đáp ứng một trong các tiêu chí xác định loài nguy cấp, quý hiếm nhóm IIB theo quy định tại Khoản 3, Điều 4 Thông tư 27/2025.

Khoản 3, Điều 4 Thông tư 27/2025 nêu rõ:

Tiêu chí xác định loài nguy cấp, quý, hiếm Nhóm II khi đáp ứng một trong các tiêu chí sau:

a) Loài hiện có tên trong Phụ lục II, Phụ lục III Công ước CITES phân bố tự nhiên tại Việt Nam;

b) Loài hiện có tên trong Danh lục Đỏ IUCN ở bậc đe dọa từ sẽ nguy cấp (VU) trở lên hoặc loài có tên trong Sách Đỏ Việt Nam ở bậc đe dọa từ sẽ nguy 6 cấp (VU) trở lên được Cơ quan Khoa học CITES Việt Nam đánh giá cần có biện pháp quản lý hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại;

c) Loài không thuộc loài quy định tại điểm a, b khoản này đang bị khai thác và buôn bán quá mức hoặc theo tiêu chí của IUCN được Cơ quan Khoa học CITES Việt Nam đánh giá là có khả năng sẽ bị nguy cấp trong tự nhiên, cần có biện pháp quản lý hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại.

AN HIỀN - NGUYỄN QUÝ

Nguồn PLO : https://plo.vn/tu-vu-nuoi-ga-loi-trang-bi-6-nam-tu-ap-dung-thong-tu-272025-hay-nghi-dinh-842021-post865381.html